Her şey devlet için mi insan için mi?

Tarih Vakfı ve TÜBA'nın 1200 öğrenci ve 300 öğretmen arasında yaptığı araştırmaya göre öğrencilerin üçte biri, öğretmenlerin ise dörtte biri "Devlet toplumdan önemlidir" diye düşünüyor. Her şey devlet için!.. Ders kitaplarındaki insan hakları ihlalleriyle ilgili bir araştırmaya katılan 1200 öğrencinin yüzde 32'si, 300 öğretmenin ise yüzde 22.7'si 'devlet uğruna bireyin feda edilebileceğini' savundu. Tarih Vakfı ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından yürütülen 'Öğrenci ve Öğretmenlerin İnsan Hakları Açısından Ders Kitaplarına Yaklaşımı' adlı araştırma ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. İstanbul, Adana, Trabzon, Van, Kütahya ve Batman illerinde, 1200 öğrenci ve 300 öğretmenle gerçekleştirilen araştırmada ortaya çıkan çırpıcı sonuçlar şöyle: İNSAN HAKKI EZBER KONUSU Öğrenciler insan haklarını sadece ezberlenmesi gereken bir 'terim' olarak görüyor. Araştırma ilköğretim öğrencilerinin en başarılı ders kitabı olarak 'din', en başarısız ders kitabı olarak 'Fen Bilgisi' kitaplarını gördüklerini ortaya koydu. Lise öğrencileri ise Türkçe ve edebiyat kitaplarını en başarılı ders kitapları olarak görürken, demokrasi ve insan hakları ile felsefe kitaplarını yetersiz buluyorlar. Öğrenciler ile öğretmenlere ayrı ayrı soruların yöneltildiği araştırmanın dikkat çekici bir başka yönü ise öğretmenlerin de kendi okuttukları kitaplardan hoşnut olmaması. Sosyal bilgiler öğretmenleri okuttukları kitabı 'orta' kalitede diye tanımlarken, Fen Bilgisi öğretmenleri kitaplarından daha az memnunlar. İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ YETERLİ Öğrencilerin yüzde 32'si Hıristiyanlık, Musevilik ve İslamiyet gibi çeşitli dinlerin gelişiminin anlatılmasını gereksiz buluyor. Bu konunun yeterli olduğunun düşünenlerin oranı ise yüzde 38.8. Yüzde 30'u ise topraklarımızda yaşamış Bizans, Roma, Hitit gibi diğer uygarlıkların anlatılmasını gereksiz görüyor. DEVLETİN ÖNCELİĞİ VAR Araştırmada, 'Devlet toplumun refahı ve güvencesi için vardır. Bu yolda birey ya da grupların çıkarlarının önemi yoktur. Gerekirse devlet uğruna bireyler feda edebilir' cümlesini doğru bulanların oranı yüzde 32 çıktı. Bu düşünceyi doğru bulan öğretmenlerin oranı ise yüzde 22.7. Öğrencilerin yüzde 61.6'sı ise 'Devlet vatandaşlar için vardır. Bireylerin temel haklarını koruduğu ve hizmet götürdüğü ölçüde devlettir' cümlesini 'her açıdan doğru' buldu. Öğrencilerin yüzde 51.9'unun 'Türkler'in, kahraman ve asker bir millet' olduğunu savunduğu araştırmada, 'Günümüzde kahramanlık artık kalkınma, demokrasi ve barış için çalışmaktır' diyenlerin oranı ise yüzde 48. AZINLIKLAR ZARAR VERİYOR 'Memleketimizde yaşayan Rumlar, Ermeniler ve Yahudilerin bir kısmı fırsat buldukça memlekete zarar vermeye kalkıştılar' cümlesini öğrencilerin 34.8'i doğru bulurken, yüzde 34'ü 'Türkün Türkten başka dostu yoktur' dedi. 'Düşünce özgürlüğü milli birlik ve beraberliğimize zarar verecek noktalara geldiğinde sınırlandırılmalıdır' diyen öğrencinin oranının yüzde 43.4.; 'Çağımızda artık düşünce suçu diye bir şey olmamalıdır' diyenlerin oranı ise yüzde 53. 3. SÖZ HAKKI VERMİYOR Araştırmaya göre öğretmenlerin yüzde 25'i derste öğrenciye söz hakkı vermiyor, yüzde 26'sı ise farklı düşünen ve soru soran öğrencilerden hoşlanmadığını belirtiyor. Öğretmenlerin yüzde 56'sı insan hakları ile uyumlu bir eğitim politikası olması gerektiğini söylerken, yüzde 60'ı 'ne eğitimin ne de öğretmenlerin insan hakları konusunda yeteri kadar duyarlı olmadığını ve verilen eğitimin gereksiz' görüldüğünü kaydediyor. Öğretmenlerin yüzde 31'i 'Türkler, kahraman ve asker bir millettir' cümlesinin, yüzde 21.7'si 'azınlıklar memlekete zarar veriyor' görüşünün her açıdan doğru olduğunu ifade ediyor. Bülent Ergün/Sabah