İdrar testi evde de yapılabilecek

Sabancı Üniversitesinde öğrenim gören iki öğrenci, hücre teknolojisi yöntemiyle test kağıdı yerleştirilen, annelerin doktora gitmeden evlerinde idrar testi yapmalarını sağlayacak bebek bezi geliştirdi.

Sabancı Üniversitesinin Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 3. sınıf öğrencisi Nur Karatoprak ile geliştirdikleri teknik hakkında açıklama yapan aynı bölümün 2. sınıf öğrencisi Murat Sütunç, küçük çocuklardan test için idrar almanın zorluklarına dikkati çekti.

İdrar almak için bebeklerde idrar torbası, idrar bezi, kateterizasyon (bebeğin cinsel organına ince bir boru sokulması) ve suprapubik aspirasyon (iğne ile idrarın dışarıdan çekilmesi) gibi yöntemlerin denendiğini, özellikle idrar torbasının kız çocuklarda zorluklar oluşturduğunu belirten Sütunç, bu yöntemlerin hiçbirinin çok iyi nitelikler taşımadığını, ciddi komplikasyonlar oluşturabildiğini dile getirdi.

Bu sorunlara çözüm bulmak amacıyla hücre teknolojisini kullanarak yeni bir yöntem geliştirdiklerini kaydeden Sütunç, "İdrar Yolu Enfeksiyonlarını Teşhis Eden Bebek Bezi" adını verdikleri proje hakkında şu bilgileri verdi:  "Bebek bezinin çeşitli noktalarına hücre teknolojisini kullanarak test kağıtları yerleştirdik. Bebek, idrarını yaptığında özel test hücresi kanal sistemiyle bez içerisindeki test bölgesine iletilir ve test edilir. Testin sonucunda, bezde dışardan gözlemlenebilecek şekilde renk değişimi görülür. Böylece oluşan renk skalasına bakılarak hemen sonuç öğrenilir. Renk kırmızı ise sonuç pozitif (hastalık mevcuttur) anlamına geliyor."

Bu yöntemin bebeğin cildine zarar vermediğini, buharlaşma sorununun yaşanmadığını anlatan Sütunç, bir annenin kendi imkanlarıyla bu yöntemi kullanarak evinde rahat bir şekilde idrar testi yapabileceğini kaydetti.

BEBEK BEZİNİN ÖZELLİKLERİ

Birçok annenin hastalığın teşhisi amacıyla kullanılan bebek bezi torbalarından şikayetçi olduğunu ifade eden Sütunç, tuvalet eğitimi almamış bebekler, zihinsel engelliler veya bu yeteneğini kaybeden yaşlıların da geliştirdikleri bezi kullanabileceğini aktardı. Piyasada bazı firmalar tarafından üretilen benzer teknolojilerin bulunduğuna, ancak üretime geçilemediğine işaret eden Sütunç, "Ama biz, geliştirdiğimiz teknoloji ile onların çözemediklerini çözdük. Hücre teknolojisine yaptığımız en büyük katkı ise şu, genel olarak çocuklar küçük tuvaletlerinin yanında büyük tuvaletlerini de yapıyor. Bizim hücre teknolojimizde, bebek her iki tuvaletini yapsa bile hastalığın teşhisi yapılabiliyor. Ancak diğer firmaların yaptığı teknikte, sadece küçük tuvalet yapıldığında teşhis yapılma olanağı var. Teknik olarak daha üstün niteliğe sahip bizim yöntemimiz. Diğerlerinde toksit sorunu var. Kimyasallar cilde değdiğinde toksit tutar. Ciltle teması istenmeyen bir şey. Biz bunları yok ettik" dedi.

Türkiye’de hastanelerin çok kalabalık olduğunu, annelerin bebeklerinden idrar numunesi alınması için saatlerce hastanelerde beklediğini belirten Sütunç, "Bulduğumuz bu yöntem doktorların da işini kolaylaştıracak. Hastanelerde sadece idrar testi için kuyruklar oluşuyor. Bu bezle hastaneler bir nebze rahatlayacak" diye konuştu.

Bezin üretimine geçilmesi halinde, mevcut bezlerden çok pahalı olmayacağını aktaran Sütunç, "Bugün dünyanın en iyi bebek bezi markaları hangi düzeydeyse bizim tekniğimiz de o noktada. Ancak insanları, bunun çalıştığına ikna etmemiz gerekiyor. Kurumsallaştıktan sonra Türkiye’deki doktorlara deneme paketleri göndereceğiz" dedi.

PROJEYLE BİRİNCİ OLDULAR

Bu projenin çalışmasını yazın yaptıklarını belirten Sütunç, projeyle Intel ve Berkeley firmalarının Ekim ayında düzenledikleri "Girişimcilik Yarışması"na başvurduklarını kaydetti.

Yarışmanın Türkiye elemelerinde birinci olduklarını bildiren Sütunç, daha sonra Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, İsrail, Macaristan, Polonya, Romanya, Sırbistan gibi 16 ülkeden 24 projenin katıldığı yarışmaya başvurduklarını anlattı.

Üniversite öğrencilerinin girişimcilik yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan yarışmada yaptıkları sununum uzmanlar tarafından çok beğenildiğini, özgün bulunduğunu söyleyen Sütunç, Avrupa ve İsrail ayaklarında birinci oldukları yarışmada, 20 bin dolar para ödülü aldıklarını belirtti.

PATENT BAŞVURUSU YAPTILAR

Sütünç, bebek bezinin patentini almak için Türk Patent Enstitüsüne başvurduklarını, ancak patent almanın uzun bir süreç gerektirdiğini dile getirdi.  Yarışmaya katılacak projelerin özgün, orijinal ve tek olmasına dikkat edildiğini, başvuru yaptıklarında projelerinin patent taramasından geçirildiğini aktardı.

Bezin üretimi amacıyla şirket kurmayı amaçladıklarını dile getiren Sütunç, finansman arayışında olduklarını, bu çerçevede görüşmelerinin devam ettiğini söyledi.