Her yıl 74 milyar dolar kaybediliyor
Abone olİstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, Türkiye’de kayıtdışı ekonomi nedeniyle "her yıl 74 milyar dolar vergi geliri kaybı" olduğunu savundu.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO)
Başkanı Yahya Arıkan, İSMMMO 16. Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı
konuşmada ekonomik programın en önemli amaçlarından birisinin
büyüme olduğunu belirtirken, "ekonomimiz 2004 yılında yüzde 10
büyürken, 2005’te büyümenin yüzde 5’e düşmesi beklenmektedir. Bu
oranda meydana gelen düşüş, olumlu beklentilerin zedelenmesi
sonucunu doğurabilir" dedi. Cari işlemler dengesinin olumsuz
yapısının giderek büyüdüğünü kaydeden Arıkan, Merkez Bankası
hesaplarına göre Türkiye’de sıcak paranın 1 yılda 23.3 milyar dolar
artarak 48.4 milyar dolara ulaştığını belirtti. Arıkan, "Bu kadar
yüksek tutardaki sıcak paranın çeşitli riskler yüzünden yurtdışına
kaçması durumunda, ekonomik bunalımların olacağı unutulmamalı"
dedi. Arıkan, enflasyonla mücadelenin başarılı şekilde
yürütüldüğünü vurguladı. İşsizlik oranının yüzde 11.5 seviyesine
ulaştığına dikkati çeken Arıkan, "5 yıldır uygulanan IMF
politikalarıyla işsizliğin artma eğilimine girmiş olması, artık bu
politikaların ciddi olarak sorgulanmasının zamanının geldiğini
göstermektedir" diye konuştu. Vergi sistemine ilişkin
değerlendirmelerde bulunan Arıkan, Türkiye’de vergi yükünün yüksek
olmadığını ifade etti. Arıkan, "Bunun sebebi vergilendirilmeyen
gelirlerin yüksekliğidir. Ülkemizde vergi yükü AB ve OECD ülkeleri
ortalamasının altında kalmaktadır. Türkiye’de kişi başına vergi
geliri 822 dolar gibi oldukça düşük bir tutardır. Türkiye, kişi
başına vergi gelirinde OECD ülkeleri içinde sonuncudur" dedi. Vergi
gelirlerinde dolaylı vergilerin giderek arttığını, vergi
gelirlerinin yüzde 73’ünün dolaylı vergilerden kaynaklandığını
belirten Arıkan, "Dolaylı vergiler yapısı itibariyle adaletsizdir.
Az kazanan ile çok kazanan aynı vergiyi ödemektedir. Bu durumun en
kısa zamanda engellenmesi gerekmektedir" dedi. KAYITDIŞI EKONOMİ...
Yahya Arıkan, ekonominin ve vergi sisteminin en önemli sorununun
kayıtdışı olduğunu vurgularken, şunları kaydetti: "Kayıtdışı
ekonomi nedeniyle, her yıl 74 milyar dolar vergi geliri kaybı var.
Türkiye’de kayıtdışılık vergi yükündeki düşüklüğe, vergi yükü
düşüklüğü vergi gelirlerinde yetersizliğe, vergi gelir yetersizliği
de bütçe açıklarına yol açmaktadır. Kayıtdışılık giderek
artmaktadır. Ortalama yüzde 80 kayıtdışılık söz konusu.
Kayıtdışılığın en önemli kaynağı ülkemizdeki gelirin tanımıdır.
Kayıtdışılığın önlenebilmesi için öncelikle safi artış (nereden
buldun) teorisine dayanan tanıma geçilerek hangi sebeple olursa
olsun elde edilen gelirin, kaynağına bakılmaksızın
vergilendirilebilir hale gelmesi mümkün olmalıdır." Bu arada Türk
Ticaret Kanununda değişiklik taslağının, muhasebe uygulamaları ve
muhasebe mesleği açısından kapsam ve yenilikler olarak çok önemli
değişiklikler içerdiğini anlatan Arıkan, taslağın çağdaş muhasebe
standartlarına ve uygulamalarına ulaşmayı hedeflediğini söyledi.
Arıkan, e-beyanname ve e-bildirge’den sonra sıranın e-fatura,
e-defterlere geldiğini ifade ederken, Maliye Bakanlığı’nın bu
çalışmayı 2005 sonuna kadar tamamlamak istediğini bildirdi.
İSTANBUL DEFTERDARI ULUSOY İstanbul Defterdarı Mehmet Akif Ulusoy
da konuşmasında, Türkiye’de vergi yükünün çok yüksek olmadığını,
OECD ortalamalarına göre makul olduğunu belirterek, kayıtdışılık
nedeniyle verginin ödeyenin sırtında daha ağır tezahür ettiğini
belirtti. Kayıtdışılığın, kamu ve özel tüm kesimlerin sorunu
olduğuna işaret eden Ulusoy, "Kayıtdışılık devlete zarar veriyor,
mükelleflere ise daha fazlasını, haksız rekabet şeklinde veriyor.
Tüm kesimlerle ciddi işbirliği içinde olmalıyız" diye konuştu. ÖDÜL
İSMMMO’nun Genel Kurulu’nda, "2004 yılının en iyileri ödülleri" de
dağıtıldı. "Yılın en iyi muhabiri" ödülünü, Dünya Gazetesi’nden
Ayfer Arslan ve Referans Gazetesi’nden Metin Can aldı.9 Eylül
Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Banu Duruman "Yılın en başarılı
muhasebe bilim insanı", Anadolu Kurumlar Vergi Dairesi Müdürü Yusuf
Şimşek "İstanbul’da yılın en başarılı vergi dairesi müdürü"
ödüllerini aldılar. CNN Türk’ten Meliha Okur da "Jüri onur ödülü"nü
kazandı. Genel Kurul’da İSMMMO’nun mali tabloları ve bütçesi de
görüşüldü.