Gölge öğretmenler iş başında
Abone olBursa Otistik Çocuklar Eğitim Derneği (BOÇED), gelişmiş ülkelerde yıllardır uygulanan ''Gölge öğretmen'' projesini hayata geçirdi.
BOÇED Başkanı Nuray Karadeniz, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
dernek olarak düzenledikleri eğitim kursuyla, otistik çocukların
normal yaşamda hedeflenen davranışları yapmalarına yardımcı olacak
10 ''Gölge öğretmen'' yetiştirdiklerini bildirdi. Yaşam boyu süren
sosyalleşme, dil, iletişim becerileri ve ilgi alanlarını etkileyen
bir gelişim bozukluğu olan otizmin bir hastalık niteliği
taşımadığını dile getiren Karadeniz, kesin tedavisi olmamakla
birlikte erken dönemde konulan tanı ve eğitimle istenmeyen
davranışların kısıtlanabileceğini, iletişim ve günlük yaşam
becerilerinin geliştirilip, çocukların bağımsızlıklarının
artırılabilceğini söyledi. ''OTİSTİKLER DİREKTİFE İHTİYAÇ DUYUYOR''
Otistiklerin bir aktiviteye başlamak, o aktiviteyi tamamlamak ya da
aktiviteler arasında geçiş yapmak için direktiflere ihtiyaç
duyduklarını dikkati çeken Karadeniz, aynı ihtiyacın sosyal ilişki
başlatmada ve devam ettirmede de sürdüğünü kaydetti. Dernek olarak,
otizm konusunda eğitim görmüş, gerekli olduğunda hemen istihdam
edilmek üzere ''Gölge öğretmen'' yetiştirmek için bir kurs
düzenlediklerini dile getiren Karadeniz, başvurular sonucunda ön
elemeden geçirilenlerin, özel eğitim uzmanları tarafından 1 aylık
eğitime tabi tutulduklarını anlattı. Kursta katılımcılara, ''Otizm
nedir'', ''Otistiklerin özellikleri'', ''Problem davranışlarla başa
çıkma yöntemleri '', ''Kaynaştırma eğitimi nasıl yapılır'' gibi
konularda eğitim verildiğini belirten Karadeniz, ''Kursiyerler,
eğitim bittikten sonra staja tabi tutuldu. Staj sonrası sınava
girdiler. Başarılı olanlara belge verdik'' dedi. KURSTA 10 KİŞİ
BAŞARILI OLDU Kurs için yaklaşık 50 kişinin başvuruda bulunduğunu,
ancak 10 kişinin başarılı olabildiğini belirten Karadeniz, ''Gölge
öğretmen çocuklarımızın hayatını, aktivitelerini, sosyal
ilişkilerini şekillendirip organize eden kişidir. Kolay bir iş
değil'' diye konuştu. Otistik bir çocuğun diş fırçalama işlemini
başından sonuna dek bağımsız olarak tamamlayabileceğini, ancak ya
fırçaya macun sürmeyi unutabileceğini ya da banyodan suyu
kapatmadan çıkabileceğini kaydeden Karadeniz, şunları söyledi:
''İşte gölge öğretmen burada devreye giriyor. Bu eylemin baştan
sona adım adım öğretilmesi gerekir. Gölge öğretmenler, bu
durumlarda çocuklara verdikleri komutlarla fırçaya macun sürmeyi
veya işi bittikten sonra suyu kapatmasını söyler. Okuldan bir örnek
verirsek, sınıfta öğretmen bir ödev verdiğinde, otistik çocuk özel
direktif almadıkça ya ödevine başlamaz ya da ödevini tamamlamaz.
Ayrıca, ilave olarak da kalkıp sınıf içinde dolaşmak isteyebilir.
Üçüncü örnek olarak da akranlarıyla kendiliğinden iletişime girmez,
oyun oynamaz. Gölge öğretmenler de bu durumlarda sözlü veya
hareketlerle verdikleri komutlarla çocuklara yapmaları gerekeni
söyler.'' OTİSTİK ÇOCUKLARIN GÖLGESİ GİBİ Otistik çocukların, tüm
bu örneklerdeki eylemleri yapamayacağı için değil tercih
etmediğinden dolayı gerçekleştirmediğini vurgulayan Karadeniz,
''Gölge öğretmen''in bu aşamada devreye girerek, çocuğun peşinde
adeta bir gölge gibi dolaştığını, belli etmeden, gerektiğinde sözlü
komutlar vererek bir sonraki adımı veya ödevi hatırlattığını,
çocuğun istenilen hedef davranışı bağımsız olarak
gerçekleştirmesine yardımcı olduğunu söyledi. Gölge öğretmenlerin,
otistik çocuklarının hayatını, aktivitelerini, sosyal ilişkilerini
organize eden kişi olduğunu ifade eden Karadeniz, şunları kaydetti:
''Gölge öğretmen ayrıca, iletişimi tercih etmeyen çocuğu harekete
geçirir, tehlikelerin farkında olmadıkları için (trafik, kötü
niyetli insanlar) onları tehlikelerden korurlar. Okuldan,
akranlarından maksimum yarar görmesini sağlar, diğer sınıf
öğretmeninin yükünü azaltır.'' Otistik çocuk sahibi ailelerin, bir
''Gölge öğretmen''e ihtiyaç duyduklarında ferdi olarak arayışa
girdiklerini, bulabildikleri kişilerden, ellerinden geldiğince
eğiterek çocuklarının eğitiminde yararlandıklarını belirten
Karadeniz, ancak bunun ciddi anlamda bir zaman kaybı oluşturduğunu,
bu nedenle çocukların eğitimlerinin aksadığını anlattı. Karadeniz,
kurslarının devam ettiğini, şu anda 10 gölge öğretmen bulunduğunu,
otistik çocukları olan ailelerin ücret karşılığı bu hizmetten
yararlanabileceğini sözlerine ekledi.