Hükümetten Merkez'e ağır eleştiri

Ekonomi Bakanı  Nihat Zeybekçi, Merkez Bankası'nın geleceği yönetemediğini ifade etti.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Bakanlık olarak gelecek sene yaş sebze ve meyveye ilişkin teşvik vermeyeceklerini bildirerek, "Bunların Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı aracılığıyla yapılmasını istiyoruz. Destekler tek elden yapılmalı. Hedefimiz ihracatı geliştirmeye yönelik harcamalarımızı ve desteklemelerimizi yüzde 1 seviyesine çıkarmak" dedi.

Zeybekci, Ekonomi Muhabirleri Derneği'nin, Atatürk Orman Çiftliğinde düzenlediği iftar programına katıldı.

Türkiye'nin ekonomik açıdan zorlu süreçlerden geçtiğini ifade eden Zeybekci, "Türkiye'de ekonomi yerinden oynatılmak istendi. Başarılı olunamadı. Türkiye, krizler konusunda tedbirlerini almıştı. Kamu artık kolay şekilde dizlerinin üzerine çöktürülemeyen bir yapıya sahip" diye konuştu.

Söz konusu dönemlerde bir çok spekülatif hamlelerin de gerçekleştirildiğine değinen Zeybekci, "Peyderpey olabilir ama Türkiye'de sadece bir hesaptan bir seferde 2,5 milyar dolarlık bir talep geldi. Bu normal bir ekonomik hareket değildi" dedi.

Özellikle son dönemlerde Türkiye'nin ekonomisinde büyük başarılara imza atıldığını ve dış ticaret hacminin 470 milyar dolara çıktığını belirten Zeybekci, "Bir zamanlar bazı ülkelerin dış ticaret hacminde yok hükmünde olan ülke (Türkiye), bugün dünyanın rakam olarak dikkati çeken ülkesi haline geldi. Yeter mi? Kesinlikle yeterli değil. Aynı süreçte gelir dağılımında da çok önemli gelişmeler yaşandı" ifadesini kullandı.

Türkiye'nin 2023 hedeflerine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Zeybekci, söz konusu hedeflere ulaşılması için Türkiye'nin yeni bir sürece geçmesi gerektiğini, tüketim alışkanlıklarını belirleyen, etken ekonomiye sahip bir ülke olunması gerektiğini söyledi.

Dünyanın ekonomik haritasının yeniden çizildiğini ifade eden Zeybekci, bu süreçte ABD ile AB arasındaki olası Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'nın (TTIP) önemine dikkati çekti.

Konuşmasının ardından ekonomi muhabirlerinin sorularını yanıtlayan Zeybekci, Türkiye'nin Filistin'e saldıran İsrail jetlerine yakıt satıp, satmadığına yönelik bir soruya, "Türkiye, İsrailli şirketlere 130 bin dolarlık jet yakıtı satmış görülüyor. Bu, yaklaşık 130 tonluk jet yakıtı demek. Böyle bir şey asla ve asla yoktur. Uluslararası havacılık işletmelerinde Türkiye'ye inen İsrailli havayolları ya da özel jetlerin yakıt aldıklarında şirketlerine kesilen faturadır. İsrail'e satılan 1 litre bile jet yakıtı yoktur. THY'nin de oradan aldığı jet yakıtı vardır, faturaları vardır" yanıtını verdi.

Türkiye'nin katma değeri yüksek ihracat yapması gerektiğine dikkati çeken Zeybekci, "Yaptığımız ihracatın kilogram fiyatı 1,58 dolar civarında. Geçtiğimiz yıla göre çok daha iyi durumda ama Güney Kore'nin çok çok daha yüksek, 3 dolarların üzerinde. Burada Ar-Ge'nin önemi yüksek. 2023 hedeflerine ulaşmak için, 1,59 dolarlık kilogram fiyatı ihracat yaptığımız sürece, bu mümkün değil. Onun için marka, tasarım gibi alanlara yönelmemiz lazım" diye konuştu.

 YAŞ SEBZE VE MEYVE TEŞVİKLERİ

Bakanlık olarak önümüzdeki sene yaş sebze ve meyveye ilişkin teşvik vermeyeceklerini bildiren Zeybekci, "İhracatın çok küçük rakamına olan kısımına teşviklerin yarısını veriyoruz. Burada haksızlık yapıyoruz. Bunların Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı aracılığıyla yapılmasını istiyoruz. Destekler tek elden yapılmalı. Hedefimiz ihracatı geliştirmeye yönelik harcamalarımızı ve desteklemelerimizi yüzde 1 seviyesine çıkarmak" dedi.

Önceki dönemlerde yurt dışındaki ticaret müşavirliklerinin "biraz tuhaf ve dengesiz" bir şekilde oluşturulduğunu ifade eden Zeybekci, "Miami'de ticaret ataşeliğimiz var. Soruyorum size oradaki müşavirimiz ne yapar? Bunların sayılarını indirdik. En çok ihracat pazarımızın olduğu yerlerde, mesela Irak'ta 1-2 müşavirimiz var. 'En' yerlerde Bakanlık olarak ticaret müşavirliklerimiz olmalı" diye konuştu.

İSRAİL'İN FİLİSTİN SALDIRISI

"Bazı İsrail markalarının boykot edilmesini nasıl karşılıyorsunuz?" şeklindeki soruyu da yanıtlayan Zeybekci, "(İsrail'in Filistin saldırısı) İnsanın bunu tasvip etmesi mümkün değil. Bazı Museviler de buna katılmıyor. Boykotla ilgili bazı şeyleri karıştırmamamız lazım. Bu zulme katkı veren İsrailli şirket varsa, bunu boykot edelim. Kalkıp da topyekün yapmayalım. Bunu nefret krizine tutularak yapmayalım" değerlendirmesinde bulundu.

Zeybekci, "İsrail'de bir devlet terörü uygulanıyorsa, oradan yapılan kamu alımları ne olacak?" sorusu üzerine, "Onlar değerlendirilir. O konuda kesinlikle somut adımlar atılmalıdır. Bunlarla ilgili gerekli adımlar atılacaktır. Şu anda Türkiye'nin son 3-4 yıl içinde, İsrail ile gerek askeri işbirlikleriyle ilgili kesin bir tavrı vardır. Olmadığını zannediyorum varsa da gerekli işlemler yapılmalı" şeklinde konuştu.

IRAK'LA DIŞ TİCARET

Irak'taki olayların iki ülke arasındaki dış ticaret hacminde yaklaşık 3 milyar dolarlık negatif bir etki oluşturabileceğine işaret eden Zeybekci, Türk ihracatçıların Irak konusunda iyimser bir yapıda olduklarını ve bunun da Türkiye'ye büyük bir avantaj sağladığına değindi.

Olaylar nedeniyle Irak'ı tahliye eden bazı firmaların ülkeye geri döndüğünü belirten Zeybekci, "Bayramdan sonra yoğun bir dönüş olacak. Yeni Irak inşa edilecek, bunu yapan da inşallah Türkiye olacak" dedi.

MERKE BANKASININ FAİZ KARARI

Konuşmasının sonunda, Merkez Bankasının faiz kararına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakan Zeybekci, "Merkez Bankasından beklentimiz, geleceği yönlendirmeleri... Geleceği ipotek altına almayalım. Onun için 'Merkez Bankası önden gitsin' dediğimizde, kast ettiğimiz şey bu. 365 gün sonrasını bugünden yönetsin. Bu kararlar bugünden yönetebildiğini göstermiyor" diye konuştu.