Hükümet, kadınların gölgesinde

BM’de bayram sorgusu!..

1985 yılında imzaladığımız ‘Birleşmiş Milletler Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)’ gereği BM’ye üçüncü raporu sunuyoruz.

SORULARDAN soru beğen, tümü kadın haklarıyla ilgili. Bugün Birleşmiş Milletler’de (BM) Türkiye sınava giriyor.

BM Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) 1979’da kabul ediliyor. Türkiye sözleşmeyi 1985’te imzalıyor. Sözleşmeyi imzalayan her ülke, belli zamanlarda BM’ye bu alanda rapor sunuyor. O raporu BM okuyor, sonra da ilgili ülkeyi çağırıp sorular yöneltiyor.

Türkiye CEDAW’a üçüncü raporunu bugün sunuyor. Onlar da, bu rapor üzerinden Türkiye’yi sorguluyor.

KADINLARIN GÖLGESİNDE

Burada ilginç olan nokta, BM daha önce kadınların oluşturduğu sivil toplum örgütlerinin görüşüne başvuruyor.

Yani, hükümet bunları söylüyor, ama siz ne diyorsunuz, diye araştırıyor. Bir anlamda, hükümet raporunu denetleme mekanizması!..

İşte, o kadın örgütleri üç gün önce, 17 Ocak’ta kadın hakları konusunda yasal durum ve uygulamalara ilişkin görüşlerini BM’ye iletiyor.

Kim bunlar?.. Biri, TCK Kadın Platformu. Platform 27 kadın örgütünden oluşuyor. Bu grubun raporunu Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Vakfı hazırlıyor.

İkincisi de, CEDAW Sivil Toplum Forumu. 81 ildeki kadın kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan bu foruma 453 kadın katılıyor. Onlar da, ayrı bir rapor hazırlıyor.

BM hükümetin raporunu, bu iki kadın grubunun görüşleri doğrultusunda süzgeçten geçiriyor. Yani, hükümet raporu, kadınların raporları gölgesinde!..

Sivil toplum anlayışına ve katılımına bakar mısınız?..

SORULAR, SORULAR

Bugün BM’deki sorgulamada kadınlarla ilgili her soru var. İşte, o sorulardan bir demet:

Kadınlar erkeklere göre, Türkiye’de neden daha yoksul bir hayat yaşıyor?..

Yeni bir Medeni Yasa kabul ettiniz. Ancak, uygulamada kadın hakları, hálá erkek lehinde. Bunlar ne zaman değişecek?..

Çalışma yaşamında ırk, dil, politik düşünce ayrımı gözeten, kadınlar aleyhine örneklere karşı hükümet ne önlem alıyor?..

Namus cinayetleri devam ediyor. Bunlar nasıl son bulacak?..

Kadına karşı cinsel şiddet son iki yılda artış gösteriyor. Neden önüne geçilemiyor?..

Okuma yazma bilmeyen kız çocuk oranı yüzde 21.6. Erkek çocuk oranı yüzde 5.6. Kızların oranı neden bu kadar yüksek?..

Gözaltında ya da hapiste cinsel şiddete maruz kalan kadınlar hakkında bilgi verir misiniz?..

Cinsel hastalık, örneğin AIDS taşıyan genelev kadınlarıyla ilgili sağlık önlemleri nelerdir?..

Raporunuza göre, son altı yılda 23 bin 422 yabancı uyruklu genelev kadını Türkiye dışına çıkartılmış. Onların ülkelerine güvenli biçimde dönmeleri için gerekli önlemler alındı mı?..

Uyuşturucu kullanan kadınların sağlığı için ne gibi önlemler alındı?..

Kadının politik yaşamda etkinlik kazanması için alındığı söylenen önlemler hangi sonuçları verdi?..

İşsiz kadın oranı son beş yılda yüzde 6.5’tan yüzde 11.2’ye yükselmiş. Bu kadın aleyhine bir ayrımcılık sonucu mu?..

Çalışma yaşamında kadına yönelik cinsel tacizi önlemek üzere, neler yapılıyor?..

Türbanlı kızların okula kabul edilmeyişleri eğitimde eşitsizliğe yol açmıyor mu?.. Okulda türban yasağına karşı, hükümet ne düşünüyor?..

Bütün bu sorular kendi içinde ek sorularla daha da ayrıntıya inilerek deşiliyor.

Türkiye bu sorgulama için 56 sayfalık bir rapor hazırlıyor. Kadın örgütlerinin çalışması da, ondan aşağı değil!.. Bu çalışmaları yapan kadın örgütlerini kutlamak gerek!..

Bugün Türkiye BM’de kadın haklarıyla ilgili yeni sözler vermek zorunda!.. En çok üç yıl sonra, verilen sözler yine ince elenip, sık dokunuyor. Ona göre!..

Kadın hakları ışığında ve erkek hakları eşliğinde, bayramınız kutlu olsun!..

YAZI:Yalçın DOĞAN
HÜRRİYET