Gökgöl Mağarası için UNESCO önerisi
Abone olEcevit Üniversitesi (BEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği öğretim üyesi Doç. Dr. Yeşim Büyükmeriç, Türkiye'nin 3 bin 350 metre uzunluğuyla 10'uncu büyük mağarası olan Zonguldak'taki Gökgöl Mağarası'nda 372 milyon yıl öncesinde yaşayan mercan fosillerinin tespit edildiğini söyledi.
Mağaranın jeosit alanı olarak koruma altına alınması gerektiğini
belirten Prof. Dr. Büyükmeriç, " Mağara, mercan fosilleriyle UNESCO
miras listesine alınmalı" dedi.
Zonguldak'ta 26 yıldır mağara araştırmacılığı yapan Engin Zaman, 'Zonguldak mağaraları' adı altında bir belgesel çekmek için çalışmaya başladı. 8 uzman akademisyenle çalışan Zaman, mağaralardaki sarkıt ve dikitlerin yanı sıra mağaraların jeolojik tarihlerini de araştırmasına dahil etti. Zaman, yakında çekimleri başlanacak belgeseli için Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği öğretim üyesi Doç. Dr. Yeşim Büyükmeriç ile birlikte Gökgöl Mağarası'nda incelemelerde bulundu. Mağarada yapılan bilimsel çalışmalarda, 372-358 milyon yıl öncesini tanımlayan 'geç devoniyen dönemi' ve 358-340 milyon yıl öncesini tanımlayan 'erken karbonifer' dönemlerine ait ve günümüzde nesli tükenmiş omurgasız deniz canlılarının fosillerine rastlandı. Engin Zaman, mağaranın sadece sarkıt ve dikitleriyle değil, jeolojik tarihe de ışık tuttuğunu belirterek, "Biz yaklaşık 3 yıl önce yapımcımız Güngör Makar ile Zonguldak Mağaraları belgeseli üzerine çalışmaya başladık. Zonguldak'taki mağaralarımız dünya bilim camiası için çok önemli. Dünya jeolojisini anlayabilmek için, geçmiş dönemlerde dünyanın yaşamış olduğu evreleri anlayabilmek için çok önemli. Mağaralar yer altı cennetleridir bir anlamda. Buradaki bir takım mercanlar, yapısal değişikleri bilimsel olarak ortaya koymaya çalışacağız. Zonguldak mağaraları müthiş bir potansiyele sahip. Biz belgeselde bu potansiyeli ortaya koymaya çalışıyoruz. Yeni bulduğumuz bulgularla dünya bilim camiası bu belgeselde gerçekten yeni şeyler öğrenecekler. Bilime çok ciddi anlamda katkıda bulunacak bu belgesel." dedi.
Doç. Dr. Yeşim Büyükmeriç de Gökgöl Mağarası'nda ki mercan
fosillerini incelediklerinde, iki farklı jeolojik döneme ait iki
farklı mercan topluluğunu tespit ettiklerini söyledi. Ayrıca
milyonlarca yıl önce jeolojik çağlar boyunca gerçekleşmiş olan 6
büyük toplu yok olma olayının izlerini bu mağarada görebildiklerini
ifade eden Doç. Dr. Büyükmeriç, şöyle dedi: "Burada mercan
dediğimiz canlılar omurgasız hayvanlara ait canlı türleridir. O
dönemlerde yaşamış olan mercanların bugün nesilleri tükenmiş
durumda. Bugün bildiğimiz denizlerdeki mercan türleri tamamen
farklı. Yani bir dönem yaşayan canlı topluluklarına tanık oluyoruz,
onların yok olmasına tanık oluyoruz, sonra yeni mercan türlerinin
ortaya çıkmasına tanık oluyoruz ve yine yok olmalarına tanık
oluyoruz bu mağarada. Bu hepsinin bir arada görüldğü ender
yerlerden biri burası. Bu nedenle bu tür jeolojik unsurları
barındırdığı için fosil topluluklarını ve fosillerinin yok olduğu
dönemleri barındırdığı için özel bir duruma sahip. Türkiye'de benim
bildiğim kadarıyla benzer bir yer daha yok. Buda buranın jeosit
olduğunun ispatı oluyor."
'DÜNYA MİRAS LİSTESİNE ALINMALI'
Mağaranın jeolojik anlamda bilim insanları arasında dünya çapında
çok önemli yere sahip olduğunu düşündüğünü söyleyen Doç. Dr. Yeşim
Büyükmeriç, "Birçok kanıtı barındırıyor bu mağara. Mercan
fosilleriyle UNESCO miras listesine alınmalı. Burası jeosit olarak
ilan edildikten sonra UNESCO'ya başvurulduğu takdirde dünya çapında
korunmaya alınacaktır mutlaka. Ben bilim insanı olarak bunu
gözlemliyorum. Mağara içerisinde bulundurduğu milyonlarca yıllık
deniz canlısı fosilleriyle bu bölgenin tanıtılmasına çok büyük
katkı sağlayacak hem de bu bölgenin bilim insanları arasında
duyurulmasına ve dünyanın ilgisini çekecek donanıma sahip. Jeosit
ve jeoturizm kavramları hem tanıtımı hem korumayı içine alıyor. Bu
anlamda Türkiye'de yine özel bir konuma sahip ve yeniliklere açık.
Yeni güzel bulguların insanlara ve dünyaya duyurulması gerekiyor"
diye konuştu.