Gülpınar'da Kehanet mağarası bulundu

Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar beldesinde bulunan antik Apollon Smintheus Tapınağı'nda yürütülen kazı çalışmalarında, uzun yıllardır aranan ''kehanet mağarası ve içindeki kutsal suya'' ulaşıldı.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Özgünel başkanlığında, 1980 yılından bu yana devam eden kazılarda bu yıl ilginç veriler elde edildi.

Kazı ekibi üyesi Dr. Davut Kaplan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bölgede, eski sondajlarla köylülerin yaptığı kazıların varlığına işaret ederek, ''Amacımız tapınağın varlık nedeni olan kutsal su kaynağına ulaşmaktı. Bunun için 2 hafta hazırlık yaptık. 3 tane havalandırma deliğimiz vardı. 8-10 metre kazıp, aşağıdaki tünele indik ve 35 metre yürüdük'' dedi.

Kaplan, yatay olarak gidilen tünelin içinde su bulunduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:

''Bölgede, kutsal tapınak yapılmadan önce Apollon kültürüne ait bir bulgu vardı. Mağarada tapınım... O dönemde insanlar tapınım yapacakları zaman, bu mağaraya geliyordu ve kehanet orada başlıyordu. Kutsal tapınak yapılmadan önce eğer tanrıya yönelik bir tasvir, betimleme ya da heykel varsa bu mağaranın önünde dururdu. Dolayısıyla mağara tanrının evi olarak kabul edilirdi. Antik dönemde tanrı kahin, tanrının da sözcüsü rahipler olduğuna göre, mağarada yapılan tapınım törenleri bu kahinler tarafından yönetilmiş olmalıdır.''

Mağaranın içindeki suyu kutsal kılanın ise, tanrı Apollon'un tapınım merkezinde bulunması olduğunu anlatan Kaplan, ''Bu su mağaranın içinden fışkırıyor. Taşınmış bir su değil. Aynı su, değişik dönemlerde kanallar yardımıyla kutsal alana aktarılmış. Biz bunları da bulduk'' diye konuştu.

Kaplan, ''Buraların görülmesi gerekir. İnsanlar, ilk tapınımın nasıl olduğunu, bölgedeki rahiplerin neler yaptığını görebilirler'' şeklinde konuştu.

-APOLLON SMİNTHEUS TAPINAĞI-

Kazı alanındaki köy yerleşim alanında 7 bin yıl önce iskan edildiği anlaşılan Apollon Smintheus Tapınağı, eski adıyla Külahlı olarak bilinen Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar beldesinin kuzeybatısı ile kuzeydoğusu arasında kalan vadinin başlangıç eteklerinde, Bahçeleriçi mevkisinde yer alıyor.

Troas bölgesinde bugün için tek örnek olduğu belirtilen tapınakta Helenistik Çağ Anadolu mimarlığına imzasını atan Mimar Hermogenes'in uyguladığı pseudodipteros (yalancı iki sıralı sütun) plan tasarımı kullanılmış, ön ve arka cephelerinde 8, uzun kenarlarında ise 14'er sütun dizisi bulunuyor.

Smintheion Antik Kenti'nde bulunan tapınakta mermer bloklarla döşenen kutsal alanda pronaos (kutsal ön oda), naos (kutsal oda) ve opisthodomos (arka oda) olmak üzere 3 oda, naosta Paroslu heykeltıraş Skopas'ın yaptığı ve 110 santimetrelik bacak parçası bulunan, tanrı Apollon'un heykeli yer alıyor.

Kaynaklarda, ünlü coğrafyacı ve seyyah Strabon'un 2 bin yıl önce yazdığı ''Geographica'' adlı kitapta, kenti Yunanistan'dan gelen İonlar kuşattığı zaman, gece topraktan çok miktarda tarla faresinin çıkarak askerlerin silah ve teçhizatlarının deri kısımlarını kemirip kopardıkları ve bu yüzden kenti kuşatan İonların savaşı kaybettiğini yazdığı ve Lekton halkının minnet göstergesi olarak bu tapınağı inşa etmiş olabileceği belirtiliyor.

Bölgede ilk kazıların 1866 yılında başlatıldığı, ara verildikten sonra 1984 yılında yeniden başlatılan kazı ve restorasyon çalışmalarının sürdürüldüğü kaydediliyor.