Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2’nci Üroloji
Klinik Şefi Prof. Dr. M. İhsan Karaman konuyla ilgili olarak merak
edilen sorulara cevap verdi…
Prostat büyümesi mutlaka ameliyatla mı tedavi
edilir?
Hayır. Üroloğun yapacağı muayene ve tetkikler sonrasında bazı
prostat büyümeleri takibe alınır, bazıları ise ilaçlarla tedavi
edilir. Uzun yıllar başarıyla ilaç tedavisi alan prostat hastaları
vardır. Bazı durumlarda ise, hekim ameliyata gerek görebilir.
Ameliyata karar verilirse, bunun seçenekleri
nelerdir?
Prostat ameliyatı: açık ameliyat, kapalı ameliyat (TUR) ve
lazerle prostat buharlaştırılması (greenlight) şeklinde
yapılabilir. Belli bir büyüklüğü aşmış prostatlar için en uygun
seçenek açık ameliyat iken, dünyada en çok yapılan ve altın
standart kabul edilen yöntem TUR ameliyatıdır. Genellikle 70-80
grama kadar olan prostatlar için TUR uygundur.
Peki greenlight lazer ile prostat buharlaştırılması
nedir?
Greenlight operasyonu bir lazer tedavisi. Bu tedavi ile
büyümüş olan prostat bezi buharlaştırılıyor. ABD’de tıbbi
cihazların kullanılmasını denetleyen kuruluş olan FDA (Food and
Drug Administration) tarafından onaylanan bu yöntem bugün dünyanın
pek çok ülkesinde uygulanmaya başlandı.
Bu yöntem nasıl uygulanıyor?
Bu işlem
duruma bağlı olarak lokal, bölgesel veya genel anestezi ile
yapılabilmektedir. Ortalama operasyon süresi prostatın büyüklüğüne
göre 30-90 dakikadır. Hastaların en az yarısında işlem sonrasında
mesane sondası takılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hastalarda da
mesane sondası 24 saatten daha kısa bir süre kalmaktadır. Hastanede
yatış süresi genellikle bir günü geçmez.
Operasyonda, doğal idrar deliğinden bir endoskopik aletle girilip,
idrar yolunu tıkayan prostat bezi buharlaştırılarak ortadan
kaldırılmaktadır, yani bir kapalı ameliyat çeşididir.
Greenlight prostat buharlaştırma sisteminin
avantajlarını sıralar mısınız?
1. Operasyon ve nekahat dönemi kısadır. Bu işlem ayaktan
yapılabilecek bir tedavi. Hastanın prostatı çok büyük değilse ve
mesane fonksiyonu iyi ise hastaya sonda konmadan birkaç saat
dinlendikten sonra evine gidebiliyor. En çok bir gece sonda ile
hastanede yatıyor. 2. Retrograd ejakülasyon (meninin dışarı
gelmemesi, idrar torbasına geri kaçması) görülme oranı nisbeten
azdır, ama tamamen yok denemez.
3. TUR ameliyatında kullanılan endoskopik cihazdan daha ince bir
sistoskop sokularak yapıldığından idrar kanalı zedelenmesi ve buna
bağlı darlık gelişimi daha az görülür.
4. Greenlight lazer cihazı ile prostatın buharlaştırılması işlemini
lokal , spinal veya genel anestezi ile yapmak mümkün. Genel
anestezi alamayacak kadar genel durumu bozuk olan hastalarda
sedasyon altında lokal anestezi ile yapılabilmesi bu gibi hastalara
özellikle ek avantaj sağlıyor. Özellikle ileri derecede kalp ve
akciğer problemi olan ve bu nedenle ameliyat olamayacak hastalar
için bu durum çok önemli.
5. Açık ameliyat ve TUR ameliyatından daha az kanama
olur.
Lazerle prostat ameliyatında riskler ve muhtemel
problemler nelerdir?
Çok büyük prostatlara bu yöntem
uygulanmak istenirse, ya prostat tam olarak yok edilemez ve kısa
süre sonra şikayetler tekrar başlar, ya da ameliyat açık veya
kapalı operasyondan bile uzun sürer, hasta boştan yere fazla
anestezi alır. Bir de bu yöntem, nisbeten yeni olup cerrahi tecrübe
az olduğundan, eğer yetenekli ve becerikli cerrahların elinde
yapılmazsa operasyon başarılı olmaz ve hasta bir türlü
rahatlamaz.
Peki her prostat büyümesi olan hastaya greenlight
yöntemini mi uygulamak gerekir?
Hayır. Bir kere her prostat büyümesini ameliyat etmek tamamen
ticari bir yaklaşımdır. Ne yazık ki, özellikle greenlight
yönteminin yaygınlaşması böyle bir sonuç doğurdu. Yapılan
reklamlarla, “bugün sünnet, yarın deniz” gibi algılanan bu yöntem,
her hasta için şartmış ve idealmiş gibi uygulanmakta. Prostat
büyümesi hastalarının bu konuya çok dikkat etmesi ve tabir caizse
kandırılmaması gerekir. Birçok prostat büyümesi şikayeti, ağızdan
alınan hap şeklindeki ilaçlarla giderilebilmekte ve yıllarca
başarıyla tedavi edilmektedir. Güvenilir bir üroloğun ameliyat
endikasyonu koyduğu prostat büyümelerinde ise, hastanın yaşı,
beklentileri, prostatın büyüklük ve diğer özellikleri, genel sağlık
durumu göz önüne alınarak hasta bazında ameliyat türü
seçilmelidir.
Prostat büyümesi şikayetleri olan hastalara son
tavsiyeniz nedir?
Her hastalıkta olduğu gibi, burada da
hastalığı teşhis ve tedavi edecek hekimin bilgisi, becerisi,
dürüstlüğü en önemli unsurdur. Hastalar, kendilerini ticari bir
meta olarak görmeyecek, onlara ailelerinden biri gibi yaklaşacak
meslek ahlakına ve mesleki yeterliğe sahip hekimleri bulmak
zorundadırlar. Ondan sonra, hekimlerine kendilerini teslim ederler,
ya ilaçla, ya da kendilerine en uygun cerrahi yöntemle tedavi
edilip dertlerinden kurtulurlar.