Hiçbir şey fabrikası

Fizibilitesi 60, ihalesiyse 70'lerin sonunda yapılan Akhisar Sigara Fabrikası, tek sigara üretmeden tüm bürokratik süreçleri yaşadı.

Akhisar ilçesindeki Tekel Sigara Fabrikası, 30 yılda bir tek sigara üretemeden tarihe karışıyor. Yeri hâlâ tartışmalı olan fabrikanın sekize bölünüp bir kısmının sosyal amaçlı olarak kullanılması gündemde. 

Dünya 1968 rüzgârlarıyla çalkalanırken, fabrikanın fizibilite çalışmaları yapılıyordu.

1977 yılında Türkiye kanlı 1 Mayıs'ı konuşurken, fabrikanın ilk ihalesi yapıldı. Ama 1980 darbesi yaşandığında hâlâ bitirilemeyen fabrika, 1984 yılında tasfiye edildi.

Fabrika, 80 kuşağının okula gidip geldiği yıllarda tütün deposu olarak kullanıldı. Nihayet 1993'te 'artık' tamamlanması için yeniden ihale açıldı. Ama ilk ihale 1977 yılında yapıldığı için her şey yeni teknolojiye göre yeniden planlanmak zorunda kaldı. İnşa sonunda bitti, bitti ama yeni bir sorun çıktı; siyasilerin bu fabrika için sipariş edildiğini söylediği üretim makinelerinin Samsun Ballıca Sigara Fabrikası'na monte edildiği ortaya çıktı!

1998'e gelindiğinde, fabrikanın ihaleye çıktığı yıl doğanlar artık büyümüş, çoğu için sigara denilince akla öncelikle yabancı markalar gelir olmuştu. Aynı yıl yabancı sermaye BAT'la satışta anlaşıldı. Yüksek Planlama Kurulu onay verse de siyasi tartışmalar ve Danıştay'da dava açılması sonucu BAT alımdan vazgeçti. Bu arada onarım ve değişen teknolojiye uyum için müteahhit firmaya milyon dolarlar ödenmeye devam ediyordu.

Ve Tekel özelleştirme kapsamına alındı. Müteahhit firmayla karşılıklı fesih yapıldı, fabrika alanı tekrar Tekel'e dolayısıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) geçti.

Talip çıkmayınca...
Tüm harcamalarla birlikte 250-300 milyon dolar değer biçilen fabrikaya talip çıkmadı.
ÖİB'nin talebi doğrultusunda Akhisar Belediyesi Proje Grubu, 1600 dönümlük fabrika arazisinin, Tekel'e ait tütün depoları korunarak, 'belediye hizmet alanı, öğrenci yurdu, kampüs, üniversite, polis okulu' gibi düzenlemelerin yapılabileceği sekiz parçaya bölünmesi görüşünü sundu. Bu plan şimdi tartışılıyor.