Hatay'da botokslu mozaik skandalı

Yeni Hatay Arkeoloji Müzesi’nde mozaiklerin restorasyon kazasına uğradığı ortaya çıktı. Moaziklerin eski ile yeni müzedeki halleri arasında ciddi farklılıklar olduğu görülürken, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bir kriz toplantısı yaparak inceleme başlattı. Başbakan Ahmet Davutoğlu ile Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in katılımıyla 28 Aralık’ta açılan yeni müzeye, mozaikler taşınmadan önce bir restorasyon yapılması kararı alınmıştı. Dünyanın ikinci büyük mozaik sergileme alanı olan müzede aşama aşama sergilenmeye başlayan eserler, ziyaretçilere sunuldukça eski halleri ile arasında farklar olduğu görüldü. Birçok eserin yanlış restore edildiği fark edildi.

ORİJİNALİNE DÖNMEDEN KABULÜ YAPILMAYACAK

Hürriyet'in haberine göre restorasyondaki hataların kamuoyunda fark edilmesi üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda bir kriz toplantısı yapıldı. Bakanlık yetkilileri Hürriyet’e konuyla ilgili şu bilgiyi verdiler: “Tamer Yazar isimli gazetecinin Hatay Müzesi’nde restorasyon hataları yapıldığına dair başvurusu üzerine komisyon kuruldu ve sadece hataların belirgin olduğu iki eser değil bütün eserlerin durumu incelendi. Sözleşme kapsamında iş devam ederken hatalı uygulamalar olmuş. Hataların önemli bölümü de tamamlama yapılmasından kaynaklanmış. Uygulamadan kaynaklanmış. Sorunun giderilmesi için tamamlamalar sökülecek ve yeniden orijinaline uygun yapılacak. Mozaikler orjinali gibi olmadıkça projenin kabulü yapılmayacak. Komisyonun incelemesi sonucunda gerek görülürse Bakan Ömer Çelik soruşturma talimatı verebilir ve müfettiş görevlendirebilir. Projeyi hayata geçiren şirket, daha önce Zeugma’yı gerçekleştiren şirket ve bu konularda çok deneyimli.”

ZEUGMA EKİBİ RESTORE ETTİ

Hatay’da yaşayan Eski Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürü, arkeolog ve restoratör Kenan Yurttagül, müzedeki olayları yakından takip ettiğini belirterek şunları aktardı: “Olayı yakından inceleme fırsatım oldu, bu işi yapan arkadaşlarla konuştum. Evet bir sıkıntı olmuş, restorasyon sırasında bozulma olduğu söylendi. Genel müdürlük müdahale etti, rapor bekleniyor. Restorasyonu yapan arkadaşlar bir bilim kurulu ile birlikte çalışıyorlar. Bu uzman arkadaşların bir Zeugma deneyimi var. Türkiye’deki mozaik konusunda deneyimli tek ekip de diyebiliriz. Konu soruşturma ve tartışma aşamasında. Yanlışlık varsa düzeltilir. Restorasyon firmasına sordum. Raporlar çıktıktan sonra yanlış ortaya konacaktır. Bir bilim heyeti var, akademsiyenlerden oluşan, onlara danışarak yapılıyor bu çalışmalar. Zeugma gibi iyi bir referansları var bu grubun. Olayı çok fazla abartmanın da anlamı yok. Mozaiklerin restorasyonu müzenin taşınmasıyla başlamıştı.”

ŞİRKETİN İDDİASI:

Vernikler temizlendi

Skandalla ilgili görüştüğümüz, restorasyon ekibinden yetkililer, fotoğrafların üzerinde oynama olduğunu iddia etti. Soldaki fotoğrafların parlatıldığı, sağdaki yani ‘şimdiki hali’ diye gösterilenlerin de restorasyon bitmemişken çekildiği ileri sürüldü. Eski müzedeki tüm mozaiklerin, 1930’lu yıllarda Fransızlar tarafından, dönemin anlayışına göre restore edildiği, arkasının çimento ile sıvandığı, eksik mozaiklerin boyalı taşlar eklenerek tamamlandığı ve tüm mozaiklerin parlak görünmesi için üzerine vernik sürüldüğü belirtildi. Müzenin taşınması esnasında yapılan yeni restorasyonlarda ise 1980 sonrası mozaik restorasyon anlayışındaki bilimsel değişiklik nedeniyle verniklerin temizlendiği ifade edilerek renklerin bu yüzden daha soluk olduğu anlatıldı. Verniğin mozaik üzerinde asitlenmelere neden olduğu ve mozaikleri tahrip ettiği düşüncesiyle yeni restorasyonda verniklerin tamamen temizlendiği söylendi.