Hüseyin Yayman'dan seçim sonrası BOMBA analiz!
Abone olGazi Üniversitesi öğretim üyesi, Vatan gazetesi yazarı ve Cnn Türk yorumcusu Hüseyin Yayman İnternethaber'e konuştu.
NESRİN YILMAZ
İNTERNETHABER-ANKARA
Seçim sonrası tüm siyasi partilerin durumu
değerlendiren Hüseyin Yayman, muhalefetin Erdoğan'ın % 55 değil de
% 52 almasına sevinmesini anlamadığını söyledi.
Erdoğan ve Gül arasında bir sorun çıkmayacağının
altını çizen Yayman, daha önce de bu tür beklentilere girenlerin
beklentilerinin boş çıktığını, muhalefetin Erdoğan-gül arasında
çıkmasını beklediği çatlağa umut bağlamasını anlamadığını dile
getirdi.
Ahmet Davutoğlu'nun işinin oldukça zor olduğunu belirten Hüseyin
Yayman, bunun nedenlerini 5 maddede sıralarken "CHP nerede hata
yaptı" sorusuna 11 maddeyle cevap verdi.
HDP'nin cumhurbaşkanlığı seçiminde çok önemli bir
başarı elde ettiğini belirten Hüseyin Yayman, HDP'nin genel
seçimlerde barajı geçme koşullarını da belirtti.
İNTERNETHABER'den Nesrin Yılmaz'a konuşan Hüseyin
Yayman'ın seçim sonrası analizleri şöyle;
NY-Cumhurbaşkanlığı seçim yarışının galibi yine Erdoğan oldu. Fakat
beklediği oyu alamadığı, aldığı bu oyla 2015 seçimlerinde tek
başına iktidara gelemeyebileceği veya anayasayı tek başına
çıkarabilecek milletvekili sayısını çıkaramayacağı yorumları
yapılıyor, siz ne düşünüyorsunuz alınan oyla ilgili?
BÖYLE BİR TUHAFLIK DÜNYANIN NERESİNDE
VAR?
Bu tür yorumları ilginç buluyorum. Muhalefet Tayyip Erdoğan’ın % 55 değil, % 52 almasına zil takıp oynayacak. Böyle bir tuhaflık dünyanın neresinde var. Buradan bakılırsa İhsanoğlu’da ‘Yüzde altmışla kazanıyoruz’ demişti.
Sevin sevmeyin, beğenin beğenmeyin Erdoğan’ın büyük başarı
hikayesi var. Girdiği tüm seçimlerde birinci olmuş ve oyunu
artırmış. Bırakın Avrupayı, Japonya hariç Dünyada benzer bir örnek
yok.
NY-Bu rakamlar 2015 seçimlerine nasıl yansır?
PERŞEMBENİN GELİŞİ ÇARŞAMBADAN
BELLİDİR
Anadoluda güzel bir söz vardır. Perşembenin gelişi Çarşambadan bellidir derler. 2015 seçimlerine sekiz ay kaldı. Olağanüstü gelişmeler olmazsa 2015’te bugüne benzer sonuçlar alınır.
NY-AK Parti Yeni Anayasayı çıkaracak çoğunluğu alır
mı?
AK PARTİ HDP İLE YENİ BİR YOLA
GİDECEK
Haziran 2015 seçiminin en büyük gündemi yeni anayasa olacak. AKP
seçimlere üçüncü defa(2007, 2011) yeni anayasa vaadiyle girecek. Bu
defa yeni parlamentonun yeni anayasayı yapacağına inanıyorum.
AK Parti tek başına anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlayamazsa
bu defa HDP ile yeni bir yola gidecek.
NY-Seçim sonrası AK Parti ve CHP içinde kazanlar
kaynıyor desek abartmış olmayız. Seçimin hemen öncesinde
"Erdoğan'dan sonra kim Başbakan olsun" sorusuna AK Partili seçmenin
büyük çoğunluğunun Abdullah Gül demesine rağmen Abdullah Gül neden
"kadro dışı?"
ERDOĞAN İLE GÜL ARASINDA SORUN
ÇIKMAZ
Bu tür yorumlar Erdoğan siyasetinin prensiplerini bilmeyenler
tarafından yapılıyor. Daha önce de söyledim. Erdoğan ile Gül
arasında sorun çıkmaz.
Muhalefetin bu ayrışma üzerinden beklentiye girmesi sadece zaman ve
seçim kaybettirir. Bakın yaşayıp göreceğiz. Gül ile Erdoğan
arasında kökleri çeyrek asra varan bir hukuk var. Bırakın tarihi
arka planını son iki yılda olanlara bakınız.
NY-Siz baktığınızda ne görüyorsunuz?
MİT yasası, HSYK Yasası, İnternet yasası gibi kritik yasalarda
Gül’ün imzası var. Gül ile Erdoğan arasında siyaset farkı yok.
Bazıları son üç yıldır bunu söyledi. Geldiğimiz yer ortada.
NY-Peki Gül parti kurar mı?
Neden kursun ki. Zaten partisi var. AKP Erdoğan-Gül-Arınç ve ismini
burada sayamayacağımız pekçok insanın ortak aklıyla harekete
eder.
NY-Yani sorun çıkmaz diyorsunuz?
AK PARTİDE ÖZNE SORUNU YOK NESNE SORUNU
VAR
Tabiki sorun çıkar. Kimse müneccim değil. Ben eldeki verilerle bir
realist bir analiz yapmaya çalışıyorum. Gözden kaçmasın buradaki
asıl mesele muhalefetin iktidar olmak için daha fazla çalışmak
yerine Erdoğan-Gül çatlağına umut bağlaması.
AKP’nin başına Davutoğlu değil Gül gelsin demek, biz halimizden
memnunuz AK Parti bizi on yıl daha yönetsin tezini kabul
etmektir.
AK Partide ÖZNE sorunu yok NESNE sorunu var. Asıl problem parti
metal yorgunluğunu KİMLE değil, NASIL atacak...
NY-Seçmenden yine bu soru sonrası çok az oy alan Ahmet
Davutoğlu'nun Başbakanlık için adının geçmesi ve neredeyse buna
kesin gözüyle bakılması AK Parti için bir hata olur mu?
DAVUTOĞLU'NUN İŞİ OLDUKÇA
ZOR
Bunu zaman gösterecek. Erdoğan ve teşkilatlar Davutoğluna
kimliği kurumsallaştırması, geleneği yeniden üretmesi ve farklı bir
paradigmayla sorunları çözmesini bekliyor. Davutoğlu’nun işi
oldukça zor.
NY-Neden zor?
1. Beklenti çok yüksek.
‘Enkaz aldım’ diyemeyecek. Kendisine % 50 sabit oyu olan bir parti
veriliyor.
2. Erdoğan gibi
güçlü-karizmatik bir liderden sonra genel başkan olmak çok zor. Ne
yaparsa yapsın herkes kendisini Erdoğan ile kıyaslayacak.
3. Parti içinde bekleyen rakipleri
var. Bunların nefesini ensesinde hissedecek.
4. Dinamik, talep çıtası
yükselmiş ve hata kabul etmeyecek bir taban var.
5. Partiyi sekiz ay sonra
hem birinci yapması hem de birarada tutması lazım.
NY-Abdullah Gül bu durumda ne yapar, nasıl bir tepki
gösterebilir?
GÜL BÖLEN DEĞİL BİLEN
OLACAK
Buna yukarda da cevap verdim. Abdullah Gül, AK Partiyi bir bölen
değil, bir bilen olacaktır. Aksi olursa siz yine sorarsınız.
Cumhurbaşkanlığından sonra hiç kimse, parti kurup yeniden
meydanlara çıkmaz.
NY-Ama Özal örneği var?
ÖZAL'IN ÖMRÜ YETMEDİ
Doğru Özal bunu yapmak istedi ama ömrü yetmedi. Özal parti kurup
köşkten inseydi belki de ikinci bir hayal kırıklığı daha
yaşayacaktı. 1995 seçimlerinde halk kime oy verirdi bilemeyiz yani.
Belki de Demirel, ‘Özal köşkte duramadı kaçtı’
derdi. Parti kurma işleri öyle söylendiği gibi kolay değildir.
NY-Siz seçimden önce yazdığınız bir yazıda CHP'de
işlerin karışacağını yazmıştınız ve karıştı. CHP'de neler
oluyor?
CHP'NİN HATALARI
Ben karışacak dediğim için karışmadı. Ben bir analiz yapmıştım, bu gerçekleşti. CHP cumhuriyeti kuran bir parti. Yönetilmesi zor bir parti. CHP’de kısa vade de sorunlar bitmez. CHP’nin varoluşsal sorunları var. Ancak bu birtürlü görülmüyor. Görülse de gerekli tedbirler alınmıyor.
NY-CHP nerede hata yaptı?
1. CHP’nin en büyük hatası
kendisini AKP üzerinden tanımlaması.
2. Partide
‘örgüt/söylem/liderlik/’ sorunları var ama en büyük problemi
paradigma sorunu. Paradigma değişmeden CHP iktidar veya iktidar
alternatifi olamaz.
3. Parti en basit siyaset
teknolojisini kullanmıyor. Mersin’de kim belediye başkanı olsun
sorusuna Ankara’dan cevap verince hata yapıyor. Halbuki anket
yaptırıp halka sorsa en doğru kararı vermiş olacak.
4. Parti çalışmıyor.
Örgütün üzerinde ölü toprağı var.
5. Partinin kızıl elması,
yeni ütopyası yok.
6. En önemlisi tabanda
‘öğrenilmiş çaresizlik’ sendromu gelişti. ‘Ne yaparsak yapalım
seçim kazanamıyoruz’ psikolojisi politik bir eşik oluşturuyor.
7. Parti her seçime taktik
açılımlarla gidiyor, stratejik hedeflerin olduğu bir ajandası
yok.
8. CHP ortak aklı ve
istişare müessesini kullanmıyor.
9. Farklı isimleri
dinlemiyor.
10. CHP’ye en büyük
kötülüğü CHP medyası yapıyor.
11. CHP namaz kılan oruç
tutan isimler transfer ediyor. Halbuki halk CHP'nin yönetiminden bu
hareketleri bekliyor.
NY-Öngörünüze güvenerek soruyorum, Kılıçdaroğlu'nun
kalma şansı var mı? Yoksa neden?
KILIÇDAROĞLU CHP'NİN SON
ŞANSI
Kılıçdaroğlu’nun çok büyük hataları var. Gülen harketiyle
ittifakını tarih yazacak. Büyük bir özeleştiri vermesi gerekiyor.
Ancak normal şartlar altında Kemal Bey bu kurultayı kazanır. Ancak
muhalefet birleşir, yeni bir söylem ve programla halkta heyecan,
CHP tabanında bir umut yaratabilirse sonuç değişebilir. Ancak
seçimi kim kazanırsa kazansın CHP’de kurultaylar dönemi yeniden
başlıyor.
NY-Neden Kılıçdaroğlu kazanır?
Çünkü Kılıçdaroğlu CHP’nin son şansı. Kılıçdaroğlu giderse parti
ulusalcılar ve solcular olmak üzere ikiye bölünecek. Ayrıca 1983
seçimlerinden bu yana Erdal İnönü, Bülent Ecevit, Deniz Baykal
arasında en yüksek oyu Kılıçdaroğlu aldı. Rakamlar, fazla söze
gerek bırakmıyor. Kılıçdaroğlu parti içinde başarılı, Erdoğan
karşısında başarısız.
PARTİ İÇİNDE UMUT
TÜKENDİ
NY-CHP'nin başına geçebilecek, CHP'yi "toparlayabilecek"
başka bir isim var mı aklınızda?
Tam da sorun burada zaten. AKP’de genel başkanlık için pekçok isim
sayılıyor. Peki CHP’de kaç isim sayılabiliyor.
NY-Neden?
İşte asıl mesele bu. Çünkü zaman içinde partide ‘umut tükendi’.
Kadrolar tırpalandı. Partinin söylemi eskidi. İktidar olamayınca
halk partiden uzaklaştı. Şöyle düşünsenize ‘iktidar olamayacağını
bildiğiniz partiye ne kadar süre oy verirsiniz?’ Halk tam dokuz
seçimdir iktidar olamayacağını bilmesine rağmen CHP’ye oy verdi.
Ama bu bir yere kadar.
NY-O an geldi mi?
Bence geldi. Çünkü artık CHP’nin alternatifi doğuyor. HDP’nin
aldığı oy CHP’nin uykularını kaçırmalı. Kılıçdaroğlu kendi
memleketinde belediyeyi ve cumhurbaşkanlığı seçimini kaybetti.
NY-CHP'de bunlar yaşanırken, çatı aday formülünü ortaya
atan Bahçeli'nin partisinde ise çıt çıkmıyor, ne yani CHP kaybetti
de MHP kaybetmedi mi, Kılıçdaroğlu başarısız da Bahçeli başarılı
mı? MHP neden bu kadar sessiz?
MHP DİSİPLİNLİ BİR
PARTİDİR
Bunu daha önce de sizinle konuşmuştuk. MHP’de sorun çıkmaz. Asıl
CHP karışacak demiştik. MHP’de Devlet Bey bırakmadığı sürece kimse
genel başkanlığı alamaz.
NY-MHP'de yaşanan fırtına öncesi sessizlik
mi?
Sanmam. MHP disiplinli bir partidir. MHP, aritmetik başarıdan önce
ilkeleri ve politik başarıyı önceler. İhsanoğlu MHP’nin ve MHP
ilkelerinin adayıydı ve bunda başarılı oldu. Asıl ilkelerle hareket
etmeyen CHP oldu ve şimdi bunun sancılarını yaşıyor. Ekmeleddin
İhsanoğlu zaten MHP'nin adayıydı Devlet Bahçeli Süleyman Demirel'le
görüşmesinde bu Demirel ismi önerdi ve dikkate alındı.
NY-Seçimin Erdoğan'dan sonraki kazananı Demirtaş oldu.
Demirtaş'ın başarısının altında ne yatıyor?
Demirtaş’ın sahici kişiliği ve yeni toplumsla muhalefetin
sözcülüğünü yapması. Demirtaş, bu söylemini, siyaset tarzını devam
ettirsin daha büyük başarılara imza atacaktır.
NY-Demirtaş'a oy vermek isteyip sandığa giden birçok
seçmen, geçmiş algısı yüzünden vazgeçti, Demirtaş'ın bu seçim
sürecinde kullandığı ve neredeyse milliyetçi Türk seçmeni bile
etkisi altına alan söylemi ne kadar devam
edebilir?
Çözüm süreci devam ederse, bu söylem de devam edecektir.
NY-Neden çözüm süreci?
Çünkü çözüm süreci topyekün bir normalleşme sağlıyor. İnsanlar
önyargılarının esiri olmaktan kurtuluyorlar. Farklı düşünmeye
başlıyorlar.
NY-HDP genel seçimlerde barajı geçebilir mi?
HDP'NİN BARAJ GEÇME
KOŞULLARI
HDP bu seçimde barajı geçer. Ancak bunun koşulları
var.
1. Bu söylemini devam
ettirmeli.
2. Toplumun ihtiyaç
duyduğu gerçek bir sol parti olmalı.
3. Halka güven
vermeli.
4. Bunların yanında CHP’de
kopuş ve ayrışma yaşanırsa HDP için büyük şans doğacak
demektir.
5. Yeni siyaset arayışını
somutlaştırıp, cesur adımlar atmalı.
NY-HDP ne yapmalı?
HDP programında yazılanları yapar ve bunları siyasetinin ilkeleri
haline getirirse başka bişi yapmasına gerek kalmaz. Öcalan’ın gözü
HDP’nin üzerinde olacak ve Demirtaş, HDP projesi için son şans.
Başarılı olursa sorun yok, olamazsa Kürt siyasetinin solla ilişkisi
tamir edilememek üzere bozulabilir.