Hastaneler için 'yapay zekalı' sistem
Abone olTürk bilim insanları, hastalara gereksiz test yapılmasını önleyecek, test sonuçlarını hızla değerlendirerek anormal sonuçları kısa sürede doktora ulaştıracak yapay zekalı sistem geliştirdi.
Dokuz Eylül Üniversitesinde (DEÜ) Tıbbi Biyokimya ve Bilgisayar
Mühendisliği bölümlerinde görevli bilim insanlarının doktora
öğrencilerinin katkılarıyla yaptığı çalışma, hastanın teşhis ve
tedavisinde başarıyı artırmayı, doktorların iş yükünü hafifletmeyi
amaçlıyor.
Yazılımın tıbbi danışmanı DEÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Rıza Şişman, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, çalışmalara yapay zekalı laboratuvar
bilgi ve kalite yönetim sistemi yaparak başladıklarını
belirtti.
Laboratuvar test sonuçlarının hastanın tanı ve tedavisinde çok
önemli kanıtlar olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Şişman, bu kadar
önemli bir parametrelerin doğru ve güvenli şekilde işlenmesi
gerektiğini söyledi.
UYGUN TESTİ SİSTEM ÖNERİYOR
Prof. Dr. Şişman, yapay zeka sistemi hakkında şu bilgileri
verdi:
"Klasik laboratuvar bilgi yönetim sistemlerinden farkı,
yapay zekayı ön plana çıkarması. Sistemdeki test kataloğu,
doktorların kısa sürede doğru testleri seçmesini, daha önce yapılan
testlerin tekrarlanmamasını sağlıyor. Sık tercih edilen testlere
erişim daha kolay. Hastanın tanılarına göre hangi testlerin uygun
olduğunu düşünerek doktorun önüne çıkarıyor. Test sonuçları da
sistem tarafından hızlıca onaylanıyor, böylece doktorun özellikle
anormal sonuçları kısa sürede görme ve müdahale etme imkanı
oluyor."
Yazılımın bazı hastanelerde test amaçlı kullanılmaya başlandığını
aktaran Prof. Dr. Şişman, "ABD'de yapılan çalışmalarda hekimlerin
istediği testlerin yüzde 70'inin gereksiz olduğu ortaya konulmuş.
Sebeplerinden birisi de uygun bir veri sisteminin olmayışı. Bizim
laboratuvar bilgi yönetim sistemimiz bunun önüne geçiyor. Gereksiz,
daha önce yapılmış test istemleri engellenerek ekonomiye katkı
sağlıyor. Hasta da gereksiz testlerle zaman, para kaybetmiyor,
yanlış sonuçlar nedeniyle radyolojiye yönlendirilmiyor, operasyona
girmiyor." ifadelerini kullandı.
SES VE HAREKET KONUMLU MUAYNE KAYDI
DEÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Süleyman Sevinç de çalışmalarının laboratuvar
boyutunun yanı sıra muayene ve tedavi sürecini de kapsadığını
anlattı.
Geliştirdikleri yazılımla hekimlerin muayene notlarını bilgisayara
ses ve hareket komutlarıyla kaydedebildiğini ifade eden Prof. Dr.
Sevinç, "Hekim hastasının öyküsü alırken ve onu muayene ettikten
sonra bilgisayara klavye ve fare yardımıyla bu bilgileri girmek
durumunda. Bu bilgiler bazen eksik, bazen yanlış girilebiliyor. Biz
sesli ve görüntülü komutla buna engel olmak istedik. Sistemin aynı
zamanda hekimin muayene davranışlarını izleyip onu veriye
çevirebilmesinin test çalışmaları da sürüyor." diye konuştu.
Prof. Dr. Sevinç, tedavinin takibinde de yapay zekadan
faydalandıklarını belirterek, şöyle devam etti:
"Hekimler bir ilaç verdiklerinde bunun etkilerini
gözlemler, 'istediği yönde istendiği kadar etki yapıyor mu, yan
etkilere sebep oluyor mu' diye. Sistemimiz doktorun daha görsel
olarak izleyebileceği klinik belirti olmadan hastanın laboratuvar
verileri ve klinik verilerini analiz ediyor, işin gidişatını tahmin
edebiliyor."
Sistemin muayene ve tedavi sürecine ilişkin bölümlerinin test
aşamasında olduğunu, bu yöntemler için patent başvurusu
yaptıklarını ifade eden Prof. Dr. Sevinç, hastanelerde ekstra bir
donanımsal maliyet getirmeden kullanılabileceğini söyledi.