Heronlar Kandil'e hiç uğramadı!

Heronlar’ın yönlendirme ve vur emrinin Hava Kuvvetleri yerine, 2. Ordu’da olması İHA’ların verimini düşürdüğü bildirildi. 3 yıldır kullanımda olan Heronlara hiç Kandil görevi verilmediği öğrenildi.

PKK saldırılarından sonra tartışmaya açılan ve Hava Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri bünyesinde bulunan insansız hava araçları (İHA) Heronlar’ın “tam kapasite” kullanılmadığı bildirildi. ABD Predatorlar’ından gelen anlık bilgi dışında, sadece Türkiye’nin elindeki mevcut İHA gücünün; PKK’nın ana karagahı olan Kandil Dağı’nı vuracak, mağara içi tespit yapabilecek kabiliyette olduğu ortaya çıktı.

VURUCU GÜÇ HAVA KUVVETLERİ SİSTEM DIŞI

F-16’larla koordineli lazerli hedef belirleme ve imha gücüne sahip Heronların “yanlış organizasyon” nedeniyle yetersiz kaldığı belirtildi. Heronlardan aldığı bilgilerle 7 ila 15 dakika arasında hedefi imha edebilme kabiliyetinde olan Hava Kuvvetleri’nin bu sistemde adeta devre dışı kaldığı kaydedildi. Hava Kuvvetleri’nde Türk personelin kullandığı Heronlar’ın en etkili İHA’lar olduğu bildirilirken, bilgiler ışığında yönlendirme ve “vur” emri yetkisinin, 2. Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı’nda bulunduğuna dikkat çekildi.

KARA KUVVETLERİ’NDE İSRAİLLİ OPERATÖR

Kara Kuvvetleri 2007’de İsrail’den aldığı 3 taktik İHA aldı ve bir tane de kiraladı. Sözleşmeye aykırı olarak kabul edildikleri için de buu 4 İHA’ya yalnızca İsrailli operatörler kalkış ve iniş yaptırıbiliyor. Şu an mevcut İHA’lar Hava ve Kara Kuvvetleri arasında bölüştürülmüş durumda. Hava Kuvvetleri İHA’ları daha gelişmiş ve Türk pilotlar tarafından uçuruluyor. Kara Kuvvetleri İHA’ları ise buzlanma, gürültülü yüzünden fark edilme ve koordinat sapmaları nedeniyle oldukça sorunlu. Bu İHA’ların sadece İsrailli operatörler tarafından uçurulması ise en büyük handikap.

YÖNLENDİRME VE YETKİ 2. ORDU’DA 

F-16’larla koordineli çalışabilmesi nedeniyle Hava Kuvvetleri İHA’larla ortak operasyonlarda yüksek vuruş yüzdesine sahip. Ancak, Havacıların elindeki İHA’ların hangi bölgeyi tarayacaklarına KKK’lığı 2. Ordu Kurmay Başkanlığı karar veriyor. F-16’lar İHA lazerle hedefi işaretlediği an 7-15 dakika arasında imha hızına sahip. Ancak Hava Kuvvetleri’ne “vur emri” inisiyatifi verilmedi.

KANDİL’DE HEDEF BELİRLEME GÖREVİ YOK

Hava Kuvetleri’nin elinde bulunan İHA’lar Kandil Dağı’na kadar uçuş yapabilip mağara içi hedefleri işaretleme yeteneğine sahip.
Ancak Hava Kuvvetleri’nin İHA’ları 2. Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı tarafından henüz Kandil’de hedef belirlemekle görevlendirilmedi.

Hava Kuvvetleri izliyor vuramıyor

Şu an Heron görüntüleri canlı olarak Genelkurmay Başkanlığı, KKK 2’inci Ordu Komutanlığı, Kara Kuvvetleri’ne bağlı 30’dan fazla birlik ve Hava Kuvvetleri’nde izlenebiliyor. TSK’ya ait İHA’ların hangisinin nerede görev yapacağı 2. Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı tarafından planlanıp koordine ediliyor.

Hedef tespiti ve lazerli güdüm

Hava Kuvvetleri’nin İHA’ları ise Karacıların İHA’larına göre üstün özellikleriyle dikkat çekiyor. Hava Kuvvetleri’ne toplam 10 adet İHA satın alındı. Bunlardan 6 tanesi teslim alındı, 4 tanesinin ise teslim edilmesi bekleniyor. 10 adetlik alım için 180 milyon dolar ödendi. Hava Kuvvetleri bu İHA’ları 24 saat bilgi toplama ve gözetleme, hedef tespiti, uçakların vuracakları hedefin lazer ile işaretlenmesi amaçlı kullanıyor.

Hava Kuvvetleri İHA’larının özellikleri

• Havada kalış süresi 18 saat
• Kamera görüntü seviyesi yüksek
• Çıkabildiği irtifa 30 bin feet
• Az gürültülü uçuyor
• Otomatik iniş kalkış yapabiliyor
• Kar, buz ve yüksek sıcaklıkta çalışabiliyor
• Kandil Dağı’na kadar gidebilmekte ve mağara içi hedefleri işaretleme yeteneğine sahip
• Türk pilotlar uçuruyor.

Ayak izi ve çoban takibi

KKK’lığı İHA’ları, topçu atışlarının izlenmesi, kardaki ayak izi tespiti, kaçakçıların ve çobanların tespiti, arazide çıkan yangıların izlenmesi, sınır ötesi operasyonlar için isabet takibi amaçlı olarak kullanılıyor. KKK’lerinin kullandığı İHA’ların en büyük sıkıntısı gürültülü uçması nedeniyle fark edilmesi ve sadece İsrail’li operatörler tarafından kullanılması. KKK İHA’larının kasten alçak irtifada uçurulduğu da tartışılan bir diğer konu. Kara Kuvvetleri’nde 3 yıldır İsrail’li operatörlerden eğitim alıp sisteme hakim yerli personel yetiştirilmedi.

Kara Kuvvetleri İHA’larının özellikleri

• Havada kalış süresi 7.5 saat
• Kamera görüntü kalitesi düşük
• Çıkabildiği irtifa 21 bin feet
• Çok gürültülü uçuyor
• Koordinatları net olarak veremiyor
• Buz önleme sistemi zayıf
• Sadece İsrailliler uçurabiliyor

Kayıt sorunu var

İHA görüntülerinin kaydedilmesinde de sorun yaşanıyor. Özellikle şaibe iddialarına karşı geriye dönüp bakma açısından görüntülerin uzun süre kayıt altında tutulması gerekiyor. Ancak görüntülerin sadece kısa süreli arşivlendiği öğrenildi. Yeni kurulan Güvenlik Müsteşarlığı’nın görüntülerin geniş analizler yapılabilmesi için arşivlenmesinde görev alması ve anlık izleme sistemine dahil edilmesi gündemde.

Anlık bilgi predatorlardan Genelkurmay’a geçiliyor

Türkiye’nin envanterindeki Heron’lardan oluşan İHA’ların dışında ABD tarafından da anlık istihbarat paylaşımı çerçevesinde görüntüler akıyor. ABD Predatörleri tarafından akan görüntüler, elimine edildikten sonra anlık olarak Ankara’daki koordinasyon merkezi olan Office Defence Center’a (ODC) geliyor. Ancak anlık istihbarat da anlık olarak vurucu güç Hava Kuvvetleri’ne verilmiyor. ODC bilgileri Genelkurmay’a gönderiyor.