İlk İmam Hatip'i Atatürk açmış
Abone olAK Pati iktidarının YÖK Yasa Taslağı çalışmaları içinde tartışma konusu olan imam-hatiplerin ilginç bir tarihi serüveni var.
İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, bu okulların 1924
yılında başlayan hikayesinde dikkat çeken noktalar bulunuyor.
Okullarda laik eğitime geçiş girişimleri kapsamında 1924 yılında
çıkan Tevhid -i Tedrisat (Eğitim-Öğretimin Birleştirilmesi)
Kanunu'yla medreselerin kapatılması kararlaştırıldı. Din eğitiminin
gereğine inanan Atatürk, toplumun din adamı ihtiyacını
karşılayabilmek için 29 tane imam-hatip okulunun açılmasına karar
verdi. Ancak, sonraki yıllarda sayılarında düşme kaydedilen bu
okullar, 1929-1930 Eğitim Öğretim Yılı'nda tamamen kapatıldı. İNÖNÜ
İMAM-HATİP KURSLARI AÇTI Türkiye'nin 1946 yılında çok partili
hayata geçişiyle beraber tekrar gündeme gelen imam-hatipler, 'oy'
için kullanılmaya başlandı. Bu okulların kapatılmasına gerekçe
olarak öğrenci yokluğu gösterildi. Ancak iktidarı Demokrat Parti'ye
(DP) kaptırmak istemeyen aynı CHP, söylem değiştirerek, ''Gençlik
için ahlaki duygu ve davranışlarını düzenlemek ve komünizm
tehlikesine karşı bir emniyet sübabı olmak üzere din eğitim ve
öğretimi bir zorunluluktur'' görüşünü benimsedi. Şubat 1948
tarihinde CHP, bir komisyon kurulmasına ve din dersleri ile imam
hatip okullarına ilişkin konuların incelenmesine dair karar aldı.
Çalışmalarını kısa sürede tamamlayan komisyon, 'imam hatip okulları
yerine 10 aylık imam-hatip kursları açılsın' görüşüne vardı. Bu
konuda kanun teklifi verildi ve 10 Ocak 1949 tarihinden itibaren
önce Ankara ve İstanbul'da 2 adet imam hatip kursu açıldı. Daha
sonra bu sayı 8'e çıkartıldı. Yine aynı yıl din dersleri 4. ve 5.
sınıflarda seçmeli okutulmak üzere eğitim-öğretim müfredatına
konuldu. Ayrıca CHP'nin önerisi ile Ankara Üniversitesi bünyesinde
İlahiyat Fakültesi açıldı. 1950 yılında iktidara gelen Demokrat
Parti, imam hatip kurslarının yetersiz olduğunu savunarak, imam
hatip okullarının tekrar açılmasına karar verdi. İlk olarak Adana,
Ankara, Isparta, İstanbul, Kayseri, Konya ve Kahramanmaraş'ta
açılan imam hatip okullarının sayıları hızla artarak, 1958 yılında
26'ya, 1969'da 71'e çıktı. ECEVİT DE İMAM HATİP AÇTI 1971 askeri
darbesinin ardından Necmettin Erbakan'ın Milli Selamet Partisi
(MSP) ile Bülent Ecevit'in CHP'si koalisyon ortağı oldu. Bu hükümet
döneminde imam-hatiplerin sayılarının artışı hız kesmedi. Sadece
1974 yılında 33 imam-hatip okulu açıldı. Alınan bir kararla da
imam-hatiplerden mezun olan öğrencilerin tamamının üniversite giriş
sınavlarına girebilmeleri sağlandı. DP döneminde bu okulların 4
yıllık orta ve 3 yıllık lise olmak üzere 7 yıllık bir dönemi
kapsamasına imkan tanınmıştı. 20 yıl süren bu uygulama 4 Ağustos
1971'de yapılan yeni bir düzenlemeyle yerini '4 yıllık orta
kısımları kapatılan, liseleri 3 yıldan 4 yıla çıkartılan' yeni
şekline bıraktı. 1973-1974 Eğitim Öğretim Yılı'na gelindiğinde ise
iki yıl önce kapatılan ortaokul kısımları yeniden açıldı. SAYILARI
HEP ARTTI Süleyman Demirel'in Adalet Partisi (AP) döneminde de hız
kesmeyen artışlar, 12 Eylül döneminde de devam etti. Askeri
yönetimin iş başında bulunduğu 1980 yılında 35 imam-hatip okulu
açıldı. 1982 Anayasası'nın 24. maddesiyle din eğitimi devlet
güvencesine alındı ve din dersleri ilk ve ortaöğretim kurumlarında
zorunlu hale getirildi. Yine Anayasa'da imam-hatipler konusunda şu
ifade yer aldı: ''İmam-hatip liseleri imamlık, hatiplik ve Kur'an
kursu öğreticiliği gibi dini hizmetlerin yerine getirilmesi ile
ilgili elemanları yetiştirmek üzere Milli Eğitim Bakanlığı'nca
açılan orta öğretim sistemi içinde hem mesleğe, hem yüksek öğretime
hazırlayıcı programlar uygulayan öğretim kurumlarıdır''. Özallı
yıllar da bu okulların sayılarında artışlara sahne oldu. Özal,
1984-1989 yılları arasındaki iktidarı döneminude 90 adet imam-hatip
lisesi açtı. Bu gidişat Özal'ın tahtına oturan Mesut Yılmaz
döneminde de kendini gösterdi. Yılmaz da 23 adet imam-hatip okulu
açılmasına olanak sağladı. İMAM-HATİPLERİN ORTA KISIMLARI
KAPATILDI, ÖĞRENCİ SAYISI DÜŞTÜ 8 yıllık kesintisiz ilköğretim
çerçevesinde, meslek okullarının, dolayısıyla da imam hatiplerin
ortaokul kısımlarının kaldırılması istendi. 1974 yılında imam-hatip
açan Ecevit, Başbakanı olduğu 56. Hükümet döneminde yasallaşan 8
yıllık kesintisiz ilköğretim ile imam-hatiplerin orta kısımlarına
kilit vurdu. Bu yıldan sonra gittikçe düşen öğrenci sayısı,
beraberinde bu okulların sayılarında da düşüşe neden oldu.
1997-1998 Eğitim Öğretim yılında İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam
Hatip Lisesi ve Çok Programlı Lise sayısı toplamı 609, bu liselere
devam eden öğrenci sayısı ise 178 bin idi. İmam Hatip Liselerinin
orta kısımlarında 1996-1997 eğitim öğretim yılında 214 bin öğrenci
okumaktaydı. 8 yıllık zorunlu ilköğretime geçilmesinin ardından
2002-2003 eğitim öğretim yılı sonunda toplam İmam Hatip Lisesi
sayısı 536, öğrenci sayısı ise 70 bine geriledi. İmam-hatiplere
kayıtların azaldığı süreç AK Parti iktidarı ile son buldu. Geçen
yıl 23 bin öğrenci kayıt olurken, bu yıl yüzde 50 artarak kayıt
olan öğrenci sayısı 35 bine ulaştı. İmam-hatipler, TBMM'ye sunulan
ve YÖK Yasası'nda değişiklik öngören tasarı ile bugünlerde yeniden
kamuoyunun ilgi odağında yer alıyor. Bu sorunu çözmeye kararlı
olduğu görülen AK Parti, imam-hatiplilere üniveriste yolunu açmak
istiyor.