Hasankeyf'te su altında kalacak eserler!
Abone olIlısu Barajı sonrası sular altında kalacak Hasankeyf'te taşınması mümkün olmayan tarihi eserler belli oldu.
Hasankeyf'i Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM)
temsil eden Avukat Murat Cano, 'Barajsız Hasankeyf Arama'
konferansında yaptığı sunumda Hasankeyf'te taşınamayacak eserleri
açıkladı.
Av. Cano, Hasankeyf'teki eserlerin taşınabilir olup olmadığı,
taşındığı zaman şimdi var olduğu mesaj değerini verip vermeyeceğini
konuşmak gerektiğine dikkat çekerek, yetkililerin uluslararası
mahkemeye verdikleri yanıtta, taşınamayacağını sıraladıkları
eserleri okudu.
Bunun herkes için ciddi bir resmi veri olacağına vurgu yapan Av.
Cano, şu an restorasyonu yapılan ve eşi benzeri olmayan
Zeynel Türbesine dokunulması halinde tuzla buz
olacağını, dolayısıyla taşınabilir eserler arasında sadece
bir minare ve eski köprü ayaklarının kaldığını ifade etti.
HASANKEYF'TE SUYA GÖMÜLECEK ESERLER
Güney batı
yakası Mardinkenin sahil sarayı harabesi, bunun doğusunda
resmi tesisler ve kilise altında kalan Kasımiye semti ve içerideki
harabeler.
Köprüye açılan kaleye inen sokağın nehir tarafı.
Sahil sularıyla karışık dükkanlar, tarihi köprü ucunun bu sokağa
birleştiği yerdeki eski şehir kapısı kalıntıları.
Aynı sokağın öğretmen evi tarafı 1964 köprü inşaatında altın çıkan
Süryani mahallesi ve rahip evi, Rızk Cami, kilise harabesi,
Sultan Süleyman Camii, Şahabiye medresesi avlusundaki sondajla
kalkolitik seramikler bulunan Koç Camii, han ve hanın küçük
mescitleri, kaldırımlı kanallı sokaklar ve
dükkanlar.
Kızlar Camii, Kızlar Camii güney batısında kalan cami türbe ve
dükkanlar, Kızlar Camii batısında yamaçlı setler halinde kurulu
tepede mağara ve inşaatın kaynaştığı malikane ve dergah
kalıntıları.
Bunların kuzeyinde revakla avlusu olan külliye, doğuda
büyük kısmi yeni evler altında kalan seramik fırınları ve
atölyeleri bölgesi, kazıda ortaya çıkartılan dokuz fırın, iki
atölye ve çökelti havuzlarının kalıntıları, içlerindeki cüruflar ve
seramikler.
Güneybatıdaki konak ve çevre dokusu kalıntıları, Karşıyaka
kuzeybatı Batman tarafı yani Zeynel Bey Türbesi, İmam Abdullah,
Mardinike ve kazı evi karşısına düşen büyük mağara ve kilise…
Zeynel Bey Türbesi etrafındaki harabeler, hamam, kale
eteğinde kanyon içindeki Uzun Dere yolunda bulunan kilise ve
mağaraları ile hücreleri olan manastır.
Kalede yukarı şehrin oturduğu kaya tepe, rampadaki orta kapı, büyük
sarayın güney doğusunda mezarlığın altındaki muazzam höyük, asıl
sarayın doğu bölümlerini barındıran kısım. Bu kısım Roma Saray
Kilisesi üzerinde oturan bunun doğu yakasında altta roma taşları
üstte Artuklu blok taşları ile örtülü muazzam bir cephe duvarı ve o
tarzda bir giriş kapısı…
BARAJA KARŞI DEĞİLİZ AMA...
Konuşmasında Ilısu Barajı'nın Türkiye'nin ilk beş büyük barajından
biri olduğuna dikkat çeken Av Cano, "Devlet böyle bir planlama
yapmayı istemekte haksız mıdır, "hayır değildir" Yılda beş milyar
kilovat enerji üretmeyi amaçlıyor ve yüz yirmi hektarlık alanın
sulanmasını hedefliyor. Karşı mıyız bunlara, hayır asla…
Enerji üretimi için sulama yatırımları için yapılan
planlamalardan ve uygulamalardan rahatsız olmayız, ama bir şartla
coğrafyayı bloke etmeyin, milli değerleri yok etmeyin yani tarihi
eserleri yok etmeyin. Çünkü bütün yatırımların ömrü
sınırlıdır"