Hollanda'da 'hayır'lar önde

Fransa'nın 'hayır' kararının ardından gözler yarın sandık başına gidecek Hollanda'ya çevrildi. Fransa'daki oylamadan önce yapılan bir anket sonucu, Hollanda'nın da Avrupa Birliği Anayasası'na 'hayır' diyeceğini gösteriyor. Bir televizyon kanalının 16 bin kişi üstünde yaptığı ankete katılanların yüzde 65'i 'hayır' oyu kullanacağını açıkladı. Ankette, 'evetçiler'in oranı yüzde 25 olurken, kararsızlar da yüzde 10 oranında çıktı. Fransa'daki referandumdan önce yapılan bu anketin sonuçları, Hollanda da şu ana kadar yapılan yoklamalarda görülen en yüksek 'hayır' oranı. Uzmanlar, üç gün içinde çıkacak ikinci bir 'hayır'ın Avrupa Birliği içerisinde yaşanan krizi derinleştirebileceğini düşünüyor. Genişleme süreci duracak mı? Geçtiğimiz pazar günü Fransa'da yapılan AB Anayasası referadumundan 'hayır' çıkması, birlik üyesi ülkelerde endişeye yolaçtı. MERKEL'İN TEPKİSİ Alman Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Angela Merkel, Fransa'daki referandum sonucunun, partisinin Türkiye'nin AB üyeliğiyle ilgili tezlerini doğruladığını savundu. Merkel, Birlik partileri (CDU/CSU) tarafından olası erken genel seçimler için başbakan adayı olarak seçilmesinden sonra Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Başkanı Edmund Stoiber ile birlikte düzenlediği ortak basın toplantısında, Fransa'daki referandum sonucuna da değinerek, ''Fransa'daki referandum sonucu, Türkiye konusundaki tezimizi doğrulamıştır'' diye konuştu. Stoiber ise, Merkel'in adaylığı konusunda haftalardır görüştüklerini ve ortak karar aldıklarını belirterek, partisinin ve kendisinin Merkel'e tam destek verdiğini söyledi. Yürürlüğe girebilmesi için 25 üye ülke tarafından onaylanması gereken AB Anayasası'nın Fransa tarafından reddedilmesi birliğin genişlemesine de etki etmesi bekleniyor. AB'den 3 ekimi müzakerelerin açılması tarihi olarak alan Türkiye'nin de bu karardan etkilenmesi gündemde. Avrupa basınına göre, Türkiye'nin üyelik süreci uzayabilir. Ancak Fransa'daki referandum sonuçları belli olur olmaz AB yetkilileri yaptıkları açıklamalarda Türkiye'nin bu durumdan etkilenmeyeceğini açıkladılar. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, yaptığı açıklamada Anayasa'nın oylama sürecinin aynen devam edeceğini açıkladı. Barroso, bu durumun Türkiye'nin üyelik sürecini etkilemeyeceğini de ifade etti. AB Dönem Başkanı Lüksemburg'un Başbakanı Jean-Claude Juncker de yaptığı açıklamada, ''kalbimiz kırıldı, ama Avrupa'nın inşaası bitmedi'' dedi. Juncker, AB'nin genişleme politikasında herhangi bir değişikliğin sözkonusu olmadığını da sözlerine ekledi. Altı ülke 'hayır' derse Anayasa düşer AB Anayasası'nın yürürlüğe girebilmesi için 1 kasım 2006'dan önce birliğe üye 25 ülkenin tümünde onaylanması gerekiyor. Hollanda'da çarşamba günü yapılacak referandumda da AB anayasasının reddedilmesi durumunda AB Konseyi'nin anayasa anlaşmasını 'ölü' ilan edebileceği belirtiliyor. AB Anayasası'na Fransa'da verilen 'hayır' cevabının yankıları sürerken Avrupa Parlamentosu Başkanı Joseph Borrell, en az altı ülkenin 'hayır' demesi halinde Anayasa'nın düşeceğini söyledi. AB Konseyi, en az 20 üyenin 'evet' demesi halinde ise durum değerlendirmesi yapacak. Fransa'da yapılan AB Anayasası referandumundan 'hayır' sonucunun çıkması üzerine, 1 haziranda aynı konuda referanduma gidilecek olan Hollanda'da iktidar, seçmenlere, "Fransa'dan etkilenmeyin" çağrısı yaptı. Başbakan Jan Peter Balkenende, Fransız seçmenin reddetmesine karşın AB Anayasası'na Hollanda'da 'evet' denmesi için birçok nedenin bulunduğunu belirterek, AB Anayasası sürecinde ilerleme sağlanması için Hollanda'dan 'evet' yanıtının çıkmasının önemli olacağını belirtti. 10 ülkede halk oylaması Üye ülkelerin AB Anayasası'nı mayıs 2007'ye kadar onaylamaları gerekiyor. Anayasayı oylayacak 25 ülkeden 10'u halk oylaması sistemini kullanacak. Fransa'dan önce sadece İspanya'da referandum yapılmış ve anayasa kabul edilmişti. Meclis oturumuyla anayasayı kabul eden ülkeler ise Almanya, Litvanya, Macaristan, Slovenya, İtalya, Yunanistan, Avusturya ve Slovakya oldu. Anayasanın yürürlüğe girmesi için birliğe üye 25 ülkenin tamamında onaylanması gerekiyor. 15 ülke henüz AB Anayasası'nı onaydan geçirmedi. Bunlardan sekizinde onay süreci referandum yoluyla yapılacak. Bu ülkeler ve referandum tarihleri şöyle: Hollanda (1 haziran 2005), Lüksemburg (10 temmuz 2005), Danimarka (27 eylül 2005), Portekiz (aralık 2005), İngiltere (2006 başları), Çek Cumhuriyeti (2006 ortası), İrlanda (tarih belirlenmedi), Polonya (tarih belirlenmedi). Belgeyi ilerleyen tarihlerde parlamento yoluyla onay sürecine sokacak olanlar ise Belçika, Estonya, Letonya, Kıbrıs Rum Kesimi, Malta, Finlandiya ve İsveç.