"Yanımda çalışan işçi hem istifa edecek hem de benden tazminat
alacak... Şaştım kaldım bu işe, nasıl olur ?"
Serdar Bey, bu şekilde başlamış soruya. Sonra da devam
etmiş...
"İşyerimizde iki yıldır çalışan Ahmet Bey, dün istifa
dilekçesini masama bırakmış. Dilekçeye ayrıca, kısmi emekliliğe hak
kazandığım için kıdem tazminatımı almak istiyorum diye de
eklemiş.
Sonra öğrendim ki bizim iş yerine başlamadan, son çalıştığı
yerden de kısmi emeklilik şartlarını tamamladım diyerek kıdem
tazminatını alıp çıkmış.
Dahası da var...
Şimdi de başka bir iş bulmuş, yanımdan da o yüzden ayrılıyormuş.
Yok mu kanunlarda bizi koruyacak bir madde.
Yardımcı olursanız sevinirim." diye yazısını bitirmiş.
Serdar Bey'in sorusunu kestirmeden cevaplayayım.
Evet...
15 yıl içerisinde 3.600 günü dolduran işçinin 'İSTİFA'
etse bile kıdem tazminatı alma hakkı var.
Bu hak, emeklilik için gerekli prim günü sayısını ve
sigortalılık süresini doldurup, emeklilik yaşını beklemek için
işten ayrılanlara tanınan bir tazminat türü.
"Emeklik Hakkı Tazminatı"
- Sigortalılığı 08.09.199 tarihinden önce başlayan ve 3.600 prim
ödeme gün sayısını dolduran, (09.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri
arası işe girenlerde ise 25 yıl 4.500 gün)
- İşten ayrılmadan önce SGK İl Müdürlüğüne gidip "kıdem
tazminatı alabilir" yazısı ile birlikte çalışılan kuruma dilekçe
ile başvuran,
Çalışanların tamamı bu emeklilik hakkı tazminatını almaya hak
kazanır.
Hem de 3.600 günü tek bir işyerinde doldurmak da
gerekmiyor. Farklı işyerlerindeki çalışma sürelerinin toplamının
3.600 günü bulması bu tazminatı alabilmek için
yeterli.
DÜRÜSTLÜK İLKESİ VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANIMI
Özellikle son yıllarda kanunun kendisine tanıdığı bu hakkı
kötüye kullanıp, çalıştığı işyerini zarara uğratarak işten
ayrılanların sayısında da epeyce bir artış var.
3.600 günü doldurduktan sonra her sene işyeri değiştiren, her
ayrılmış olduğu işyerinden de istifa ettiği halde emeklilik hakkı
tazminatı alan (5 yılda 3-4 defa farklı işverenden tazminat alan)
kişiler bulunmakta.
Pek tabi ki her sigortalı istediği işyerinde, istediği kadar
çalışabilir.
Bütün işçilerin çalışma hakkı Anayasa gereği teminat
altında.
AMA...
İş bulduktan sonra 15 yıl 3.600 günle ikinci, hatta üçüncü sefer
bu tazminatı talep etmek isteyenlere; Yargıtay'ın
"Dürüstlük ilkesi ve hakkın kötüye kullanılması halinde tazminat
kararının bozulması" hakkındaki kararını hatırlatmak
isterim.
Dava sonucunun özetinde;
“Somut uyuşmazlıkta davacı işçi yasal koşullara sahip olmasına
rağmen, önce iş bulmuş ve sözleşme imzalamış, daha sonra ise iş
sözleşmesini yaş hariç emeklilik koşullarını taşıdığı
gerekçesi ile feshetmiştir. Davacı işçi Medeni Kanunu’nun
2. Maddesi ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 23. Maddesi düzenlemesi
karşısında fesih hakkını "dürüstlük kuralına
uygun" kullanmamıştır. Davacının iş akdini yeni bir iş
bulup, iş sözleşmesi imzalaması üzerine sona erdirdiği açıktır.
"Hakkın kötüye kullanımını hukuk korumamalıdır."
Bu nedenle davacının kıdem tazminatı isteğinin reddi yerine yazılı
gerekçe ile kabulü hatalıdır.” denilmektedir. (Yargıtay
9.HD. Esas No:2013/11223 Karar No:2015/9012 Karar Tarihi:
04.03.2015)
Kararda, atıfta bulunulan Türk Medeni Kanunu’nun 2.Maddesinde
ise; “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine
getirirken dürüstlük kuralına uymak zorundadır. Bir hakkın kötüye
kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükmü yer
almaktadır.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun fesih hakkını düzenleyen 435.
Maddesi’nde de “dürüstlük kuralı” açıkça
belirtilmektedir.
Özetle; 15 Yıl 3.600 günle kıdem tazminatı
alabilirsiniz. Ama talep etmeden önce bu konu ile ilgili Yargıtay
kararını ve bu konudaki diğer kanunları göz önünde bulundurmanız
lehinize olacaktır.
Benden hatırlatması...