İmarzedelerin mevduatlarının ödenmesini öngö

İmar Bankası'nın kapatıldığı 3 Temmuz 2003 tarihi itibariyle faizleriyle birlikte 8 katrilyon lirayı bulan mevduatların sahiplerine ödenmesini öngören yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Türk halkı da İmar Bankası'nın, hem bu yıl hem de gelecek yıl bütçeden yatırımlar için ayrılan ödeneklerden de yüksek olan faturayı fiilen ödemeye başlayacak. Bankacılık Yapma ve Mevduat kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi Hakkında Tesis Edilecek İşlemler Hakkındaki Kanun uyarınca İmar Bankası'ndaki mevduatların hak sahiplerine nasıl ödeneceğine ilişkin olarak önümüzdeki günlerde bir Bakanlar Kurulu kararı çıkarılması gerekecek. Söz konusu kararda, ödemenin nasıl yapılacağına ilişkin esaslar belirlenecek. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, daha önce yaptığı açıklamada ödemelerin mevduatların 10 milyar liaya kadar olan kısmı, mevduat sahipleri adına Ziraat Bankası'nda açılacak vadesiz hesaplar yoluyla peşin olarak ödenecek. Bu yolla 201 bin 331 mevduta sahibi parasını ilk ödemede peşin olarak alacak. 10 milyar lianın üzerindeki kısımlar ise 36 ay vadeli blokeli mevduata dönüştürülecek. İmar Bankası'nın yüzde 90'ını kayıt dışı olarak topladığı mevuatlar için yapılacak ödemenin toplam faturası 8 katrilyon liraya ulaşacak. Ödemeler için TMSF'nin Merkez Bankası'ndan 2 katrilyon liraya kadar avans kullanması öngörülüyor. Başka bir ifadeyle Merkez Bankası bu ölçüde para basacak. Ödemenin, 650 trilyonunu TMSF'nin kendi nakitinden, yaklaşık 400 trilyonunu da elinde bulunan iç borçlanma kağıtlarıyla finanse edeceği açıklanmıştı. Buna göre başlangıçta Hazine de yaklaşık 5 katrilyon liralık özel tertip iç borçlanma senedi basarak açılacak blokeli mevduat hesapları karşılığında Ziraat Bankası'na verecek. Nihai olarak İmar Bankası'nın tüm yükünü üslenmek zorunda kalacak olan Hazine'nin iç borç stoku bu ölçüde büyüyecek. 8 KATRİLYON NEYİ İFADE EDİYOR İmar Bankası yolsuzluğu için yapılacak 8 katrilyon lira Türkiye açısından çok büyük bir önem taşıyor. 8 Katrilyon lira bu yıl 357 katrilyon ira olması beklenen Türkiye'nin milli gelirinin yüzde 2.2'si kadar bir büyüklük oluşturuyor. Türiye bu yıl bütçesinden yatırımlar için sadece 6.5 katrilyon lira ayırabilmişti. Gelecek yılın bütçesinden ise yatırımlara ancak 7.6 katrilyon lira ayrılabildi. Devletin bu yıl Türkiye'deki şirketler, bankalar ve diğer kurumlar vergisi mükelleflerinden topladığı kurumlar vergisinin 9.1 katrilyon liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. İmar Bankası için yapılacak ödeme toplam 500 bine yakın kurumlar vergisi mükellefinin ödediği verginin yüzde 87.9'unu götürecek. 8 katrilyon lira Türkiye'de nüfusun yaklaşık 14 milyonunu oluşturan en yoksul kesimin bir yıllık gelirinden de harcamasının da üzerinde bulunuyor. MEMURA YÜZDE 38 ZAM YAPILABİLİRDİ Devlet çalıştırdığı 2 milyona yakın memura bu yıl toplam 24 katrilyon lira ödedi. Bu ödeme içerisinde Emekli Sandığı primleri ve gelir vergisi de ahil bulunuyor. İmar Bankası'nın faturası memurlar için ayrılan paranın yüzde 33'ünü oluşturuyor. 2004 yılında memurlara yapılması öngörülen ortalama yüzde 13.7 oranındaki zammı karşılamak üzere bu ödenek 2004 yılı için sadece 4.5 katrilyon lira artırıldı. Eğer bu ödeme İmar Bankası için yapılmayıp personel giderlerne eklenseydi memurlara gelecek yıl yüzde 38 oranında zam yapılabilirdi. Bu durumda en düyük devlet memuru maaşı 428 milyon liradan 590 milyon liraya yükselebilirdi. TARIMA ÜÇ KAT FAZLA DESTEK VERİLEBİLİRDİ Devlet bu yıl tarım sektörüne bütçeden 2.3 katrilyon lira destek verebildi. Gelecek yıl ise bu rakamın 3.8 katrilyon liraya ulaşacak. Bu ödeme İmar Bankası yerine tarıma destek için kullanılsaydı gelecek yıl sektöre şimdikinden üç kat daha yüksek miktarda destek sağlanabilirdi.