Gönüllü müşahitler sandık başına gidiyor

Türkiye’de ilk kez, oy kullanılması ve sandık başında gözlemci olunması için sivil bir çağrı yapılıyor. Çağrının sahibi 8 arkadaşın bir araya gelerek kurduğu bir platform: Oy ve ötesi.

İnternette yayımladıkları video’da oy verme çağrısını dile getiriyorlar. Bir oyun fark yaratabileceğini anlatmaya çalışıyorlar.

Ancak tek çağrıları “oy ver” değil. Sandık başında görevli olacak bir gönüllü müşahit ağı yaratmaya çalışıyorlar.

Platformun çağrıları karşılık bulmuş gibi görünüyor. Kurdukları site üzerinden müşahit olmak için başvuranların sayısı Ocak ayında 300 iken, bugün itibariyle binlerce kişiye ulaşmış.

Müşahitler, yerel seçimlerin yapılacağı 30 Mart günü sandıkların başında olacaklar. Sandıkların kapatılıp oyların sayılması ve çuvalların ilçe seçim kurullarına gönderilmesine kadar olan süreçte gözlemcilik yapacaklar.

Platformun kurucularından Sercan Çelebi ile, dün sabah bu çağrının ayrıntılarını konuştuğumuzda sandık başında müşahit olmak isteyenlerin sayısı 15 bin civarındaydı. Akşam saatlerinde sosyal paylaşım sitesi twitter üzerinden yaptıkları “etiket” kampanyasının ardından ise sayı 17 bine kadar yükseldi.

Yüksek Seçim Kurulu’nun internet sitesinde yer alan bilgiye göre 30 Mart’ta yapılacak seçimler için İstanbul’da 32 binin üzerinde sandık kurulacak.

Kendisini “çiftçi” olarak tarif eden Çelebi Oy ve Ötesi platformunu yaratmaya Gezi eylemlerinde sonra karar verdiklerini söylüyor. Birbirini iş çevresinden ve sosyal hayattan tanıyan sekiz arkadaşın Gezi eylemlerinden sonra “sohbetlerinin içeriğinin değiştiğini” anlatıyor.

“Artık izleyici olmak istemeyenler geliyor”

Çelebi’ye oy sayımlarına güvenmiyor musunuz diye sorduğumda, çıkış noktalarının tam olarak bu olmadığını söylüyor: “Oy sayımlarıyla ilgili bir şüpheden ziyade, bunun sivil bir otorite tarafından takip edilmemesinin eksikliğini hissettik. Eğer bir sandık başında sadece bir siyasi partiden insanlar olursa o zaman orada yapılabileceklerin, bilinçli veya bilinçsiz hataların sonu yok.”

Çelebi aynı zamanda en çok sahaya çıkan kişilerden biri bu ekip içerisinde. Müşahit olmak için başvuran gönüllülere eğitim veriyor. Sandık başındaki yasal haklarını, neler yapabileceklerini anlatıyor. Gönüllü olanların “artık izleyici olmak istemeyen” kişiler olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Emin olmasalar, kendileri şahit olmasalar da sandık başında hata yapılabileceğini görüyorlar ve en azından kendi ellerinden geldiğince bunun yaşanmamasını sağlamak istiyorlar.”

Müşahitlerin, seçim günüyle ilgili kanun ve yönetmeliklere uygun olmayan durumlar gördüklerinde sandık başkanına sözlü olarak şikayetlerini dile getirme hakları var. Bu itirazla sonuç alamazlarsa olarak tutanak tutturabiliyor.

Oy ve Ötesi platformu bu süreçte yaklaşık bütün siyasi partilerle görüşmeler yapmışlar. Hepsinin kendilerine destek verdiğini, bazılarının müşahitlik kontejyanını platformla paylaştıklarını söylüyor.

Bunun yanında İstanbul Barosu da avukat desteği için platformla işbirliği halinde. Şu ana kadar 700 avukat, gönüllü müşahitlere destek olmak için kaydolmuş.

İstanbul’daki Şile, Çatalca ve Silivri dışında bütün ilçelerde gönüllüleri olduğunu söyleyen Çelebi, her ilçe ve her okul için bir sorumlu belirlediklerini söylüyor.

Gönüllü müşahitler oy sayma işlemi ardından asılan sayım tutanaklarını da kayıt altına alacak. Gönüllülerin kendi sandıklarının dışında, okullardaki sandıkların sonuçlarının da fotoğrafını çekeceğini söyleyen Çelebi, sonuçları tek merkezde toplayacaklarını söylüyor.

Peki bu sonuçlar ne olacak?

Çelebi, açıklanacak resmi seçim sonucunu etkileyecek bir fark tespit etmeleri halinde bunu partilerle paylaşacaklarını ve ellerindeki verileri onlara aktaracaklarını belirtiyor.

2011 yılında yapılan genel seçimlerde İstanbul'daki yaklaşım 9.5 milyon seçmenin oy kullanma oranı yüzde 80'in üzerindeydi.

30 Mart'taki yerel seçimlerde ise yaklaşık İstanbul'daki seçmen sayısı yaklaşık 10 milyon.