Havada çanak anten alarmı

Telekomünikasyon Kurumu, çanak antenlerin uçakların haberleşme sistemini tehdit edip etmediğini inceliyor. 'Tehdit' saptanırsa çanak antenler toplatılacak.

Telekomünikasyon Kurumu, kamuoyunda çanak anten olarak bilinen uydu alıcılarını mercek altına aldı. Kurum, F-16 savaş uçakları dahil hava ve deniz araçlarının güvenli seyirlerini etkiledikleri tahmin edilen çanak antenlerin 'kamu güvenliğini tehdit' ettiğini belirlerse, Türkiye'ye kaçak yollarla giren milyonlarca antenin toplatılması gündeme gelecek.

Bürokrasideki eğilim, çanak antenlerin hava araçlarının frekanslarını etkilediği gerekçesiyle toplatılması yönünde. Çanak anten sektöründe rakamlar son derece ürkütücü. Kesin olmayan verilere göre Türkiye'de, kullanımda 10 milyon çanak anten bulunuyor. Piyasada değişik adlarla yaklaşık 90 marka faaliyet gösteriyor.

Bu markalardan yalnızca 6'sı tescilli ve Telekomünikasyon Kurumu'nun verdiği izin çerçevesinde faaliyet gösteriyor. Piyasada faaliyet gösteren 84 marka ise kaçak çalışıyor. Kullanımda olan 10 milyon antenin önemli bir bölümü, kaçak yollarla Türkiye'ye sokulmuş ve pazarlanmış.

SUÇ DUYURUSU YAPILACAK

Piyasada bu denli büyük bir kaçak pazarının oluşması sektörde haksız rekabete yol açtığı gibi devletin milyonlarca dolar da vergi kaybına neden oluyor. Kaçak antenler, mali tahribatlarının yanısıra 'kamu güvenliği'ni tehdit eden sonuçlar da doğuruyor.

Telekomünikasyon sektörünü düzenlemek ve denetlemek üzere kurulan Telekomünikasyon Kurumu, F-16 savaş uçakları dahil hava ve deniz araçlarının güvenli seyirlerini etkiledikleri tahmin edilen çanak antenlerle ilgili başlattığı teknik incelemesini 6 Mayıs'ta tamamlayacak. İnceleme ve testler sonunda, özellikle kaçak çanak antenlerin 'kamu güvenliği' açısından tehlike oluşturduğu saptanırsa, milyonlarca çanak antenin toplatılması gündeme gelecek.

Telekomünikasyon Kurumu, hafta başından itibaren elde edilen veriler çerçevesinde kaçak çanak anten işine karışanlar hakkında suç duyurusunda bulunabilecek. Çanak antenlerin piyasada 45 ile 150 dolar arasında satıldığını belirten bir yetkili, kaçak anten satışlarına göz yumulduğu için hem devletin milyonlarca dolar vergi kaybına uğradığını hem de ülkenin ciddi bir tehdide maruz kaldığını kaydetti.

TOPLATMA İŞİ ZOR

Telekomünikasyon sektöründen bir uzman, kaçak olduğu tespit edilen çanak antenlerin toplatılması uygulamasının zor olduğunu söyledi. Türkiye'de, milyonlarca kaçak telefon bulunduğuna işaret eden yetkili, "Bu kaçak telefonlarla ilgili yasal düzenleme yapılarak, sistem içine alınması söz konusu. Benzer bir düzenlemeyle kaçak çanak antenlerin de sistem içine alınabileceğini düşünüyorum. Ancak burada önemli olan sistemi kurup, ithalat ve üretimi mevzuata uygun hale getirmek" diye konuştu.

Enterferans korkutuyor

Telekomünikasyon Kurumu, esas olarak söz konusu cihazların, literatürde "enterferans"a yol açtığı kaygısıyla harekete geçti. Enterferans, ilgili yasal mevzuata uygun olarak sağlanan her türlü sistem ve cihaz faaliyetini engelleyen, haberleşmede kesinti doğuran ya da kalitesini bozan yayın veya elektromanyetik etkiyi ifade ediyor. Çanak antenlerde bu etkinin söz konusu olup olmadığı yapılan testler ve incelemeler sonunda ortaya konulacak.

Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik Bilgisayar Bölümü Haberleşme Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Lütfi Bilgiç kontrolsüz cihazların uçakların sistemini etkileyebileceğini söyledi. Bilgiç, şöyle konuştu: "Çanak anten bağlanan eski tip televizyonlarda, video çıkışı bulunmadığı için takılan bu mobil alıcı, çok geniş bir alanda etkili olabiliyor. Bunun uçakların frekans sistemini etkileyip, kısa süreli arızalara yol açması mümkün. Prize takılarak kullanılabilen bu alıcı, elektrik şebekelerine de zarar veriyor." İTÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Selçuk Paker ise bu görüşe katılmadı. Paker, Çanak antenlerin, tüm dünyada kullanılan standart uydu alıcıları olduğunu belirtti.

Evlerin çatıları 'çanak' açtı

Yurtiçi ve yurtdışındaki çok sayıda televizyon kanalının izlenebilmesine olanak tanıyan çanak antenler, Türkiye'de 1990'lı yılların ortalarından itibaren ciddi bir pazar oluşturdu. Uydu Dünyası adlı sektör dergisinin, çanak anten satışlarıyla ilgili araştırması, anten satışlarının geldiği noktayı çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Araştırmaya göre 1996 yılında 500 bin olan çanak anten satışı, 2004 Mayıs-2005 Mart ayı arasında 3 milyon 650 bine ulaştı. Bu artışta, analog çanakların, digitallerle değiştirilmesinin büyük rolü olduğu belirtiliyor. Digital uyduların ağırlıklı satış piyasasını İstanbul oluştururken, son yıllarda İzmir, Mersin gibi iller de ithalatçıların artmasıyla piyasada söz sahibi oldu. Son 9 yılda 10 milyonun üzerinde çanak anten satışı gerçekleştirilen Türkiye'de, yıllık 500 milyon dolarlık bir çanak anten pazarı var. 1996 yılı öncesi 10 firmanın hizmet verdiği uydu piyasasında, bugün itibariyle firma sayısı 90'a ulaştı.

Haber: Olcay AYDİLEK Bülent ERGÜN - Ercan SARIKAYA
Kaynak: