Hollanda'da Türkiye masaya yatırıldı

Hollanda'nın Rotterdam kentinde, ''Het Portaal'' adlı kurum tarafından düzenlenen, bazı Avrupa Parlamentosu üyeleri, bilim adamları ve politikacıların katıldığı toplantıda, Türkiye'nin AB üyeliği tartışıldı. TBMM-Avrupa Parlamentosu Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Eşbaşkanı, Yeşiller grubu üyesi Hollandalı Joost Lagendijk başkanlığında yapılan tartışmalarda, Türkiye'nin büyük ve önemli bir ülke olduğu, dinamik nüfus yapısı ve sahip olduğu potansiyel zenginliklerle, AB'ye üye olması gerektiği ve bunun her iki tarafın da yararına olacağı vurgulandı. Lagendijk, toplantıyı açarken Türkiye'nin üyelik açısından önünde bulunan engellerden söz etti ve öncelikle Kopenhag kriterlerinin yerine getirilmesinin istendiğini belirtti. Türkiye'nin bu reformları başarabileceğine inandığını kaydeden Lagendijk, Türkiye'nin futbolda kazandığ dünya üçüncülüğü ile dünya güzellik yarışması ve Eurovision'da birincilik almasının, AB üyelik konusunda önemli bir simgesel mesaj olduğunu söyledi. Tartışmalarda, Türkiye'nin AB'ye üyeliğinin gerçekleşebilmesi için, başta Kopenhag siyasi kriterleri olmak olmak üzere AB'nin öne sürdüğü koşulları yerine getirmesine dikkat çekildi ve bu noktada, Türkiye'den istenenlerin tam olarak gerçekleşebilmesi için AB'nin de kapılarını Türkiye'ye tam olarak açması ve destek vermesi gerektiği ifade edildi. AB üyesi ülkeler ile Türkiye arasında, her iki tarafın üyelik için niyetlerini ortaya koymasına rağmen, karşılıklı bir güvensizliğin de bulunduğu görüşü savunulan tartışmalarda, Birliğin Türkiye'ye yeterli desteği sağlaması ve eşit koşularda görüşmeleri başlatması halinde, 10 yıl içinde üyeliğin gerçekleşebileceği belirtildi. Toplantıda, 2004 yılının ikinci yarısında, Hollanda'nın dönem başkanlığı sırasında, Türkiye'ye üyelik görüşmelerine başlanması için tarih verilmesi konusu üzerinde de duruldu. Tartışmalar sırasında bu konuda farklı görüşler ortaya çıktı. Lagendijk, Avrupa Parlamentosu'nun Sosyalist kanada mensup Hollandalı milletvekillerinden Max van den Berg ve Leiden Üniversitesi Türkoloji Bölümü'nden Profesör Eric Jan Zürcher, Türkiye'nin üyelik için istenen reformları yapmasına rağmen, ''ordunun siyaset üzerindeki rolünün'' sürmesinin, tarih verilmesini güçleştireceğini öne sürdüler. Buna karşılık, Hollanda'nın dış politikada uzman kuruluş olarak kabul edilen Clingendael Enstitüsü'nden Jan Rood ve aynı Enstitü'nün Müdür Yardımcısı Paul Meerts, demokratikleşme sürecinde gösterdiği çabalara karşılık, Türkiye'ye tarih verilmesini beklediklerini ve verilmesi gerektiğine inandıklarını dile getirdiler. Liberal Parti'den Senator Wim van Eekelen da, tarih için Türkiye'de Milli Güvenlik Kurulu'nun varlığının bu kadar sorun yapılmaması gerektiğini, bu kurumun yalnızca tavsiye edici karar aldığını, Portekiz'in üyeliğe kabulü sırasında, aynı kurumun bu ülkede de bulunduğunu, ancak o zaman hiçbir sorun olarak görülmediğini hatırlattı. Türkiye'nin Lahey Büyükelçisi Tacan İldem de, hükümetin siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda reformları kararlı ve hızlı bir şekilde sürdürdüğünü, AB'nin müzakere tarihini vermesiyle, bu reformların daha da hızlanacağını söyledi. Ordunun siyasi gücünün Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihine bakılarak değerlendirilmesi gerektiğini belirten Büyükelçi İldem, ordunun da AB üyeliğinden yana olduğunu, devlet yapısına bağlı olarak 1960 ve 1970'li yıllardaki gücünün bugünlerle karşılaştırılamayacağını, demokratikleşme sürecine bağlı olarak ordunun bizzat kendisinin de siyasi gelişmelerin dışında kalmak istediğini anlattı. Toplantıda konuşan Sosyal Demokrat İşçi Partisi Milletvekili Nebahat Albayrak da, AB'nin tam üyelik sürecinde Türkiye'ye karşı izlediği politikayı eleştirdi ve 40 yıldır Türkiye'ye verilen sözlerin büyük bölümünün yerine getirilmediğini söyledi.