Hükümet'ten TOBB'un 16 şirketine baskın

Hükümetle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği arasında geçtiğimiz haftalarda yaşanan "zekat" polemiğinin ardından sıcak saatler yaşanıyor. İki taraf arasındaki gerilim Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın TOBB'a hitaben “Zekat niyetine her üye 1 işçi alsın. İşsizlik azalır” sözleriyle başlamış, ardından “Emek sömürüsü yapıyorlar” sözlerine TOBB'dan "Bizi işçiyle karşı karşıya getirmeyin" yanıtı gelmişti.

Dün ise Sanayi Bakanlığı Teftiş Kurulu müfettişleri, TOBB tarihinde ilk kez TOBB'un iştiraki olan 16 şirkette aynı anda çok geniş kapsamlı bir inceleme başlattı.

Vatan Gazetesi'nden Gülümhan Gülten'in haberine göre Sanayi Bakanı’nın onayıyla şirketlere giren müfettişler, karar defterlerinden, muhasebe kayıtlarına, harcamalardan faturalara kadar her şeyi didik didik ediyor. Denetimin şirketlerin tüm işlem ve hesaplarını kapsayacak şekilde başlatıldığı belirtildi.

16 şirkete aynı anda gidildi

Sanayi Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre, A.Ş. statüsündeki 16 şirkete dönük incelemeyi 5174 sayılı TOBB yasasında 100. maddeyle kendisine verilen “Oda, borsa ve birlikleri denetleme” yetkisini “bunların bağlı ve ilgili kuruluşlarını” cümlesine dayanarak genişletti. Bu kapsamda TOBB’un iştiraki konumundaki 16 şirket, A.Ş. statüsünde olduğu için Türk Ticaret Kanunu 274. maddesinde yer alan “Anonim şirketlerinin muameleleri, bir tüzük ile tayin olunacak şekilde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ticaret müfettişleri tarafından denetlenir. Denetim, bilançonun açıklık ve doğruluk esasları çerçevesinde yapılacak incelemeyi de kapsar” hükmüne dayanıldı. Yasal dayanak tamamlanınca, müfettişlerin 16 şirkete aynı anda girmesi için düğmeye basıldı.

Geniş kapsamlı inceleme

Türk Ticaret Kanunu’na göre yapılacak incelemenin kapsamı da en geniş şekilde tarif edildi. Buna göre “bilanço esasına göre” inceleme yapmak üzere görevlendirilen müfettişler “İnceleme, bilançonun açıklık ve doğruluk esasları çerçevesinde yapılacak incelemeyi de kapsar” cümlesine dayanarak, şirketlerin her türlü hesap ve işlemlerini döktüler.

Tarihinde ilk kez yaşanıyor

Şimdi şirketlerin tamamında, alınan- verilen faturalar, yapılan tüm harcamalar, karar defterleri ve tüm muhasebe kayıtları tek tek inceleniyor.

TOBB’un iştiraki konumundaki 16 şirketin tek merkezden, aynı anda ve geniş kapsamlı incelenmesiyle ilgili bilgi veren kaynaklar, böyle bir incelemenin birlik tarihinde ilk kez yaşandığının altını çiziyor.

Söz konusu şirketlerin tamamına yakını, son 7 yıllık dönemde kuruldu ya da mevcut yönetim tarafından son bir kaç yılda etkin hale getirildi. A.Ş. statüsünde kurulan şirketler, daha önce Sanayi Bakanlığı tarafından hiç denetlenmedi.

TOBB’un 16 ticari şirketi var

TOBB İştiraki 16 şirketin tamamı son bir kaç yılda kuruldu ya da etkin hale getirildi. Şirketler şunlar:

* Gümrük ve Turizm İşletmeleri Ticaret A.Ş. (2005 yılında, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile 137 Oda ve Borsanın ortaklığı ile kuruldu)

* Kredi Garanti Fonu A.Ş. (1991 yılında kuruldu. Ancak geçtiğimiz yıl etkin hale getirildi)

* KOBİ Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. (KOBİAŞ),

* Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) A.Ş. (2002 yılında ticaret siciline tescil edildi ve 2005 yılında açıldı)

* TOBB-BİS Organize Sanayi ve Teknoloji Bölgeleri A.Ş. (2005 yılında kuruldu)

* UMAT Gümrük ve Turizm İşletmeleri Turizm A.Ş.(2001 yılında kuruldu. Ancak 2006 yılında sermaye artırarak etkin hale getirildi)

* Umumi Mağazalar Türk A.Ş. (1986 yılından itibaren antrepoculuk faaliyetlerine başlayan şirket, son birkaç yılda etkin hale geldi)

* Kocaeli ABİGEM A.Ş.

* Gaziantep ABİGEM Danışmanlık ve Eğitim A.Ş.

* İzmir ABİGEM Danışmanlık ve Özel Eğitim A.Ş.

* GAP GİDEM Danışmanlık, Eğitim, Organizasyon ve Fuarcılık Ltd. Şti.

* (AB sürecinin hızlanmasıyla son bir kaç yılda kuruldular), Gelişen İşletmeler Piyasaları (GİP) A.Ş.

* İstanbul Dünya Ticaret Merkezi (İDTM) A.Ş.

* TOBTİM Uluslararası Ticaret Merkezleri (TOBTİM) A.Ş.

* Formula İstanbul Yatırım A.Ş. (FİYAŞ),

* İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat Etkinlikleri A.Ş. (İZFAŞ)

BAKINDAN BASKIN AÇIKLAMASI, TOBB KANADINDAN GELEN İLK TEPKİLER.. AYRINTILAR BİR SONRAKİ SAYFADA..

[PAGE]

BAKAN'DAN 'BASKIN' AÇIKLAMASI

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) 16 iştirakine aynı anda müfettiş gönderilmesine ilişkin olarak, ''Bunun Sayın Başbakanla TOBB arasında yaşanan olaylarla ilişkilendirilmesi son derece yanlıştır'' dedi.

Çağlayan, Kazakistan Başbakan Yardımcısı, Sanayi ve Yeni Teknolojiler Bakanı Aset Issekeshev ve beraberindeki heyetle görüşmesinin ardından, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

''Başbakan Erdoğan'la gerilim yaşayan TOBB'un 16 iştirakine Sanayi ve Ticaret Bakanlığının aynı anda müfettiş göndermesini nasıl değerlendiriyorsunuz?'' şeklindeki soru üzerine Çağlayan, kendisinin uzun yıllarını Ankara Sanayi Odası (ASO) ve TOBB'da geçirmiş biri olduğunu hatırlatarak, ''Denetim konusunu şimdi sizden öğreniyorum. Bunun Sayın Başbakanla TOBB arasında yaşanan olaylarla ilişkilendirilmesi son derece yanlıştır. Doğru bir tespit olmaz'' dedi.

Bakan Çağlayan, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görev ve yetkileri olduğunu ve gerek TOBB, gerekse esnaf odaları ve esnaf birlikleri ile ilgili rutin denetimlerini her zaman yaptığını anlattı. Kendisinin 21 aylık Sanayi ve Ticaret Bakanlığı döneminde, birçok odada, esnaf odasında, ticaret, sanayi odasında denetimler yaptığını kaydeden Çağlayan, şöyle devam etti:

''Bunların bir kısmı zaten talepler üzerineydi, bir kısmı da yeni yönetimler geldiğinde onlar zaten isterler. Bunun kesinlikle bu şekilde ilişkilendirilmesi son derece yanlış. Tahmin ediyorum ki rutin bir denetimdir. Bu konuda zaten herhangi bir şekilde bu incelemenin rutin olarak yapılması dışında başka bir amaca matuf olmayacağını ben özellikle şu anda sizden aldığımız bilgi çerçevesinde söylüyorum, ilişkilendirilmesinin doğru olmayacağı kanaatindeyim, bu rutin bir inceleme olabilir.''

DENETİMLER YÖNLENDİRİCİ VE EĞİTİCİDİR

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) 16 iştirakinde Bakanlık müfettişlerinin başlattığı incelemeye ilişkin değerlendirmede bulunurken, anonim şirketlerinin denetiminin, Türk Ticaret Kanunu'yla Bakanlığına verilmiş bir görev olduğunu belirterek, ''Denetimlerdeki esas yaklaşım, yönlendirici eğitici bir denetim olmasıdır'' dedi.

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, TOBB-ETÜ'de düzenlenen ''ABİGEM Uluslararası KOBİ Konferansı''ndan ayrılışı sırasında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bir gazetecinin Sanayi Bakanlığı müfettişlerinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin 16 şirketiyle ilgili inceleme başlatmasına ilişkin sorusunu yanıtlarken, odalar, borsalar, kooperatif, meslek kuruluşları ve birliklerin kuruluş ve denetiminin Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ait kanuni bir görev olduğunu bildirdi. Bu görevlerinin bir başka boyutunun da anonim şirketlerle ilgili olduğunu ifade eden Ergün, anonim şirketlerin denetimi görevinin de Türk Ticaret Kanunuyla Bakanlığına verildiğini söyledi.

TOBB'un şirketleriyle ilgili başlatılan denetimlerdeki esas yaklaşımın yönlendirici ve eğitici bir denetim yapılması olduğunu belirten Ergün şunları kaydetti:

''Denetimin ilk amacı budur. İster kooperatif denetimleri olsun, ister oda denetimleri, borsa denetimleri olsun belli aralıklarla bu denetimlerin yapılması, yönlendirici olmak ve eğitici olmak açısından son derece önemlidir. Kuşkusuz kusurlara, hatalara rastlanırsa o kusurların ve hataların büyümeden düzeltilmesine de fırsat verecek olan unsur denetimlerdir. Bu denetimlerin bu amaçla yapıldığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının kanuni görevleri arasında olduğunu herkesin bilmesini isterim. Buna Odalar ve Borsalar Birliği de dahildir. Buna esnaf odaları da, kooperatifler de dahildir. Hatta özel nitelikli anonim şirketler de dahildir.''

''BUNUN BASINDA YAPILAN SPEKÜLASYONLARLA İLGİSİ YOK'' 

Bazen anonim şirketlerin ortaklarının Bakanlığa şirketlerinin yönetsel açıdan denetlenmesine yönelik şikayette bulunduğunu anlatan Bakan Ergün, şirket ortaklarının şikayette bulunması halinde kamu ortaklığı bulunmayan anonim şirketlerde de denetim yaptıklarını anlattı.

Bunun da Bakanlığına Türk Ticaret Kanunu'yla verilmiş bir görev olduğunu tekrarlayan Ergün, ayrıca Sanayi Bakanlığının kuruluş kanununda oda ve borsalarla ilgili verilen görevler bulunduğunu belirterek, ''bunun basında veya başka bir yerde yapılmış olan spekülasyonlarla bir ilgisi yoktur. Denetimlerin amacı eğitici, yönlendirici. Eğer bir takım yanlışlar, eksiklikler varsa bu yanlış ve eksiklikleri de büyümeden giderici niteliktedir'' dedi.

Bu denetimlerin vakitlice yapılmaması halinde işlerin büyüyerek içinden çıkılmaz bir hale gelebilmekte olduğunu ifade eden Ergün, böylece kurumlara olan güvenin de sarsıldığını kaydetti. Aynı zamanda (niçin devlet bu işleri denetlemiyor diye) kamu otoritesi olarak kendilerine ve hükümete olan güvenin de sarsılabildiğini kaydeden Ergün, diğer yandan üyelerin oda ve borsa yönetimlerine olan güveninin de sarsılabildiğini kaydetti.

Ergün, sözlerini şöyle sürdürdü:

''O zaman üyelerinin kendi oda ve borsalarına ilgisi azalabilmektedir. Burada amacımız hem kamu otoritesine olan güveni güçlendirmek hem de odalara ve borsa yönetimlerine olan üyelerinin güvenini güçlendirecek adımları atabilmektir. Olaya bu çerçeveden bakılması gerekmektedir.''

Bir gazetecinin ''Yani bu denetimlerin Sayın Başbakan'ın işçi alın önerisiyle ilgisi yok'' diye sorması üzerine de Bakan Ergün, ''Hiç onunla alakası yok. Bu daha önceden başlamış bir süreçtir. Ben bakanlığa bir yıl önce başladım ve bir yıl önceki arkadaşlarla yaptığımız program çerçevesinde kooperatifler üzerinde, odalar, borsalar üzerinde bir yönlendirici ve eğitici denetim mekanizmasının başlatılmasının doğru olacağı kararına biz çok önceden vardık. Sizin tartışmalarınızla bizim iş arasında bir ilgi yoktur'' yanıtını verdi.

TOBB BAŞKANI HİSARCIKLIOĞLU 

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da TOBB'un 16 iştirakiyle ilgili Sanayi Bakanlığının inceleme başlatmasına ilişkin değerlendirmede bulunurken, TOBB'un şeffaf bir kuruluş olduğunu belirterek, inceleme başlatılan şirketlerinin büyük çoğunluğunun yönetiminde kamunun bulunduğunu söyledi.

Bu şirketlerde kendilerinin de iç denetim yaptığını belirten Hisarcıklıoğlu, ''Kamunun denetimine de açığız. Allah'a çok şükür. Hem bu dünyada hem de öbür dünyada hesabını veremeyeceğimiz bir nokta yok'' dedi.