İnsanlar en çok o yaşta mutsuz oluyor

İnsan çocukluktan gençliğe, yetişkinliğe son olarak da yaşlılığa yol alırken psikolojik eşiklerden geçiyor.

Bunlardan en tehlikelisiyse "orta yaş krizi." Malum, bu yaşlarda insanlar uçuk kaçık veya umulmadık, hatta hayatının düzenini değiştirecek işlere kalkışabiliyor. İngiliz Davranış Bilimleri profesörü Andrew J. Oswald ve İngiliz Ekonomi Profesörü David G. Blanchflower, 72 ülkeden topladıkları veriyle ortaya bir mutluluk endeksi çıkarmış. Sonuç; insanlar orta yaşlarda en mutsuz dönemini yaşıyor.

İNSAN PSİKOLOJİSİ BİR NOKTA DA U DÖNÜŞÜ YAPIYOR

 Ama o eşiği aştıktan sonra tam bir U dönüşü yaparak mutluluğu yeniden yakalıyor. Şimdi, "Mutluluk insan yaşamında U şekli mi çiziyor" sorusunun cevabını arayan araştırmanın detaylarına bir bakalım. İngiltere'deki Warwick Üniversitesi'nden Oswald'ın söylediğine göre, geçen yüzyıllarda ve aslında 1990lı yıllara kadar kayda geçen geçerli bilimsel veri, insanoğlunun gençken mutlu olduğu ve ölüme yakınlaştıkça mutsuz bir hale geldiği olmuş. Ancak 21'inci yüzyıla girerken yapılan araştırmalar, insan psikolojisinin bir noktada U dönüşü yaptığını ortaya koyuyor.

İki bilim insanı, önce rasgele seçilen 500 bin Amerikalı ve Batı Avrupalının verisinden yola çıkarak, insan mutluluğu üzerinde etki eden istisnai durumları (bunlar önceki yüzyılda doğma ve çok istisnai iyi veya kötü dönemler olabilir (hastalık veya savaş dönemi gibi) dışarıda tutarak üç temel sonuca varmış. Öncelikle, diğer faktörler sabit olduğunda, Atlantik'in her iki yakasında da her iki cinsten bireylerin orta yaşlarında en mutsuz hallerini yaşadığı ortaya çıkmış.

GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE

İkincisi, insanın hayatındaki mutluluk serüveninde ortaya çıkan U şeklinin Doğu Avrupalı, Latin Amerikalı ve Asyalı ülkeler için de geçerli olduğu kanıtlanmış. Üçüncü olarak gelişmiş ve gelişmekte olan 72 ülkenin her birinde orta yaşlardaki mutluluk halinde bir gerileme gözlenmiş. Buradan elde edilen sayısal veriyse şu: İnsanlar orta yaşlarda, yani 40'larından 50'li yaşlarının başlarına kadar en mutsuz dönemini yaşıyor.

KÜRESEL MUTSUZLUK YAŞI 46

Küresel olarak en mutsuz olunan yaş 46, Türkiye'deyse 45. Oswald, "46 ortalamasından yola çıkarak Türklerin psikolojisinin iyi durumda, normal değerlerde olduğunu söyleyebiliriz." İngiliz bilim adamı, mutluluk ve hayat tatmini üzerinde etki eden gelir, eğitim ve evlilik gibi faktörlerin gerilemeye yol açtığını itiraf ediyor. Ancak asıl gerçek, bu faktörleri gözetmeksizin U şeklindeki bu dışbükey eğimin dünyanın farklı yerlerinde benzeri şekilde seyretmesi. 

YAŞAMIN U DÖNÜŞÜNÜN NEDENİ BİLİNEMİYOR

"Biz bilim adamları önce genel resmi çekmeye çalışırız.
Burada asıl önemli olan da U şeklinin dünyanın her yerinde belirmesi" diyen Oswald da diğer bilim adamları gibi, kesin bir veri olmadan U dönüşü hakkındaki açıklamaları da aynen öyle: "Dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerinde yaşam boyunca ortaya çıkan bu U şeklindeki mutluluk endeksine neyin neden olduğunu bilmiyoruz.

Ama şunlar bir olasılık olabilir: insanlar güçlü ve zayıf yanlarını hayatlarına yansıtmayı öğreniyorlar ve gerçekleştiremeyecekleri emellerini bastırıyorlar. İkincisi, bu sonuca dair küçük bir olasılık olsa da, tam nedeni bilinmemekle birlikte gülen insanlar mutsuzlardan daha uzun yaşıyor ve bu U şeklinin oluşmasında bir etki olabilir.

YAŞLANDIKÇA MUTLU OLAN İNSAN MUTLU ÖLÜYOR

Üçüncü olarak karşılaştırma devreye giriyor. Mesela okul arkadaşı ölen bir kişi, şükredip hayatının geri kalan kısmını en iyi biçimde yaşamaya çalışıyor." İyi de en mutsuz yaşı atlattıktan sonra neler oluyor? Merak etmeyin haberler iyi. Hayatını kaza sonucu kaybeden James Dean'e mal edilmiş: "Hızlı yaşa genç öl" lafı tarihe karışıyor. Çünkü tahmin ettiğiniz gibi yaşlanmak öyle kötü bir şey değil. Yaşlanmaya neden olan geni bulduğunu söyleyen Kaliforniya Üniversitesi profesörlerinden Cynthia Kenyon bir yandan Nobel'in peşinden koşan deneylerine devam etsin. Yakın gelecekte yaşlanmayı önleyecek tıbbi bir gelişme yaşanmasa da en azından U dönüşü yaptıktan sonra işinizin kolaylaşacağını bilin. Oswald ve Blanchflower'ın yalancısıyım: Yaşlandıkça mutlu olan insanlar, mutlu ölüyor.

EN GENÇ MUTSUZ İSVİÇRE, EN YAŞLI UKRAYNA'DA

Araştırmaya göre gelişmiş ve gelişmekte olan 72 ülke arasında en genç mutsuz olan ülke, 35.2 yaşla İsviçre; en yaşlı mutsuzlarsa 62.1 ile Ukrayna'da. Porto Riko 35.6, Peru 39.5, Arnavutluk 40, ABD 40.1, Avustralya 40.2, Filipinler 40.4 yaş ile diğer genç mutsuzlar. Ukrayna'yı takip eden yaşlı mutsuzlarsa Fransa 61.6, İsrail 58.3, Bosna 55.6, Rusya 55.3, Kanada 54, Bulgaristan 53.4 yaş.