Gözde arpacık neden çıkar nasıl geçer evde tedavisi var mı?
Abone olGöz kapağında ya da gözün içinde çıkan arpacık günlük hayatta çok sık başımıza gelen sağlık sorunlarından birisidir. Kimi zaman bir gecede gözümüzde beliriveren arpacıklar bazen tehlikeli olabiliyor. Peki arpacık ne zaman çıkar, ne zaman doktora görünmeli, nasıl önlemler alınmalı?
Arpacık nedir ve neden olur, tehlikeli midir araştırması sık sık
vatandaşlar tarafından yapılıyor. Göz kapağında ya da gözün içinde
çıkan arpacık yaygın bir göz kapağı rahatsızlığı olarak
bilinir. Arpacık çıkmasının temel sebebi göz kapaklarında
bulunan yağ bezelerinin tıkanmasıdır. Peki arpacık ne zaman
çıkar, ne zaman doktora görünmeli, nasıl önlemler alınmalı?
Arpacık nedir?
Göz kapaklarını tutan iltihaplı bir cilt hastalığı olan arpacık,
kişiye son derece rahatsızlık veren ancak kolay tedavi edilen
bir rahatsızlıktır. Hordeolum olarak da bilinen arpacık, toplumda
oldukça yaygın bir göz kapağı rahatsızlığı olmakla birlikte temel
sebebi göz kapaklarında bulunan yağ bezelerinin tıkanmasıdır. Göz
kapağının dış kısmında, kirpiklere yakın olan yağ bezelerinin
tıkanmasıyla bezelerinin içinde kalan bakteriler, arpacık oluşumuna
yol açar. Başlangıçta küçük olan kızarıklık şeklindeki arpacık,
bazı durumlarda göz kapağının şişmesine ve kapanmasına neden
olabilir. Gözde yaşarma, göz kapağı ağrısı ve şişlik gibi
belirtiler ile karakterize olan arpacığın görüntüsü
ise çıban ya da sivilce gibidir. Çoğunlukla
vücut direncinin düşük olduğu zamanlarda oluşan arpacık, sıklıkla
ellerde bulunan bakterilerin göz bölgesine taşınmasıyla oluşur. El
temizliğinin son derece önem kazandığı arpacık oluşumunda, 30 ile
50'li yaşlar arasında yağ bezelerinin tamamen tıkanması ya da
farklı bir deyişle şalazyon olarak bilinen rahatsızlık ortaya
çıkabilir. Sıklıkla sorulan "Gözde arpacık nasıl geçer?" ve
"Arpacığa ne iyi gelir? sorularını yanıtlamadan önce arpacık
neden çıkar bunu iyi anlamak gerekir.
Arpacık neden çıkar?
İki parçadan oluşan göz kapaklarında yaklaşık 60
kadar meibomian bezi olarak tanımlanan yağ bezi bulunur.
Meibomian bezi, salgılanan gözyaşının kurumasını engellemek, göz
kapaklarının göz üzerindeki hareketini kolaylaştırmak ve tahriş
oluşumunu önlemek için göz küresi üzerinde, ince, yağlı bir tabaka
oluşturur. Gözün üst yapısının çizilmesini de önleyen bu yağlı
yapının salgılandığı bezlerin tıkanmasına bağlı olarak arpacık
oluşur. Kirpik folikülünde bulunan ve çoğunluğu el ile taşınan
bakterilerden kaynaklanan arpacık, özellikle vücut direncinin düşük
olduğu uykusuzluk ve yorgunluk gibi dönemlerde ortaya çıkar. Ağrılı
bir nokta gibi başlayan, kaşıntı ve batma hissi ile karakterize
olan arpacık, 1-2 gün içinde ağrılı bir şişliğe dönüşür. Kirli
ellerle gözlere dokunmak, tozlu ve kirli ortamlarda uzun
süre bulunmak, uzun süre göz makyajını temizlememek, makyaj
temizliğinin uygun şekilde yapılmaması, gözün enfeksiyon
oluşumuna meyilli olması, yağlı besinlerin fazla tüketilmesi,
vitamin ve mineral yönünden dengeli beslenmemek, arpacık oluşumu
nedenleri arasında sayılabilir. Sıklıkla merak edilen "Gözde
arpacık neden çıkar?" sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Stafilokok
aureus adlı bakterinin neden olduğu rahatsızlık, kolayca tedavi
edilebilir. Arpacığın oluşum yerine göre iki farklı türü
bulunur.
Arpacık türleri nelerdir?
Göz kapağı bezlerinin yaygın bir enfeksiyonu olan arpacık, yangılı
bir şişlik ile karakterizedir. Göz kapağının kızarık ve normalden
daha sıcak olmasına yol açan arpacık, oluşum yerine göre dış ve iç
arpacık olmak üzere iki farklı türde sınıflandırılır.
Arpacık belirtileri nelerdir?
Arpacık, oluştuğu bölgede yangılı bir şişliğe yol açan bir tür
enfeksiyondur. Arpacık, başlangıç aşamasındayken ağrılı bir nokta
şeklindedir. Gözde batma hissi ve kaşıntı ile başlar. Bu
belirtilerden yaklaşık 1-2 gün sonra arpacık, gözle görünür şekilde
şişerek büyür. Kızarıklık artar ve içi iltihap dolu bir keseye
dönüşür. İç arpacık ise çoğunlukla göz kapağı ters çevrildiğinde
gözle görünür. Ancak meibomian adlı bezin tıkanmasına bağlı olarak
enfeksiyon geliştiği durumlarda göz kapağında şişliğe yol açabilir.
Her iki arpacık türü de ağrılıdır ve kişide batma hissi uyandırır.
Işığın, ağrı hissini arttırdığı arpacık varlığında gözün sulanması
da görülebilir.
Arpacık varlığında dikkat edilmesi
gerekenler
Arpacık iyileşene kadar havlu gibi ürünlerin aile bireyleri ile
paylaşılmaması gerekir. Göz ile temas öncesinde mutlaka eller
sabunlanmalı ve iyice durulanmalıdır. Arpacık, tamamen iyileşene
kadar makyaj yapılmamalı ve göz kapalı tutulmamalıdır. Arpacığın
içindeki iltihap kesinlikle boşaltılmaya çalışılmamalıdır.
Enfeksiyonun yayılmasına yol açan bu durum arpacığın iyileşmesini
güçleştirebilir.
Ne zaman doktora gidilmeli?
Arpacık varlığının kişiyi rahatsız ettiği, yaşam kalitesini
düşürdüğü durumlarda kişi hekime başvurabilir. Ancak arpacık
varlığına ek olarak görme fonksiyonlarında bir değişiklik varsa ve
göz kapağının açılamaması gibi durumlarda mutlaka hekime
başvurulmalıdır. Ayrıca arpacığa bağlı oluşan kızarıklığın gözün
kendisini etkilemesi durumunda, ateş ve şiddetli ağrı varlığında da
hekime başvurulmalıdır.
Arpacık tanısı nasıl koyulur?
Gözde arpacık tanısı için laboratuvar testi ya da radyolojik
görüntüleme teknikleri gerekmez. Hekim basit bir göz muayenesi ile
tanıyı netleştirir.
Arpacık tedavisi nasıl yapılır?
Arpacık, kişisel hijyenin yanı sıra göz ve çevresinin hijyenine
dikkat edilmesi durumunda yaklaşık bir hafta içinde iyileşir. Bu
süre içinde hekimin önerdiği pomat ve damla türü ilaçların
kullanılması, rahatsızlığın iyileşme süresini kısaltırken
şikayetlerin de azalmasını sağlar. Arpacık tedavi edilmesine rağmen
2 ile 3 hafta içinde iyileşmemesi ya da sertleşmesi durumunda
cerrahi müdahale gerekebilir. Göz kapağının iç kısmına küçük bir
kesi yapılarak gerçekleştirilen operasyon ile enfeksiyonun
giderilmesi için iltihap tamamen boşaltılır. Arpacık tedavisi bu
şekilde uygulansa da bazı durumlarda arpacık ameliyatı olarak da
bilinen tedavi yöntemi uygulanabilir. Bu işlem, arpacığın kist
oluşumuna yol açması durumunda uygulanır. Göz kapağı ve çevre
dokular, lokal anesteziyle uyuşturulduktan sonra kapak içindeki
iltihap temizlenir. Kistik oluşuma yol açan yağ birikimi,
çevresindeki dokular ile birlikte temizlenir. 15 dakika kadar süren
bu operasyon sonrasında göz bandajlanarak kapatılır. Operasyon, göz
kapağının iç kısmından yapıldığından dikiş gerektirmez ve iz
bırakmaksızın iyileşir. Bandajlanan göz ertesi gün açılır. Yaklaşık
bir hafta boyunca göze antibiyotik içerikli damla damlatılması
gerekir.