İmar Kanunu silbaştan değişiyor

Üzerinde çalışılan yasa taslağına göre, doğal afetlerde çok sayıda vatandaşın ölümüne yol açan ve hiç bir yaptırım uygulamayan müteahhitlere ağır cezalar getiriliyor. Afet riski olan bölgeler için yeni düzenlemeler öngörülürken, belediyelere de emlak vergileri karşılığı tahvil çıkarma hakkı tanınıyor. A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, İmar Kanun Taslağı uyarınca, mekansal strateji, bölge strateji ve yerleşme ana strateji planları hazırlanacak. Düzenleme kapsamında valilikler de kırsal yerleşme planları yaptıracak. YEREL YÖNETİMLERE GENİŞ YETKİ İmar Kanun Taslağı ile getirilen düzenlemeler şöyle: -İmar planları en fazla 20 yıl geçerli olacak. -Belediye teşkilatı bulunan yerleşim birimlerinde, nüfus projeksiyonları dikkate alınarak 1 yıl içinde plan hazırlanacak. -Belediye ve il özel idareleri, taşınmazlar üzerinde kamu sağlığı, çevre, doğa ve kültürel değerleri koruma, afet tehlikelerinden kaçınma veya riskleri azaltma, yapı ve çevre güvenliği ve ulaşım amaçlarıyla geçici ya da sürekli kısıtlamalar uygulayabilecek. -İmar planına alınmış ve altyapısı götürülmüş yerlerde, boş arsalar ile kısmen yıkılmış veya iskana elverişsiz hale gelmiş yapı sahiplerine, 2 yıl içinde plan ve yönetmeliklere uygun yapı yapma zorunluluğu bildirilecek. Bu süre içinde ruhsat başvurusu yapılmayan yerler kamulaştırılarak 3. kişilere satılabilecek. AFETE ÖNLEM -Afet tehlike ve risklerinin yüksek olduğu yerlerde, kentsel risk analizleri sonucu oluşturulan sakınım değerlendirmelerinin imar planlarında dikkate alınması zorunlu olacak. -Yerel yönetimler, afet riski olan yerlerde mevcut yapılaşmaya sınır getirilmesi veya kaldırılması gereken alan ve taşınmazların taşınmasını sağlayacak ve bu hakkı bir menkul kıymete dönüştürecek belge düzenlemeye yetkili olacak. -Düzenleme ortaklık payı oranı, arazi ve arsaların yüzölçümlerinin yüzde 45'ini aşamayacak. Bu oran afet riski olan yerlerde yüzde 50'ye yükseltilebilecek. -Doğal ve teknolojik tehlikelerden kaçınma ve kentsel risklerin yönetimi amacıyla Sakınım Planları hazırlanacak. En az 7 risk faktörünü kapsayan bu planlar doğal tehlike haritaları üzerindeki yapı stoku, altyapı sistemleri, ulaşım, tehlikeli kullanımlar, yangın, açık alanlar, kentsel doku, üretim kapasitesi kaybı ve acil durumda kullanılacak. AFETE MARUZ YAPILARDA OTURANLARA KİRA YARDIMI -Kullanımının sakıncalı olduğu belirlenen yapı ve tesislerin bir kısmı ya da tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu durumlarda, bunu düzeltmeleri için yapı sahiplerine 10 gün içinde tebligat yapılacak. Süresi içinde sahibi tarafından yıktırılmayan yapılar, idarelerce yıktırılacak ve giderleri yüzde 20 fazlası ile yapı sahibinden alınacak. -Kentsel tasarım açısından özellik gösterenler dışında, 2 kattan yüksek yapılarda çıkma yapılamayacak. -Afet riskli alanlarda güçlendirme gereken ama onarım ruhsatı düzenlenmeyen yapılar, verilen süre sonunda mühürlenecek ve 1 ay içinde tahliye edilecek. Bu durum nedeniyle taşınmak zorunda bırakılan kendi evinde oturan hane halkına ve işyerlerine 1 defa için, kiracılara ise 6 ay süre ile net asgari ücret düzeyini aşmamak üzere, kira yardımı yapılacak. -Mikrobölgeleme haritaları ile belirlenen afet riskli alanlarda plan, program ve projeler tamamlanmadıkça yeni yapılaşma ruhsatı verilemeyecek. Bu alanlarda imar ve kulanım hakları kısıtlanan taşınmazlar, taşınmaz vergilerinden geçici olarak muaf tutulacak. -Valilikler de sınırları içindeki köy ve mezraların yerleşik alanlarını belirlemek, buralarda afet tehlike haritaları yapmak, yapı yasaklı alanları belirlemekle yükümlü bulunacak. EMLAK VERGİSİNE BAĞLI TAHVİL -Belediye ve il özel idareleri, mikrobölgeleme haritaları ve imar planları ile belirlenen afet riskli alanlarla, dönüşüm ve özel-kamu projelerinde yapılacak ve yine en fazla 1 yıl içinde uygulanacak yatırım projelerinde kullanılmak kaydıyla, söz konusu proje alanı sınırları dışındaki taşınmazlardan 20 yıl boyunca elde edecekleri emlak vergilerini karşılık göstererek kıymetli kağıt çıkarabilecek. -Yerel yönetimler, imar plan hedeflerini gerçekleştirmek ya da taşınmaz piyasalarını düzenleme amacıyla, kentsel bölgede veya 1 proje alanında kira düzeylerini düzenleme ve denetlemeye yetkili olacak. DÖNÜŞÜM ALANLARI -Yerel yönetimler, çevre, afet tehlike ve riskleri, mülkiyet, sosyal ve teknik altyapı ve yapılaşmaya ilişkin envanter, analiz ve fizibilite çalışmaları ile sorunlar ve imkanlara dayanılarak sınırları belirtilmiş dönüşüm projeleri hazırlayacak. Dönüşüm alan sınırları içindeki plan ve proje uygulamaları ile inşaatlar, 5 yılı aşmamak üzere emlak alım satım vergilerinden muaf tutulacak. KDV oranı da yüzde 1 olarak uygulanacak. RUHSAT SÜRESİ VE GECEKONDULAR -Yapıya başlama süresi, ruhsat düzenleme tarihinden itibaren 1 yıl olacak. Yapı ruhsat düzenleme tarihinden itibaren 5 yıl içinde bitirilecek. Bu süre içinde tamamlanamayacağı anlaşılan yapılar için idare uyarılacak. -Ruhsatsız veya ruhsat ve ekleri ile imar planlarına aykırı yapılar, ilgili idarenin ya da muhtarın tespiti, aykırılığın ihbarı, herhangi bir şekilde durumdan haberdar olunması, arazi sahibi veya hissedarlardan birinin başvurusu üzerine, başkaca hiçbir karar alınmaksızın ve bildirimde bulunmaksızın tahliye edilerek en geç 30 gün içinde ilgili idare tarafından tamamen yıktırılacak. -Gecekondu ve ruhsatsız yapıların yıkım işleminin yerine getirilmemesi halinde yetkililer de bundan sorumlu tutulacak. CEZALAR -Mevzuata aykırı inşa edilen yapılarda denetimden sorumlu kişilere, yapı denetimi sorumlu kişilerin uyarısına rağmen yapılmış yapılarda ise yapı sahibi ve müteahhide, ruhsatsız yapılarda da sahip ve müteahhide 'kusurun niteliği ve mevzuata aykırılığın oranı da dikkate alınarak' her birine ayrı ayrı 4 milyar liradan az olmamak üzere para cezasına idare encümenince karar verilecek. Yapı denetim kuruluşuna ve gecekondular ile inşasına ruhsatsız başlanan yapılarda söz konusu ceza 2 katı olarak uygulanacak. -Yapının süresi içinde mevzuata uygun hale getirilmemesi halinde yapı sahibi, şantiye şefi, yapı denetim kuruluşu ortakları, müteahhit ve proje müellifine 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek. -Yeni Kanunun ardından yapı kullanma izni bulunmayan yapılara elektrik, su, kanalizasyon, telekomünikasyon, doğalgaz gibi hizmetleri götüren kuruluş yetkilileri de para cezasına çarptırılacak. Verilen hizmete ilişkin bedeller, yararlandırma tarihinden itibaren rayiç bedelin 10 kat fazlasıyla ilgililerden tahsil edilecek. -Yapılarda oluşan ağır hasar veya yıkım nedeniyle yaralanma ve can kaybı halinde 10 yıl ağır hapis cezası ve TCK'da yer alan hükümlere ilave 50 milyar lira para cezası uygulanacak. -Kanun çıktıktan sonra 6 ay içinde, sigorta şirketlerince teminat sağlanamaması durumunda, yapı denetim ve yapı müteahhitlerinin sorumluluklarını teminat altına almak üzere kamu tüzel kişiliğine haiz özerk bir ''İmar Denetim Sigortası Havuzu'' oluşturulacak.