Gün hesaplayarak korunma!
Abone olBir korunma yöntemi olmayan korunma yöntemi: Takvim yöntemi hakkında bilgiler...
Takvim yöntemi ile korunmak, yani "en tehlikeli" günleri
hesaplayarak gebelikten korunmaya çalışmak, bilinen en eski korunma
yöntemlerinden biridir ve çoğu çift tarafından da uygulanmakta olan
bir yöntemdir. Kadın fizyolojisinin daha tam olarak açıklığa
kavuşturulmadığı dönemlerde bile kadınlar vajinal salgılarının
niteliklerindeki değişikliklere bakarak gebe kalmaya elverişli
günlerini doğru bir şekilde anlamışlar ve bu şekilde gebe kalmaktan
korunmaya çalışmışlardır.
Takvim yöntemi en basit ve en ucuz korunma yöntemi olmakla birlikte
gebelikten koruyuculuğu elbette doğum kontrol hapları, doğum
kontrol iğneleri, spiral gibi yöntemlere göre çok daha düşüktür.
Örnek olarak vermek gerekirse doğum kontrol hapı kullanan 1000
(bin) kadından bir sene içinde yanlızca birinde gebelik oluşurken,
takvim yöntemiyle korunan 100 (yüz) kadından bir sene içinde
ortalama 25'inde gebelik oluşmaktadır!
İstenmeyen gebelik oluşması evli olmayan çiftler için ciddi bir
ruhsal gerginlik oluşturur ve bu çiftlerin bu yöntemle korunmak
yerine doktorlarına danışarak daha etkili bir yöntem kullanmaları
önerilir. Takvim yöntemini günümüzde bir korunma yöntemi olarak
önermiyoruz...
Yazıda bu yöntemi neden önermediğimizi anlatmaya çalıştım.
Yöntemin çalışma prensibi
Kadının en fertil (gebeliğe en elverişli) günleri yumurtlamanın
olduğu gün ve bundan önceki üç gündür. Spermler üç gün boyunca
(hatta 5 güne kadar) genital kanalda bekleyebilir ve yumurtlama
sonrası ilk 12-24 saatte döllenmesi gereken yumurta hücresine
ulaşıp onu dölleyerek gebeliği başlatabilirler.
Kadında yumurtlamanın olacağı günü hesaplamak için aşağıdaki yöntem
kullanılır:
Bir adetin ilk günü ile sonraki adetin ilk günü arasındaki süre
kadının adet döngüsüdür (çoğu kadında bu süre 28 gündür). Bu süre
hesaplandıktan sonra bulunan rakamdan 14 gün çıkarılır ve bu
şekilde ortaya çıkan rakam bize adetin birinci gününden itibaren
hesaplanmak koşuluyla yumurtlamanın olacağı tarihi verir. Örnek
olarak adet döngüsü 31 gün olan bir kadında 31-14=17 bulunduğunda,
kadının yumurtlama günü adetin ilk gününden başlanarak saymak üzere
17. gündür. Bu tarihten 5 gün öncesi ve 2 gün sonrası kadının gebe
kalmaya en elverişli olduğu günler olarak kabul edilir. Bu günler
içinde ya ilişkiden kaçınmak ya da tam koruyucu olmasa da
prerzervatif gibi gebeliği önleyecek bir yöntem kullanmak
gerekir.
Takvim yöntemi neden etkili değildir?
1- Takvim yöntemi, kadının adetlerinin her zaman düzenli olduğunu
ve belirlenen riskli dönemler dışında yumurta hücresi ile
spermlerin karşılaşma olasılıklarının oldukça düşük olduğunu
varsayar. Halbuki kadın fizyolojisi oldukça karmaşıktır ve normalde
adet döngüsünün 17. günü yumurtlama olan bir kadında herhangi bir
zamanda bu tarih birkaç gün geriye ve birkaç gün ileriye kayabilir.
İşte takvim yönteminin tam olarak başarılı olamamasının en önemli
nedenlerinden biri budur. Adetleri tümüyle düzenli olsa da bir
kadında yumurtlamanın her ay aynı güne denk geleceğinin garantisi
yoktur.
2- Takvim yöntemi teorisi spermlerin genital kanalda 3-5 gün
yaşadığını varsayar. Ancak spermlerin 7 güne kadar yaşayabileceği
bilinmektedir. Bu durumda örnek olarak adet dönemindeyken bile
girilen bir ilişkide genital kanala giren spermler, siklusları kısa
olan (yani yumurtlaması siklusun 14. gününden önce olan ve böylece
siklusları 28 günden kısa süren) bir kadında veya siklusları
düzenli olan ama yanlızca o aya özgü olarak tesadüfen yumurtlaması
daha erken gerçekleşmiş bir kadında yumurta hücresini bulup
gebeliği başlatabilirler. Takvim yönteminin nispeten başarısız bir
yöntem olmasının ikinci nedeni de budur.
Özet:
Kadın teorik olarak adet döngüsünün her gününde gebe kalabilir.
Adet görülen günlerde ve adetten hemen birkaç gün öncesindeki
günlerde gebe kalma olasılığı oldukça düşük olmakla beraber bu
olasılık hiçbir zaman sıfır değildir. Takvim yöntemi kullanılacaksa
bu gerçek gözönünde bulundurulmalı ve adet gecikmesi olduğunda
gebelik olasılığı araştırılmalıdır.
Gebelikten korunmada çok etkili bir yöntem arayan çiftlerin takvim
yöntemi yerine doktora başvurup öneri almaları daha uygun bir
yoldur.
Dr. Kağan Kocatepe
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.gebelik.org