Bilinen ölümlerin en başında yer alan kalp ve damar hastalıkları, daha sonrasında kalp krizine yol açıyor. Dünya üzerinde her 7 kişiden 1'i, kalp krizi riski ile karşı karşıya. Genel olarak yaşlılarda yaşanan kalp krizi, son dönemlerde artık gençlerde de çok sık görülmeye başladı. Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı verile göre kalp krizi geçirenlerin yüzde 20'si bir sağlık kurumuna başvurmadan kaybedilirken, başvurarak tedavi altına alınanlarda ölüm riski yüzde 8'e kadar iniyor.Peki kalp krizi belirtileri nelerdir? Kalp krizinde görülen en temel semptom göğüs ağrısıdır. Baskı yapıcı türde olan bu ağrı sol kol boyna omuzlara ve karna da yayılabilir. Bazen bu ağrı şiddetli olmayabilir. Sadece mideye vuran bir ağrı ile kendini gösteren kalp krizi bu durumlarda hasta tarafından önemsenmeyebilir.Kalp krizinin yaygın belirtileri: -Göğüste baskılayıcı bir ağrı-Sol kolda ağrı -Mideye vuran ağrı-Bulantı ve kusma -Soğuk terleme-Çarpıntı -Belirtilerin şiddetlenerek devam etmesiKalp krizi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Sanılanın aksine kalp krizi her zaman şiddetli göğüs ağrısına neden olmaz. Özellikle şeker hastalarında şiddetli belirti olmadan da kalp krizi geçirilebilir.Kalp krizinde erken müdahale hayati önem taşır. Eğer kalp krizi geçirdiğinizi düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.Kalp krizinin sebepleri nelerdir? Sigara: Araştırmalar gösteriyor ki sigara kalp krizini erkeklerde de kadınlarda da yaklaşık 3 kat arttırıyor. Üstelik sigara sadece kalp krizi riskini arttırmayıp, akciğer hastalıkları ve gırtlak ile mesane kanserlerinin yanı sıra birçok kanser çeşidinin de riskini dramatik olarak arttırıyor. Diyabet: Diyabet hastaları en sık kalp krizi nedeniyle hayatını kaybediyor. Öyle ki kalp krizinden ölüm oranı tip 1 diyabetlilerde 3-10 kat, tip 2 diyabetlilerde erkekse 2, kadın ise 4 kat artıyor. Bunun nedeni ise diyabetin damar duvarının esnekliğini bozması, kanda pıhtılaşmayı artırması ve damar iç yüzeyindeki hücre hasarını kolaylaştırması. Obezite: Obezite tüm damarlarda erken yaşlanma ve işlev bozukluğunun yanı sıra arteroskleroz denilen sertleşmeye, bunun sonucunda da kalp krizine yol açıyor. Obezite kalp krizine genellikle karbonhidrat ve lipid metabolizmalarını bozarak neden oluyor. Genetik yatkınlık: Özellikle 1. derece yakınlarda genç yaşlarda (örneğin babada veya erkek kardeşte 55 yaşından önce, annede veya kız kardeşte 65 yaşından önce) kalp hastalığı öyküsü olması, kişinin riskini arttırıyor. Ancak bu risk artışının özellikle kolesterol seviyeleri üzerinden olduğu. dolayısıyla bireyin kolesterol seviyeleri ideal seviyede ise aile öyküsü olmasına rağmen riskin aslında önemli derecede artmadığı biliniyor.Yüksek tansiyon: Hipertansiyon, yani yüksek kan basıncı da kalp krizinin risk faktörlerinden. Öyle ki kalp krizi riskini göreceli olarak yaklaşık yüzde 50 oranında arttırıyor. Üstelik sadece kalp krizi riskini değil, inme ve kalp yetersizliği riskini de çok belirgin olarak yükseltiyor. Yüksek tansiyon hastası olmamanın en etkili yolu ise tuz tüketimini azaltıp düzenli egzersiz yapmak.Kan yağlarının yüksek olması: kanda bazı maddelerin yüksekliğinin kalp krizi riski ile ilişkili olabileceği iddia ediliyor. Bunlar arasında karaciğerden üretilen ve iltihap göstergesi olan C-reaktif protein, bir kan yağı-proteini olan lipoprotein(a), bir amino asit olan homosistein, bir pıhtılaşma faktörü olan fibrinojen bulunuyor.Kalp krizi esnasında alınması gereken önlemler nelerdir? - Kalp krizi belirtileri başladığı anda, bulunduğunuz yere oturup dinlenin ve ayakta durmayın. - Üzerinizde gömlek ve kravat varsa, gömleğin yaka bölgesini ve kravatı gevşetin, ferahlamaya çalışın.- Yanınızda aspirin tableti varsa onu çiğneyin. - Kriz yalnızken sizi yakalamışsa, telefonunuz varsa en yakınınızı arayın ya da ambulans yardımı isteyin.- Burun deliklerinizi kapatıp kuvvetli bir şekilde öksürmeye çalışın. Bu, kan akışını hızlanacaktır. - Pencere ve kapıları açıp oksijen almayı sağlayın. -Krize araç içerisinde yakalandıysanız, hemen aracı kenara çekip yardım isteyin.