İngiltere basınının konusu Türkiye
Abone olİngiltere'de yayımlanan haber ve yorumlarda, Irak operasyonu ile Kuzey Irak ve Türkiye konuları ağırlıklı olarak ele alındı.
Esir alınan Amerikalı askerlerin televizyon ekranlarındaki
görüntüsü gazetelerin ön sayfalarındaki ağırlıklı konuyu oluşturken
Times konuyla ilgili olarak "Savaşın acı gerçekleri ortaya çıkıyor"
manşetini attı. Daily Telegraph gazetesi, onlarca Amerikalı askerin
öldüğünü, savaş esirlerinin ekranlarda gösterildiğini ve Amerikan
kuvvetlerinin yanlışlıkla İngiliz uçağını düşürdüğünü hatırlatarak,
"Müttefikler, savaşın acısıyla yüz yüze geldi" dedi. Independent,
Bağdat yolunda zorluklarla karşılaşıldığını aktardı. Gazetelerin
daha içeriki sayfalarda ortaklaşa yer verdikleri bir konuyu, Kuzey
Irak gerginliği oluşturdu. "ABD VE İNGİLİZLER KAPALI KAPILAR
ARDINDA KÜPLERE BİNİYOR" Financial Times, Türkiye'nin Kuzey Irak'a
asker gönderdiği yönündeki haberleri yalanlamasına karşın, "bunun
inandırıcı olmadığını" ifade etti. Gazete, "Cuma gecesi Türk
generaller sözkonusu haberlerin gerçekleri yansıtmadığını söyleyen
bir açıklama yayınladı. Neyin inkar edildiğinin bile tam olarak
belirlenmediği bir muğlaklık içeren bu yalanlama, Almanya'nın AWACS
mürettebatını Türkiye'den geri çekme tehdidini izledi" dedi.
Financial Times, Amerikalı ve İngiliz yetkililerin kapalı kapılar
ardında küplere binmesine karşın, gazetecilere resmi açıklamalarda
olayı büyütmemeye özen gösterdiklerini yazdı. Gazete Batılı bir
diplomatın, "Ekranlar önünde Türklere öfkelendiğimizi
görmeyeceksiniz çünkü bu durum Iraklı Kürtlere sorun çıkartmaları
için yeşil ışık yaktığımız anlamına gelebilir" şeklindeki sözlerini
bildirdi. Financial Times'a göre "Kuzey Irak'ı yöneten Kürt
gruplardan biri olan KDP'nin, Türkiye'nin önceden bölgede
bulundurageldiği askerlerine ilaveten yeni birlikler tespit
etmedikleri yönündeki açıklaması da, Iraklı Kürtlerin gerginliği
tırmandırmamaları için Amerikalılar tarafından uyarıldığı izlenimi"
verdi. "KÜRTLERİN YANINDA İLK KEZ GÜÇLÜ BİR DOSTLARI VAR" Bu
haberin hemen altında, Financial Times'ın Musul'dan bildiren
muhabiri, Amerikalıları kastederek, "Kürtlerin yanında ilk kez
güçlü bir dostları var" diye yazdı ve şöyle devam etti: "Sadece
birkaç hafta içinde, Saddam Hüseyin'e karşı açılan savaşın kuzey
cephesinde Amerika'nın kilit önemdeki müttefiki konumu, Türklerden
Iraklı Kürtlerin eline geçti. Amerika ve Türkiye arasında ilişkiler
dar boğaza girerken, Kürtler, tarihlerinde ilk kez, büyük bir gücü
kendi yanlarına aldılar." Financial Times, bu sabahki baş
makalelerinden birini de aynı konuya ayırdı ve, "Türkiye, Kuzey
Irak'ın dışında tutulmalıdır. Mülteciler, Kürdistan'a müdahale
etmek için bir bahane olmamalı" dedi. Gazeteye göre, "Ankara'nın
reddetmesine karşın, Türk ordusunun Kuzey Irak'ta toplam sayısının
40 bine ulaşmasını istediği askeri varlığının öncü birlikleri
bölgeye girmiş bulunuyor ve şayet geri kalanlar da girerse, Iraklı
Kürt milis kuvvetlerle Türkler arasında "savaş içinde bir savaş"
çıkması neredeyse kesin" görünüyor. "TÜRKİYE FARKLI BİR AMAÇ
GÜTTÜĞÜ İZLENİMİ VERİYOR" Financial Times, Türkiye'nin amacının,
Kürtlerin Irak'ta büyük zorluklarla kazandığı kendi kendini yönetim
haklarını ellerinden geri alma izlenimi verdiğini ifade etti.
Gazete, mülteci akınına önlem ve Iraklı Türkmenlerin hakları gibi
Türkiye'nin dile getirdiği gerekçeleri ise inandırıcı bulmuyor.
Gazete şöyle devam etti: "Geçen yazdan bu yana üst düzey Türk
yetkililer, Kerkük'teki evlerinden Saddam Hüseyin tarafından
sürülen Iraklı Kürtlerin, bu petrol zengini kente geri dönmesine
göz yummayacaklarını açıkça söylüyorlardı. Üstelik Ankara, kendine
bir de Türkmen azınlığı korumak gibi bir görev biçti. Ancak
Türkiye, Türkmenlerin gerçek sayısını 10 kat şişiriyor ve Irak'taki
Türkmenlerin çoğunun Kürtlerin değil, Arap kontrolündeki bölgelerde
yaşadığını da görmezden geliyor. Kısacası Türkler, kuzeye doğru
hareket edecek Kürt mültecilerden ziyade, evlerine geri dönecek
Kerküklü mültecilerin güneye doğru hareketlenmesinden kaygılı. Zira
Kerkük'teki petrol zenginliğinin, Türkiye'nin de bir parçasını
kopartacak Kürt milliyetçisi bir devletin oluşumunu sağlayacağından
korkuyorlar." "KÜRTLERE BİR KEZ DAHA İHANET EDİLMEMELİ" Bu
başmakalenin hemen karşısındaki sayfada ise Pensilvanya
Üniversitesi'nden bir siyaset bilimcinin yorum yazısı dikkat çekti.
Yazıda, "Kürtlere bir kez daha ihanet edilmemeli" başlığı
kullanıldı. Yazıya eşlik eden karikatürde, bir ucunda Irak, diğer
ucunda Türkiye yazan açık bir makasın tam ortasında, elinde
Kürdistan yazılı bir pankart taşıyan peşmerge var. Yorumda, "Londra
ve Washington bu savaşı bir kurtuluş olarak lanse etmeye çalıştı;
Irak'a yeniden yapılanma ve demokrasi sözü verdiler. Eğer şimdi
Kürtlerin bastırılmasında Türklerle işbirliği yaparlarsa,
verdikleri sözlerin boş olduğu da kısa sürede anlaşılacaktır"
denildi. Daily Telegraph, Amerika'nın askerlerini Türkiye'ye
konuşlandırma pazarlığının çöküşünü, Türkiye açısından "diplomatik
bir felaket" diye nitelendirdi. Gazeteye göre, Amerikalıların
ekonomik yardım paketinin kaybedilmesi, sancılı Türk ekonomisini
daha da vurdu. Daily Telegraph, üst düzey Iraklı Kürtlere
dayandırdığı bir diğer haberde ise, Amerikalıların kuzey cephesini
açmak için Kürt güçleriyle işbirliğine hazırlandığını bildirerek,
"Sayıları 60 bini bulduğu sanılan hafif silahlarla donatımlı
peşmergeler, Afganistan harekatındaki Kuzey İttifakı'na benzer bir
rol üstlenebilir" dedi. Daily Telegraph'a göre, KDP sözcüsü Hoşyar
Zebari, gazeteye verdiği mülakatta, peşmergelerin Musul ve Kerkük'e
saldırılarda da görev alabileceğine işaret etti. Böyle bir
gelişmenin Ankara'yı öfkelendireceğinin kesin olduğunu yazan Daily
Telegraph, "Amerikalıların Türkiye'yi bu konuda karşısına almayı
düşünebileceği, Washington kulislerinde Türklere duyulan öfkenin
bir işareti" diye yazdı. Daily Telegraph, KDP'li bir yetkilinin,
Amerikan-Kürt ortak operasyonunun henüz resmileşmemesine karşın,
tarafların mutabakata vardığını söylediğini yazdı. "AMERİKALI ÖZEL
TİMLER, KÜRT BÖLGESİNE ODAKLANIYOR" Bu sabahki Guardian'da da aynı
yönde bir haber yer aldı. Haberde, "Amerikalı özel timler, Kürt
bölgesinde odaklanıyor" başlığı kullanıldı. Guardian, Irak savaşı
başladığından bu yana ilk defa bölgeye bu kadar büyük sayıda asker
konuşlandıran Amerikalıların, Süleymaniye yakınlarındaki bir piste
4 uçak indirdiğini ve çoğunluğu özel timlerden oluşan yüzlerce
asker bıraktığını, önümüzdeki günlerde bunun devamının beklendiğini
bildirdi. Gazete, Iraklı Kürt liderlerin "Amerika'dan neredeyse
umutlarını kesmelerine karşın, bu gelişmeyi geç de olsa çok
sevindirici bulduklarını" söylediklerini aktardı. Guardian, "Kürt
savaşçılarla birlikte konvoylarda seyahat ederken görülen
Amerikalılar Kuzey Irak'ta iki ayrı cephe açacağa benziyor.
Amerikan özel timleri dün Irak'ın kuzey doğusunda radikal İslamcı
Ensar El İslam örgütünün kontrolündeki topraklara havadan saldırıda
bulunmuştu. Önümüzdeki günlerde ise Musul ve Kerkük cephesindeki
Iraklı askerlere yönelik saldırıları koordine edecekler" dedi.
Times gazetesi ise, "Türkiye'nin güneydoğusundaki Kürtlerin 15 yıl
boyunca büyük savaşlar dışında nadiren görülen türden kötü
muameleye sistematik olarak maruz kalmasına karşın, son yıllarda
olağanüstü halin kalkmasıyla işkence ve kötü muamele olaylarında
bir iyileşmenin gözlendiğini fakat şimdi Türkiye'nin Irak sınırında
beliren gergin askeri atmosferin Türkiyeli Kürtlerin kazanımlarını
da tehdit edebileceğini" yazdı.