Hükümet yok, erken seçim güçlü ihtimal

Hükümeti kurma görevini aldığı 9 Temmuz gününden beri koalisyon arayışını sürdüren AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun “koalisyon için daha yakınız” dediği CHP’nin lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na “teşekkür” etmesiyle AKP-CHP hükümeti seçeneği sona erdi.

Bu sonuçta, AKP’nin kısa süreli bir seçim hükümeti, CHP’nin ise 4 yıllık restorasyon hükümeti istemi etkili oldu.

Hükümet kurulması için anayasada öngörülen sürenin dolmasına yalnızca 10 gün kalırken, Davutoğlu’nun “Milli iradeye başvurma ihtimali yükselmiştir, hatta tek ihtimal haline gelmiştir” sözleriyle ibre erken seçime döndü. CHP tarafı ise kalan süre içerisinde hükümeti kurma görevinin kendilerine verilmesi gerektiği görüşünde.

Görüşme tarihi binada

AKP ile CHP arasında bir hükümet kurulup kurulmayacağı konusundaki “final” görüşmesinin yeri, Cumhuriyetin kuruluşunun ilan edildiği Meclis’in hemen karşısındaki Ankara Palas’tı.

Kurucu lider Atatürk’ün yılbaşı kutlamalarını yaptığı, yabancı misyon temsilcilerini ağırladığı Ankara Palas’taki görüşme 1.5 saat sürdü.

Hükümet neden kurulamadı?

İlk toplantıyı yapan Ahmet Davutoğlu, AKP-CHP hükümetinin kurulamamasını dış politika ve eğitim başta olmak üzere bazı alanlardaki görüş ayrılıklarına bağladı.

Bu seçeneğin ortadan kalkmasının ardından atılacak adımı ise Davutoğlu “Erken seçim güçlü bir ihtimaldir. Hatta tek ihtimal de diyebiliriz” sözleriyle duyurdu.

MHP seçeneğini neden düşünmediğini ise Devlet Bahçeli’nin azınlık hükümetine mesafeli duruşuna bağladı.

CHP’ye ne teklif edildi?

Görüşme masasının diğer ucundaki CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu görüşmelere ilişkin “Bize şu ana kadar bir koalisyon önerisi gelmiş değildir” çıkışı yaptı.

AKP tarafından kendilerine yalnızca 3 aylık bir seçim hükümeti önerisi geldiğini ve bunu kabul etmediklerini duyurdu. AKP kanadı “seçim hükümeti” dediği noktada taraflar da yol ayrımına geldi.

Edindiğimiz bilgiye göre, CHP görüşme masasına 4 yıllık bir restorasyon hükümeti önerisini getirdi ve bunda ısrarcı oldu.

CHP çözülmesi gereken öncelikli konuları, eğitim, ekonomi, dış politika, yeni anayasa ve toplumsal barış beş madde olarak sıraladı. Ancak Davutoğlu’nun da açıkladığına göre özellikle dış politika ve eğitim başta olmak üzere pek çok konuda uzlaşılamadı.

Cumhurbaşkanından son dakika yorumu

Davutoğlu-Kılıçdaroğlu görüşmesine saatler kala bir süredir koalisyon konusunda suskun kalmayı tercih eden Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan altı çizilmesi gereken iki önemli açıklama geldi.

İlki, “Benim 45 günün dışına taşan esnetme yetkim yok” sözüydü.

Erdoğan’ın gönderme yaptığı Anayasanın 116. Maddesinde yer alan 45 günlük süreydi.

İkincisi ise olası bir AKP-CHP koalisyonuna ilişkin “Kendi ilkeleriyle de karşı düşüncenin örtüşmesi lazım. Herhalde örtüşmüyorsa intihar edecek hali yoktur” vurgusuydu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu söylemi, uzunca süredir Ankara’da dile getirilen “koalisyona mesafeli” yorumlarını güçlendirdi.

Hükümetin kurulması sürprizdi

Hafta başında Ahmet Davutoğlu ile biraraya gelen Kemal Kılıçdarolu kurmaylarıyla yaptığı değerlendirmede kullandığı “Kırmızı plakayı verelim, iktidar bizde kalsın anlayışındalar” ifadesi koalisyon ihtimalinin zayıfladığı biçiminde yorumlanmıştı.

Bu değerlendirme bir yönüyle bugünkü sonucun ilanıydı.

Öyle ki, Kılıçdaroğlu, Davutoğlu ile görüşmesinden bir gün önce partisinin genel merkezinde bütün milletvekillerini toplayarak, alanlara çıkma talimatı verdi.

10 gün süre kaldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın esnetmeyeceğini açıkladığı hükümet kurulması için öngörülen 45 günlük süre ve hükümeti kurma görevini verdiği 9 Temmuz tarihi dikkate alındığı hükümetin 23 Ağustos akşamına kadar kurulması gerekiyor.

Ahmet Davutoğlu’nun çıkışından sonra artık erken seçim kararının nasıl alınacağı konusu ağırlık kazanacak

Yetki gaspı tartışması

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Davutoğlu’na hükümeti kurma görevini iade etmeye çağırdı. Aksi durumun “yetki gaspı” olacağı uyarısında bulundu.

Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikinci en çok oyu alan parti olan CHP’ye hükümeti kurma görevini vermesi beklenmiyor.

Erken seçim nasıl yapılacak?

Ahmet Davutoğlu’nun işaret ettiği erken seçim kararını Meclis alabileceği gibi Cumhurbaşkanı da seçimlerin yenilenmesi biçiminde bu kararı verebilir.

Anayasa uyarınca erken seçim kararı Meclis tarafından verilmişse, TBMM seçimin tarihini de belirliyor.

Eğer bu kararı Cumhurbaşkanı alırsa o zaman anayasaya göre kararın alındığı günden sonra gelen 90. Günü takip eden ilk Pazar günü seçim yapılıyor.

Bu noktada Yüksek Seçim Kurulu’nun takdir yetkisi var. YSK eğer gereksinim duyarsa seçim gününü daha da öne alabilir.

YSK Başkanı Sadi Güven, geçtiğimiz günlerde sürenin 90 gün olduğunu ancak geçmiş yıllarda 63. Günde de seçim yapıldığını açıklamıştı.

Seçim hangi gün?

Seçimin yenilenmesine Meclis ya da Cumhurbaşkanı tarafından karar verilmesi halinde Bakanlar Kurulu tarafından bu durum 48 saat içerisinde ilan ediliyor.

Siyasi kulislerde erken seçimin Kasım ayında yapılacağı konuşuluyor. 15-16 Kasım tarihlerinde G-20 Zirvesi nedeniyle seçimlerin 22 Kasım’da yapılabileceği konuşuluyor.