Güneş'in hareketleri değişiyor aktiviteler giderek azalıyor

İngiliz bilim insanları, 'minimum aktivite' fazına geçmiş bulunan Güneş'in, bu tepkisinin nedenini araştırmaya başladı. Güneşin bu hareketi sadece bilimsel olarak değil, dünya üzeride yaşayan insanlarıda etkileyebilir.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS) dergisinde yayınlanan bir makalede, son yıllarda Güneş çekirdeğindeki manyetik aktivitelerin görülür biçimde azaldığına ve çekirdeğin çalışmasında dönüşü olmayan potansiyel değişikliklere işaret eden rekor düşük seviyelere ulaştığına dikkat çekildi. 

Makaleye göre, Batı İngiltere’de yer alan Birmingham Üniversitesi’nden Yvonne Elsworth, “Güneş’in en son aktiviteleri rekor seviyede düşüktü ve bu süreçteki minimumlar olağandan daha uzun sürdü. Bir sonraki döngüde minimumun aynı mı kalacağını, yoksa normale mi döneceğini gözlemlemek çok ilginç olacak. Güneş'teki bu durgunluk tek seferlik bir olay olsa bile, neden ortaya çıktığını öğrenmek ilginç olacak” diye konuştu.

HEM TEKNİK SORUNLARA YOL AÇACAK HEM İNSANLARI ETKİLEYECEK

Güneş'in aktiviteleri, manyetik alanındaki değişimlere bağlı leke ve patlama sayısına göre belirleniyor. Güneş'in en aktif olduğu noktadan bir sonraki doruk noktasına kadar yaklaşık 11 yıl geçiyor. Yıldız'ın en aktif olduğu zamanlarda yeryüzünde manyetik kasırgalar meydana geliyor. Söz konusu kasırgalar hem teknik sorunlara yol açabiliyor, hem de insanlarda halsizliğe neden oluyor.

Bilim insanları, yakın bir zamana kadar Güneş'in en aktif fazında, yani maksimumunda olduğunu ve o zaman dilimindeki aktivitelerinin yıllık normlara göre daha yüksek olduğunu belirledi. Uzmanlara göre 2008’de başlayan ve şu anda bulunduğumuz döngü döneminde aktiviteler rekor seviyede düşüktü, ancak 2015 yılında durgunluk kısmen telafi edildi ve Güneş, endişe uyandıran ‘uyku’ haline düşmedi.

3 DÖNGÜDEN BİRİ NORMAL 2'Sİ ZAYIF

Elsworth ve ekip arkadaşları, Birmingham Gözlemevi'nin (BİSON) 1985’ten bu yana toplamış olduğu verileri inceledi ve Yıldız'daki süreçlerin neden olduğu leke ve patlamaları doğuran manyetik alanı çalışarak, Güneş’in içinde köklü değişimlerin olabileceğine ilişkin ilk kanıtları buldu.

Ekibin bulduğu sonuçlar 1985’ten bu yana oluşan 3 aktivite döngüsünden birinin normal, yaşanan son iki aktivite döngüsünün ise beklenmedik bir şekilde zayıf olduğunu gösterdi. Gözlemler, Güneş’in içinde, bir sonraki döngüye kadar izleri yok olmayan ve anlaşılmayan süreçler geliştiğini ortaya koydu. BİSON’un sağladığı veriler ve fotoğraflar, yüzeydeki manyetik alanların doğduğu tabakanın kalınlığının her yeni devirle inceldiğini ve bunun Güneş'in yüzeyindeki lekeleri etkilediğini gösterdi.

Güneş'in yüzeyindeki hareketlerin de değiştiğini belirleyen uzmanlar, son iki devirde, Güneş'in kutup bölgelerindeki hareketinin yavaşladığını fark etti. Astronomlar, bu olayın sebebinin ne olduğunu ve sürecin bir sonraki aktivite devrinde ne şekilde gelişeceğini henüz bilmiyor, fakat Güneş’te giderek sayısı düşen lekelerin ileride rekor seviyede düşük olmasını bekliyor. 

Astronomlara göre, bu beklenti gerçekleşecek olursa 1645-1715 döneminde meydana gelen ve yeryüzünde uzun bir soğuma dönemine neden olduğu düşünülen Güneş durgunluğu dönemi yeniden yaşanabilecek.