Hollanda: NATO üslerinde kanserojen madde iddiası

Hollanda'da NATO'ya ait 5 askeri üste çalışan çok sayıda personelin, uzun yıllar boyu "Krom 6" olarak bilinen kanserojen madde ile çalıştığı ortaya çıktı.

ABD savaş uçakları ve tanklarının bakımının yapıldığı depolarda çalışan eski personelden 350'si mahkemeye başvuruyor.

Hollanda'da yayımlanan Volkskrant gazetesinin ele geçirdiği iki raporla konuyu gündeme taşıdı. Gazete, 1980'li yıllardan itibaren NATO'ya ait üslerde çok sayıda Hollandalı personelin, kanserojen madde içeren malzeme çalıştığını duyurdu.

Parlamentodaki siyasi partilerin gündemine giren konu, Savunma Bakanı Jeanine Hennis - Plasschaert tarafından da doğrulandı.

Hollanda basınına göre, Coevorden, Vriezenveen, Ter Apel, Eygelshoven en Brunssum'deki NATO'ya ait üslerde çalışanlar, kanserojen madde mağduru oldular. ABD'ye ait savaş uçağı ve tankların bakımını yapan personel, kanserojen etkiye sahip "Krom 6" maddesi içeren boya ve vernikle çalıştı. Zayıflatılmış uranyumla kaplı tankların bakımını yaptı.

Basına yansıyan 1999 tarihli Hollanda Kara Kuvvetleri Komutanlığı raporlarına göre, bu üslerde çalışan personel normalin 8 katı daha fazla kanserojen tehdidine maruz kaldı.

Makine ile yapılan zımpara işleminde yüksek yoğunlukta "Krom 6" ortaya çıktığı belirtilen raporda, bunun "prensipte kansere neden olacağı" vurgulanıyor. Bu çalışmaların yapıldığ atölyelerde havalandırma sisteminin de yetersiz olduğuna dikkat çekiliyor,

Basına göre Hollanda Savunma Bakanlığı, bu durumu biliyordu. Ancak 2001 yılına kadar hiçbir önlem alınmadı.

350 başvuru

Şu ana kadar, NATO'ya ait üslerde görev yapmış 350 eski çalışan, kanserojen maddeden etkilendiğini açıkladı. Çalışanlar, zayıflatılmış uranyumla kaplı tanklar ve kanserojen kamuflaj boyalarıyla çalıştırıldıkları için tazminat dava açacaklarını söylüyor.

Eski çalışanlardan 87'sinin avukatlığını üstlenen Rob Beduaux, Hollandalı personelin kanserojen madde içeren malzemelerle çalıştırılmasında NATO'nun da sorumluluğu bulunduğunu söylüyor.

Utrecht Üniversitesi'nden Toksikolog Martin van den Berg, "Krom 6" maddesinin sadece kansere değil, üremeye de zarar verdiğini belirtiyor. Van den Berg, bu zehirli maddenin "gelecek nesillerin DNA'sını değiştirebilecek etkiye sahip olduğunu" savunuyor.

Martin van den Berg, Hindistan'da metal işçileri arasında yapılan bir araştırmayı örnek veriyor. Araştırmada, "Krom 6"ya maruz kalanların baba olma şansının azaldığının saptandığını belirtiyor.

Mağdurların avukatlarından Yme Dorst'un, ölmüş personelin yakınlarıyla ilgili araştırma önerisine destek veriyor. Özellikle geçmişte bu ailelerde yaşanan hamilelik sorunlarının da araştırmaya dahil edilmesini istiyor.

Savunma Bakanı Jaenine Hennis - Plasschaert, 350 eski çalışanın kanserojen maddeden etkilendiğini haziran ayında öğrendiğini söylüyor. Bakanlık, 1980'li yıllara dönük bir araştırma başlatmaya hazırlanıyor.

Ancak mağdur avukatları, bakanlığın araştırmasının tarafsızlığı konusunda kuşkulu, bu nedenle hem bu konuda sorumluların ortaya çıkarılması hem de olumsuz koşullarda çalışanlara tazminat ödenmesi için dava açmaya hazırlanıyor.

Gerekli hazırlığı yaptıklarını belirten avukatlar, 350 kişinin vekâlet işleminin tamamlanmasının ardından mahkemeye başvuracaklarını belirtiyor.