Grönland'da şaşırtıcı keşif: buz altında dev kanyon

Grönland'ın büyük kısmını örten buz tabakasının altında dünyanın en büyük kanyonlarından biri bulundu.

800 km uzunluğa, 800 metre derinliğe sahip kanyonun, dört milyon yıl önce, buzul tabakası henüz oluşmamışken, oradan akan büyük bir nehir tarafından oyulduğu düşünülüyor.

Kanyon, iklim değişikliği konusunda çalışma yürüten araştırmacıların radar yoluyla Grönland'ın kaya temelini tespit çalışmaları sırasında tesadüfen ortaya çıktı.

İngiltere'deki Güney Kutbu Araştırma Merkezi, böylesi büyük bir coğrafi yapının bulunmasını kayda değer bir keşif olarak niteledi.

Grönland'ın ortasından başlayarak kuzey kıyılarına kadar uzanan bu gizli kanyon, Arizona'daki Büyük Kanyon'dan daha uzun.

Buzul tabaka oluşmadan önce, bu kanyondan akarak Kuzey Buz Denizi'ne dökülen büyük bir nehir bulunuyordu.

Kanyonu kaplayan 3 km kalınlıktaki buzul tabaka öyle ağır ki, daha önce deniz seviyesinden 500 metre yüksekte olan Grönland'ın ortası çökmüş ve bugün deniz seviyesinden 200 metre aşağıda.

'Keşfedecek çok şey var'

Kanyonu keşfeden bilim insanları, Kuzey Buz Denizi'ndeki ısınmanın öngörüldüğü gibi devam etmesi halinde, Grönland'daki buzul tabakasındaki erimenin deniz seviyesini ne kadar yükselteceği sorusuna cevap arıyordu.

Buz tabakası üzerinde çok sayıda uçuş yapılarak, radar yoluyla adanın temelini oluşturan kayalardan toplanan sinyallerin yanı sıra ABD, İngiltere ve Almanya'nın yıllardır topladığı verileri inceleyen araştırmacılar, gizli kanyonun varlığını keşfetti.

Bulguları kaleme alan Bristol Üniversitesi'nden Profesör Jonathan Bamber, "Cep telefonlarında kolaylıkla uydu görüntülerine ulaşıldığı bir çağda dünyanın haritasını çıkarma işleminin tamamlandığı sanılıyor; ama daha keşfedecek çok şey var. Bu büyük buluş bizi çok heyecanlandırdı." dedi.

Grönland ve Antarktika buzulları altında çok şey gizli olduğunu vurgulayan İngiltere Güney Kutbu Araştırma Merkezi'nden Prof David Vaughan ise Grönland'ın bu ölçekte bir kanyon bulacak kadar büyük olmadığını; ardarda oluşan buzullara rağmen kanyonun buzul öncesi halini korumasının çok şaşırtıcı olduğunu belirtti.

Vaughan, kanyonun bir kısmının 100 bin yıl önce yaşanan buzul çağları arası dönemde açığa çıkmış olabileceğini ifade ederek bu nedenle kanyonda hala bakterileri gibi bazı canlı organizmalar bulunma ihtimaline dikkat çekti.

Dört milyon yıl önce yeryüzünde insan olmadığı için kanyon henüz insan gözüyle görülmüş değil. Grönland'daki buz tabakasının tümüyle erimesi durumunda deniz seviyesinin 7 metre yükseleceği ve birçok kentin su altında kalacağı tahmin ediliyor.