Güçlü ülkelerin savunma sanayileri silahlı ya da silahsız insansız hava araçlarında önemli bir gelişme kat ederken, kimi ülkeler de üretici olan yerlerden bu İHA ve SİHA'ları satın alıyor. Her geçen gün üretimi artan bu araçların kullanımı da gün geçtikçe yaygınlaşıyor.Suudi Arabistan'daki petrol tesislerine düzenlenen saldırılarda insansız hava araçlarının (İHA) da kullanıldığı iddia ediliyor. Bu iddialar hem ABD hem de Suudi Arabistan yetkilileri tarafından dile getiriliyor.Silahlı ya da silahsız İHA'ların saldırı amaçlı kullanımında son yıllarda önemli bir artış görülüyor ve bu artışın ciddi bir kısmı da Orta Doğu'dan kaynaklanıyor. Orta Doğu'da hangi ülkeler İHA kullanıyor?SİHA'yı ortaya çıkaran ilk ülke, tahmin edebileceğiniz gibi ABD. (Ekim 2001'de, ABD'nin Afganistan işgalinin ilk gecesinde bir Taliban konvoyuna karşı kullanıldı) İsrail ve ABD'nin önderlik ettiği bir alan olan SİHA'lar, gün geçtikçe yaygınlaştı. Daha sonra ise Çin üretime başladı.Çin'in pazara girmesiyle birlikte, Orta Doğu'da askeri İHA kullanımı da hızla büyüdü ve en az altı devlet bu silahlardan satın aldı. Makul düzeyde sanayi altyapısı olan ülkelerin teknik kapasitesi kuvvetli SİHA'ları üretmesi çok da zor değil. Bunun en önemli örneği İran. Peki Orta Doğu'da başka hangi ülkeler, İHA'ları nasıl kullandı?ABDABD, Orta Doğu'da hem el Kaide hem de Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) karşı düzenlediği operasyonlarda SİHA'ları yoğun şekilde kullandı. Predat ve Reaper adlı İHA'larla Suriye, Irak, Libya ve Yemen'deki hedefler vuruldu. Predator'e göre daha ağır ve gelişmiş olan MQ-9 Reaper, çok daha uzun bir menzilde, daha fazla silah taşıyabiliyor. Washington'ın en yakın askeri müttefiklerinden biri olan İngiltere de Reaper satın aldı ve bunları hem Irak hem Suriye'de kullandı.İsrailİHA teknolojisinin öncülerinden olan İsrail, dünyanın en büyük silahsız İHA ihracatçılarından birisi. Öyle kiİsrail bu alanda küresel pazarın yüzde 60'ını elinde tutuyor. İsrail'in İHA sattığı ülkeler arasında Rusya da yer alıyor. -Rusya, İsrail İHA'larını keşif amaçlı kullanıyor. Hatta İsrail'in Suriye üzerinden sınırı geçtikten sonra en az bir İHA'yı vurarak düşürdüğü biliniyor.İranUygulanan silah ambargosu ve yaptırımlara rağmen İran, oldukça gelişmiş SİHA'lar üretme kapasitesine sahip oldu. Şahid-129, 2012 yılında tanıtıldı ve hem IŞİD'e karşı hem de Suriye ve Irak'taki diğer hedeflere yönelik kullanılıyor. Muhacir 6 da, 2018 yılından bu yana üretiliyor. - İran'ın İHA programının bir başka yönü daha var. Tahran, bu teknolojiyi bölgedeki müttefikleri ve destek verdiği gruplara satmak veya transfer etmek istiyor.Birleşik Arap EmirlikleriBirleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) elinde Çin üretimi Wing Loong 1'lerden oluşan bir filo var. Bunlar Yemen ve Libya'daki hedeflere karşı kullanılıyor.TürkiyeABD'den İHA satın alamayan Türkiye, kendi İHA'larını üretti. Türkiye, Irak sınırında ve Suriye'de bu İHA'ları kullanıyor. Türkiye'nin filosundaki İHA'lar, Bayraktar tarafından üretiliyor. Çin'den İHA alan ülkeler arasında Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Mısır ve Cezayir yer alıyor.İHA ve SİHA kullanımının sonuçları ne olabilir?- Hedefleri vururken İHA'ların kullanılması yeni bir savaş biçimine işaret ediyor ve bu da savaş ile barış arasındaki hatları bulanıklaştırıyor.- Ayrıca İHA'lar, sınırlı yan etkilerle hedefleri çok doğru bir şekilde vurma potansiyeline sahip.- SİHA'lar, "teröre karşı savaş" için özel olarak geliştirilmiş gibi duruyor. Aynı zamanda bu bölgede teknolojik açıdan ileri ve daha az gelişmiş oyuncular arasındaki farkın da kapanmasına neden oluyor.