Günlük hayattaki haram ve helaller

Diyanet İşleri Başkanlığı,günlük hayattaki haram ve helalleri ayrıntılı bir şekilde açıkladı.Buna göre,çekirge,geyik,yabani sığır,manda gibi hayvanların etleri helal sayılırken,yırtıcı ve pençeli hayvanların etleri haram kabul ediliyor.

Diyanet,mezheplere göre haram ve helal etlerin farkılılık gösterdiğini de bildirdi.Buna göre,kurbağa,kaplumbağa,yengeç,yılan ve timsah gibi hayvanlar Malikilere göre helal,Hanefi ve Şafilere göre haram kabul ediliyor. Hanbelilere göre ise timsah,kurbağa ve yılanın yenmesi haram,diğerleri helal. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Şubat ayı 'Avrupa' dergisinde günlük hayattaki haram ve helaller anlatıldı.Din İşleri Yüksek Kurulu üyesi Doç. Dr. İsmail Karagöz'ün kaleme aldığı makalede,haram ve helaller sıralandı.

Etleri yenmesi helal olan hayvanlar şunlar:
" - Deve,sığır,koyun,keçi,manda,tavuk,kaz,ördek,hindi türünden evcil hayvanlar
- Geyik,ceylan,dağ keçisi,yabani sığır ve tavşan gibi hayvanlar
- Güvercin,serçe,bıldırcın,sığırcık,balıkçıl gibi kuşlar
- Çekirge
- Balık etleri".
Etleri yenmesi haram olan hayvanlar ise şöyle sıralandı:
" -Domuz eti
- Allah'tan başkası adına kesilen hayvan etleri
- Dini usulde kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş hayvan etleri
- Ağzının dört yanında uzun ve sivri dişleri olan yırtıcı hayvanlar ile pençesi ile avını parçalayan yırtıcı kuşların,eşek ve katırların etleri".



MEZHEPLERE GÖRE HARAM VE HELAL ETLER



Diyanet'e göre hac ve umrede ihramlı iken kara hayvarlarını avlamak haram. İhramlı olmayanlar tarafından avlanmış hayvanın etinin ise ihramlı için helal olduğu bildirildi.Diyanet,eti yenen hayvanların etlerinin yenilebilmesi için Müslüman veya kitap ehli biri tarafından usulüne uygun olarak ve Allah adı anılarak kesilmesi gerektiğinin altını çizdi. Hz. Muhammed'in 'Denizin suyu temiz,içinde öleni helaldir' sözüne atıfta bulunulan yazıda,deniz avının helal olduğuna işaret edildi.Balık dışındaki midye,kurbağa,yengeç gibi su hayvanlarının etlerinin cumhura göre kendiliğinden ölmüş olsalar bile helal olduğu bildirildi.Ancak mezhepler arasında bu konudaki görüş ayrılıklarına da yer verildi.Hanefilere göre balık dışında kendiliğinden ölmüş deniz avları haram kabul edilirken,hem karada hem suda yaşayan kurbağa,kaplumbağa, yengeç,yılan ve timsah gibi hayvanlar Malikilere göre helal,Hanefi ve Şafilere göre haram,Hanbelilere göre ise timsah,kurbağa ve yılanın yenmesi haram,
diğerleri helal.Diyanet,kaplumbağa ve su aygırı gibi akıcı kanı olan hayvanların usulüne uygun kesilmesi gerektiğine de dikkati çekti.Makalede, alkollü içecekler ve uyuşturucuların da haram olduğuna vurgu yapıldı.



EVLİLİLİKLE İLGİLİ HARAM VE HELALLER



Diyanet,evlilik hayatıyla ilgili de haram ve helalleri açıkladı.Buna göre sürekli evlenilmesi yasak olanlar şunlar:
"Erkekler açısından:Öz veya üvey anneler,öz veya üvey kızlar,öz veya üvey oğul ve kızların kızları,öz veya üvey kız kardeşler,öz veya üvey halalar,öz veya üvey teyzeler,erkek ve kız kardeşin kızları,kayın valideler,gelinler,süt anneler,süt kız kardeşler ve kızları,süt kızlar,süt halalar,süt teyzeler
- Kadınlar açısından:Öz veya üvey babalar,öz veya üvey oğullar,öz veya üvey oğullarının oğulları,öz veya üvey erkek kardeşler,öz veya üvey amcalar, öz veya üvey dayılar,erkek ve kız kardeşin oğulları,kayınpederler,damatlar, sütbabalar,süt erkek kardeşler ve oğulları,sütoğullar,süt amcalar,süt dayılar".



GİYİNME VE SÜSLENME İLE İLGİLİ HELAL VE HARAMLAR



Makalede giyinmenin temel amacının sıcaktan ve soğuktan korunma,örtünme ve güzel görünme olduğu kaydedildi.Yazıda, "Avret yerlerini gösterecek şekilde ince ve dar olmamak,israf,kibir ve gösterişe kaçmamak şartıyla her türlü giysi helaldir.Temizli,bakımlı,düzenli olma ve güzel giyinme dini bir görevdir.Hz. Peygamber kadınları ev içinde eşlerinde karşı güzel olmaya, süslenmeye teşvik etmiş fakat süslenmede ve ziynet eşyası kullanımında aşırılığa,lüks ve israfa kaçmayı yasaklamıştır" denildi.Diyanet,inanç,söz,eylem ve davranışlarla ilgili haramları şöyle açıkladı:"Allah'a ortak koşmak,fakirlik korkusuyla çocukları öldürmek,fuhuş yapmak,haksız yere cana kıymak, yetim malı yemek,ölçü ve tartıda hile yapmak,yalan konuşmak ve yalancı şahitlik yapmak,verilen söze ve yapılan sözleşmeye uymamak,İslam'dan başka yollara uymak.Yalan,iftira,gıybet,alay,kin,kibir,kendini beğenme,riya, cimrilik,zulüm,kumar,rüşvet,gasp,hırsızlık,kamu malına zarar vermek,yalan yere yemin etmek,intihar etmek,hainlik yapmak,yaptığı iyiliği başa kakmak, aile sırlarını ifşa etmek,insanlara lanet etmek,falcıları ve medyumları doğrulamak,akrabalarla ilişkiyi kesmek,azgınlık etmek,arazinin sınırlarının değiştirmek haramdır".