Giresun'a birde burdan bakın...

Gülnur Yeşilbaş Giresun'a gitti, gezdi, gördü ve bilinmeyenleri ve en ilginç yönleri ile Giresun'u yazdı.. Dere boyunca dar ve virajlı bir yoldan tırmanıyoruz. Hava serin ama nemli. Çevre yemyeşil. Dağınık bir yerleşim. Dik yamaçların hemen kenarına yapılmış evleri her gördüğümüzde “Buralara nasıl çıkıyorlar, nasıl yaşıyorlar?” diye soruyoruz kendi kendimize. Doğu Karadeniz’in fındık diyarı Giresun’dayız. Alabildiğine yeşil. “Kirazın ana yurdu” diye de adlandırılır Giresun. Bazı tarihçiler ismini de, Yunanca kiraz anlamına gelen Kerasus veya Keresea kelimelerinden aldığını söyler. M.Ö. 74 yılında Romalı komutan Lucullus Doğu Karadeniz bölgesine yaptığı seferde batıda bilinmeyen yabani kiraz ağaçlarını görmüş ve Roma’ya geri dönerken kiraz fidanları götürmüş. Böylece kirazın Giresun’dan dünyaya yayıldığı rivayet edilir. Japonya’nın kiraz üretim merkezi olan Sagae şehri ise kirazın ana yurdunun Giresun olmasından dolayı Giresun’u 1988 yılında kardeş şehir ilan etmiş. Kiraz meyvesi son yıllarda Giresun’da önemini büyük ölçüde kaybetmiş, yerini fındığa bırakmış. Türkiye’yi taşa kazıyan Şahinkaya Rotamız Keşap ilçesinin tepesindeki Şahinkaya… Kaya üzerinde Türkiye haritası şeklini görmeye gidiyoruz. Bir köyü geçince otobüs için yolun uygun olmadığını düşünüp, tırmanışa yürüyerek devam ediyoruz. Hava kapalı, hafif yağmur çiseliyor. Ama olsun. O zorlu tırmanışta bizi serinletiyor. Otlara, ağaçlara dokunup çevreyi fotoğraflayarak keyifli bir yürüyüş yapıyoruz. Kimileri bu yokuşlu tırmanışı ta baştan terk ediyor. Yol üzerinde birkaç evin sakinleriyle selamlaşıyoruz. Uzun bir yürüyüşten sonra Şahinkaya’ya ulaşıyoruz. Türkiye haritası şeklini almış doğal bir kaya. Ortada kocaman bir mağara oyuğunu başkent Ankara’ya benzetiyor kimileri. Görüntüler alındıktan sonra grubun bir bölümü daha tepeye çıkmak için devam ederken, biz küçük bir grup geriye dönüyoruz. Burada her yerden su fışkırıyor neredeyse. Küçük berrak bir derenin başında köylülerden biriyle sohbet ediyoruz. Amcaya veda edip köy kahvesinde mola veriyoruz. Çamlıca Köyü kahvesinin sakinleri oturdukları sandalyeleri hemen yeni gelen bu davetsiz misafirlere bırakıyorlar. Dikkatimi çeken kahvenin yanındaki kemerli bir köprüyü soruyorum. Tarihini kimse bilmiyor. Çok eski yerleşimlerden kalma bir yapı. Köprüyü geçince de değirmen var. Kahveci değirmenin hikâyesini anlatıyor. 21. yüzyılın Giresun’unda bu dağ köyünün sakinleri ihtiyaçları için ektikleri mısırlarını, bu değirmende öğütüp un yapıyorlar. İçtiğimiz çayları ödemeye sıra gelince almıyorlar. Turiste alışık olmadıklarını anlıyoruz. Misafirden çay parası alınmaz. Macera başlıyor Daha önce çiseleyen yağmur biraz daha artınca, Giresun’a doğru yola çıkıyoruz. Yol boyunca yağmur suları artarak devam ediyor. Bir tarafımız derenin aktığı derin vadi, bir tarafımız dağ. Dar ve bozuk bir yol, üzerinde kocaman bir otobüsle ilerlemeye çalışıyor kaptanımız. Yamaçtan aşağı şelaleler oluşmaya başlıyor. Bir köprüden geçtikten sonra bunun sıradan bir yağmur olmadığını anlıyoruz. Yukarı tırmanırken sakin, berrak ve cılız akan dere şimdi toprak renginde ve kendi yatağını aşmak istercesine büyük bir gürültü ile akıyor. Yolun tepe olan tarafında oluşan cılız şelaleler büyüyor. Taş, toprak ve ağaçları yerinden sökerek yola döküyor. Kaptanımız köyü yaklaşık 2 km geçtikten sonra tam zamanında durdu. Yukarıdan kopup gelen kaya parçaları aniden yolu tamamen kapattı. Artık yol sel sularının altında görünmüyor. Bu arada GSM şirketlerinin hizmet kalitesini de test etmiş olduk. “Cellocan”lar maalesef yoktu, ama “kırmızı canlar” oradaydı. Durumu jandarmaya bildirdikten sonra o dar yolda manevra yapamayan otobüsümüz 2 km.lik yolu geri geri gelerek Karabulduk beldesine vardı. Sel, belde meydanını da sularla doldurmuştu. Görevliler belediye binasının üst katındaki düğün salonunu açtılar ve kendimizi güvenli bir yere attık. O köy artık bizim köyümüz Gruptaki arkadaşlarımızdan Mevlüt Yüksel ve Abdullah Tezer çekim yaparken sırılsıklam olmuştu. Beldeye bağlı Ceylanpınar Mahallesi muhtarı Ünal Ceylan, Mevlüt ve Abdullah’ı evine götürerek yeni elbiseler giydirdi. Bir süre sonra yol açma çalışmasının başladığı haberi gelince aracımıza binip tekrar yola çıkıyoruz. Yer yer taş ve toprakla dolan yolu iş makineleri önümüzde açıyor. Fakat bir yerden sonra durum ümitsiz hale geliyor. Bir iki noktada sel yolun tamamını alıp götürmüş. İş makinelerinin operatörleri yapacak bir şey olmadığını söyleyerek geri dönüyorlar. Dönerlerken de otobüsümüzün dönüş manevrası yapabilmesi için düzlük bir yer açıyorlar. Hava iyice kararmış… Konvoydaki diğer araçlarla birlikte geri dönüyoruz. Geceyi Karabulduk’ta geçirmekten başka bir seçeneğimiz artık yok. Bilmediğimiz, kimseyi tanımadığımız bir dağ köyünde elektrik yok, su yok, yiyecek yok, yatak yok… Karabulduk halkı Giresun’un yüz akı Yine belediyenin düğün salonundayız. Görevliler, Giresun’a giden ve sel nedeniyle dönemeyen Belediye Başkanı Mehmet Öztürk’e haber vermişler. Başkan, “Misafirlerimiz için ne gerekiyorsa yapın” talimatı vermiş. Aydınlatmak için mumlar yaktılar, su getirdiler, masalar kurdular... Gezide bulunan gazeteciler mobil internet üzerinden bağlantı kurup medya kurumlarına durumu bildirdiler. Giresunlu yerel yöneticilerden maalesef bize ulaşan olmadı. Mahsur kalan grubumuzu tek arayan ise, 156’dan ulaştığımız ve adının “Başçavuş Murat” olduğunu öğrendiğimiz kişiydi. Elektrikler olmayınca köyün meydanı, sokaklar zifiri karanlık. Adım attığımız yeri göremiyoruz. Karabulduk’ta küçük bir lokanta var. Lokanta sahibi Mehmet Ceylan kapalı lokantayı gecenin bir yarısı açtı yemek hazırladı. Köy sakinleri konaklamamız için seferber olmuş, evleri müsait olanlara haber salmışlar. Kadınlardan biri evinin anahtarını getirip tur sorumlusuna veriyor. “15 kişi bizim evde kalırsınız” diyor. Biri 4 kişilik aileyi götürüyor. Tek yaşayan bir bayan gelip 7 bayan arkadaşımızı evine götürüyor. Gruptaki 45 kişi böylece evlere paylaştırılıyor… Ben ve 6 bayan, İpek Hanım’ın evine gittik. Oğlu bizi annesine emanet edip çıktı. İpek Hanım güler yüzle karşıladı bizi. Odaları gösterdi. Temiz yorganlar, yastıklar çıkarmış, yatakları yapmış. Başka da hiçbir şey sormadan iyi geceler diledi. İpek Yılmaz sabah erkenden kalkıp ineğini sağmış, kahvaltı hazırlamış. Elektrik hala yok, su kesik. Kahvaltı sofrasında İpek Hanım’ı tanımaya çalışıyoruz. Neşeli ve gülen yüzü ile anlatıyor. Öyle zoraki misafir kabul etmiş bir hali yok. 50’li yaşlarında. Çocuklarını evlendirmiş. Kimi Ankara’da kimi Fransa’da, kimi İstanbul’da… İpek Hanım zamanının çoğunu mutfakta geçiyormuş, bu yüzden mutfağı büyük yaptırmış. Mutfakta iş yaparken ziyarete gelenleri burada ağırlıyor, televizyonu da mutfakta izliyormuş. Eşi arıcılık yaptığı için arılarını almış Kars’a gitmiş… İpek Hanım ile daha iyi bir zamanda tekrar görüşmek temennisiyle vedalaşıp ayrılıyoruz. Gündüz gözüyle köyün meydanını dolaşıyoruz. Karabulduk hem insanları hem de doğası ile şirin, yemyeşil bir yer. Biraz sonra her açılan evin penceresinden, balkonundan, grubumuzdan tanıdık bir yüz el sallamaya başlıyor. Herkesin yüzünde, köy halkının gösterdiği misafirperverlik ve insanlıktan duyduğu huzur ve memnuniyetin ifadesi var… Karabulduk halkı Giresun’un yüz akı. Elindeki güç ve olanaklara rağmen mülki idarenin yapmadığını yaptı. Bu bize yapılmış bir ayrıcalık da değildi. Orada kim mahsur kalsa aynı şeyi onlar için de yapacaklardı şüphesiz. Karabulduk sakinleri, kimiz, neciyiz, nereliyiz diye sormadı bile. Ana kucağı gibi… Sorgusuz sualsiz, evini, ekmeğini ve yatağını bizimle paylaştılar. Oysa grubumuz içinde Maraşlısı da vardı, Diyarbakır, Malatya, Ağrı, Gaziantep, Adana, Yozgat, Kırklareli, Kocaeli, Sinoplu gibi Türkiye’nin dört yanından insanlarımız vardı. Anadolu insanı arasına kışkırtıcı nifaklar sokulmazsa, yurdumuzun her yerinde Karabulduk’ta bulduğumuz huzuru bulabiliriz belki. Geri döndüğümüz yolda keşif yürüyüşüne çıkıyoruz. Sel, geçeceğimiz yolun bir bölümünü yıkmış. Otobüsün geçmesine imkân yok. Bu yol Karabulduk ve daha yukarıdaki köylerin ana ulaşım arteri. Yol çalışmasının uzun süreceğini öğrenilince köydeki 3 minibüs hazırlandı, dağ yollarından bizi Giresun’a indirdiler. Temmuz sıcağında soğuktan titredik Ertesi gün gezimizin rotası yine dağlar, yine dar yollar. Bir yanımız vadi boyunca akan su, bir yanımız dağa yaslanmış. Köstebek yuvası gibi delik deşik ve yer yer heyelan nedeniyle karşıdan gelen araçla aynı anda geçilemeyecek kadar dar olan yollardan ilerliyoruz. Derken Karadeniz halkının protestoları arasında yapımına devam edilen ünlü HES’lerin (Hidroelektrik Santrali) inşaat sahasına girince bu bozuk yolun nedeni de ortaya çıkıyor. Giresun’da 5 değil, 10 değil, 20 değil 90’nın üzerinde HES projesi planlanmış. 20 HES şu anda yapım aşamasında. Bölgede bu kadar sayıda enerji üretecek akarsu olmadığı için de, bir dere üzerinde onlarca HES inşa edileceğini öğrenince tüylerimiz diken diken oluyor. Çevreci enerji üretmek üzere inşa edilen bu işletmelerin çokluğu, doğa katliamının habercisi gibi duruyor önümüzde. Kümbet Yaylası’nın yoluna girince aşağıda bıraktığımız flora da değişiyor. 1600 metre yükseklikte, başı dumanlı dağlar çam ormanları ile kaplı. Bu doğaya özgü bitki çeşitliliği, toprak yapısı bile değişiyor. Aşağıda suya doymuş, yağmurda su gibi akan toprak yerine, daha sağlam bir zemin üzerinde ilerliyoruz. Rehberimiz bitkiler hakkında bilgi veriyor. Kümbet yaylaları köknar, ladin, sarıçam, sedir, kayın, meşe, ıhlamur, kızılağaç, yabani fındık gibi ağaç türleriyle kardelen, yabani açelya, orman gülü, gökovan gibi binlerce çeşit kır çiçeğine ev sahipliği yapıyor. Pencereden içeriye dolan serin hava yüzümüze çarpınca ürperiyoruz. Kümbet’in merkezinden biraz ilerde bulunan Koç Kayası’nda modern bir dinlenme tesisinde mola veriyoruz. Araçtan indiğimiz anda titremeye başlıyoruz. Burada doğa yürüyüşleri, kuş gözlemi yapmak mümkün. Bunun yanında konaklama olanakları da var. Dağ başındaki bu tesisin çeşitli konaklama seçenekleri olduğu gibi sauna ve yüzme havuzu da bulunuyor. Şehrin stresi ve yaz aylarının kavurucu sıcaklarından kaçmak isteyenler için ideal bir mekan Koç Kayası Yaylası. Kısa yemek molasından sonra Kümbet merkezini keşfe çıkıyoruz. O kadar soğuk ki, bir kaldırıma konulan mangal ateşinde ısınıyoruz. Biraz alışverişten sonra yönümüzü Kulakkaya yaylasına çeviriyoruz. Muhteşem ama vahşi bir doğa içinde ilerlerken bol bol fotoğraf çekiyoruz. Dar ve dik yamaçlar boyunca uzanan bir yoldayız. Aşağıya bakmak yürek istiyor. Çam ağaçları, derin bir vadi, vadinin tabanında akan su… Arada bir kanyona rastlıyoruz. Doğal tünelde inip fotoğraflar çekiyoruz. 1700 metre yükseklikte Kulakkaya Yaylası Orman Bakanlığı tesislerinde mola veriyoruz. Doğal bir klima gibi Kulakkaya… Üşüyenler için şömine ateşi de hazır. Kulakkaya Giresun'un en eski ve otantik yerleşim alanlarından biri… Buradaki Akçabel Orman Tesisleri konaklama için güvenli bir mekan. Kalorifer sistemi de bulunan tesis kış konaklamaları için uygun. Daha önce spor amaçlı kamp yeri olan tesisin yanında çadırlı konaklama da yapılabiliyor. Kulakkaya Yaylası keşfedilmeyi bekliyor. Akçabel Orman Tesisleri’nde çaylarımızı içtikten sonra gezimize devam ediyoruz. Neredeyse her yerden su fışkırıyor. Yol üzerinde bir şelaleyi görünce araçlardan inip hatıra fotoğrafı çekiyoruz. Tepelerden derin bir vadiye dökülen şelalenin tabanına inebileceğimiz bir yol olmadığı gibi, bir seyir terası da yok. Oysa teknolojinin olanakları kullanılarak ziyaretçilere şelalede serinlemek ve daha yakından görmek için bir yol yapılabilirdi. Kale’den muhteşem manzara Giresun’da son günümüzü şehir merkezine ayırıyoruz. Muhteşem Giresun manzarası sunan Kale, bir yarımada üzerinde. Giresun Merkezi’nin doğu ve batı kıyılarına hakim bir tepede. Aşağıda Karadeniz sahili doğal bir plaj olarak uzanıyor. Upuzun bir kıyı şeridi ve bitmeyen deniz manzaralı Giresun. Rehberimiz Kale’den Giresun’u anlatıyor bize. Giresun’da bilinen ilk yerleşim M.Ö 8. yüzyıla kadar uzanıyor. Kimilerine göre hain, kimilerine göre kahraman olan Yarbay Topal Osman Ağa’nın anıt mezarı da kale içinde. O zamanki Giresun eşrafının varlıklı ailelerinden olan Topal Osman Ağa, Mustafa Kemal’in Giresunlulardan oluşan ve 19 Mayıs 1919’dan itibaren yanından ayırmadığı muhafız kıtası komutanı. Kutsal postun peşinde Kale’den Giresun Adası’nı fotoğraflıyoruz. Üzerinde sur ve manastır kalıntıları bulunan bu ada kendisine atfedilmiş birçok mistik hikâyeyi de içinde barındırıyor. Bu hikâyelerden bir kısmını Amazon kadınlarının ada üzerindeki hâkimiyetleri ve yaşayışları oluşturur. En dikkat çekici olanlar ise Yunan mitolojisindeki söylenceler. Bunda biraz da güç tanrısı Herkül’ün de rolü var sanki. Günümüze aktarılan hikâyeye göre; Thabai kralı Athamanas’ın Nefele adlı eşinden iki erkek çocuğu olur. Fakat bir süre sonra ülkesinde büyük bir kıtlık başgösterir. Kral bu durumdan kurtulmak için çocuklarını kurban etmesi gerektiğine inanmaktadır. Fakat bunları öğrenen anne Nefele çocuklarını bulut ve buğuya sararak uçan kutsal bir koç postuna bindirir ve Karadeniz’e doğru gönderir. Rivayete göre, çocuklardan biri Çanakkale boğazını geçerken ölür, diğer erkek çocuk ise yoluna devam eder ve mitolojik bazı kahramanlarca Çanakkale ve Kafkaslar arasında Karadeniz’de bir yere saklanır... Herakles döneminde Herkül’ün aldığı 12 emirden biri bu altın postu bulup geri getirmesidir. Yarı tanrı yarı insan olduğuna inanılan güç tanrısı Herkül, gemici (Argonotlar) arkadaşlarıyla beraber bu postun peşine düşer. Tüm Karadeniz’i boydan boya geçerek sürecek olan serüvenlerinde, kendisini savaş tanrısı Ares’e adamış Amazon kadınlarının adası Aretias’a gelirler. Fakat burada onları hiçte iyi bir sürpriz beklememektedir. Çünkü adada Stimfalid denen canavar kuşlar onları bekliyordur. Bu kuşlar daha önce Herkül ile yaptıkları mücadele sonunda yenilmişler ve Giresun’da savaş tanrısı Ares’in adası olan bugünkü Giresun Adası’na (Aretias) sürülmüşlerdi. Canavar kuşlar Herkül’ün adaya geldiğini görünce tüylerini bir ok gibi Argonotların (gemiciler) üzerine fırlatarak saldırıya geçerler. Argonotlar kalkanlarını birbirine çarparak, acayip sesler çıkararak kuşları korkutmayı başarırlar ve zafer bir kez daha Herkül ve onun gemici arkadaşlarının olur. Herkül adanın her yanında altın postu aradıysa da bulamaz ve adayı lanetli kabul edip daha fazla zaman kaybetmeden Kafkaslara doğru yelken açar. Bu mitolojik söylenceyi canlandıran Tim Severin yönetimindeki araştırma ekibi, 1984 yılında tek çivi çakmadan, Herkül’ün Argo gemisini inşaa ederler. Giresun adasına kadar kürek çekerler. Bu serüveni National Geographic dergisi de takip etmiş ve seyahat BBC televizyonundan on iki kişilik bir ekip tarafından belgeselleştirilmiş ve Giresun adası tüm dünyaya tanıtılmış. Günümüzde SİT alanı olarak koruma altında olan adanın şu andaki sahipleri ise, yabani göçmen kuşlar, karabataklar ve martılar.Kale oldukça bakımsız. Giresun Kalesi gezginlere sunduğu muhteşem manzaralardan dolayı ilgiyi hak ediyor. Zeytinlik Mahallesi’nde tarihe dalıyoruz Kale’deki gezinin ardından Giresun’un tarihi Zeytinlik Mahallesi’ne doğru yürüyoruz. Dar sokaklarda tarihi evlerle günümüz yapıları yan yana Zeytinlik Mahallesi’nde. Kentsel SİT alanında bulunan bu ahşap tarihi evlerin çoğunluğu 2 katlı ve bahçe içinde. Bahçe ile sokağı yüksek duvarlar ayırıyor. Kimi evlerin önünde Giresun’ a özgü karayemiş ağaçlarını görüyoruz. Bahçelerden sarkan böğürtlenlerin tadına bakıyoruz. Sahilde bulunan Giresun kent müzesine uğruyoruz. Müze 16. yüzyılda inşa edilen Gogara Kilisesi’nin içinde. Yapı kesme taşlardan yapılmış. Kilisenin mahzeninden kaleye bir yol olduğu söylencesi gerçekmiş. Bu dehlizin kapısı sonradan kapatılmış. Çıkış noktası da kale surlarının üzerinde. 1800’lü yılların sonunda inşa edilmiş Fransız Katolik Kilisesi ise şimdi çocuk kütüphanesi olarak kullanılıyor. Giresun’da dikkat çeken bir başka yapı ise bugün okul olarak kullanılan yapının kapısı. Şimdiki okul binası 1901 tarihinde çok sayıda alınan arsalar üzerine; 1906 yılında Rum Ortodoks cemaatinin erkek çocukları için inşa edilir. Arsaların geri kalan kısmı da okul bahçesi olarak bırakılır. İnşaat başladıktan bir süre sonra, para yetmediği için durdurulur. Masrafları karşılamak ve inşaatı tamamlamak için Rumlardan bir heyet Sarıbayraktaroğlu Ahmet Efendiyi ziyaret ederek yardım ister. Ahmet Efendi hiç tereddüt göstermeden 500 altın verir. Bir gün kendisini ziyaret eden dostlarının ziyaret sebebini anlayan Ahmet Efendi:’’Başladılar bitirsinler. Bir gün okul bize kalacak, bizim çocuklarımız okuyacak’’der. Rum Ortodoks Cemaati Ruhani ve Haçani reisleri Banus oğlu Hacı Todur ve Papaz Yokovis efendilerin Mutasarrıflık makamına sundukları, 4 Şubat 1922 tarihli yazıları gereğince bu bina müştemilatı ile birlikte Jandarma genel mektebi Hazine-i Maliye adına terk edilir. 1947 yılında da Ticaret Lisesi olarak tahsis edilir. Okulun bahçesindeki ağaçlar ve girişinde bulunan taştan kemerli kapı muhteşem. Deniz manzaralı çöplük Giresun’a yakışmıyor Giresun merkezindeki gezimizi burada noktalayıp pide diyarı Espiye’ye gidiyoruz. Ama Karadeniz sahil yolu ile deniz arasında dağ gibi yükselen çöplüğü görünce iştahımız kaçıyor. Deniz manzaralı çöplük Giresun’a yakışmıyor. Belediye Başkan Yardımcısı Ömer Cinel’den öğreniyoruz ki, çöplüğün taşınması için planlar uygulamaya konmuş. Cinel, iki yıl sonra çöplüğün orada olmayacağını söylüyor. Fakat iki yıl uzun bir zaman. Giresunlular ve Giresun’un ziyaretçileri iki yıl daha deniz manzaralı bu çöplüğe bakacaklar, koklayacaklar… Zümrüt yeşili dağları, bol suyu, uzun sahili, fındığı, kirazı, yaylaları, bol oksijeni, bin bir çeşit otu ile doğa Giresun’a cömert davranmış. Ama bu şansı değerlendirecek nitelikte yöneticiler açısından maalesef şanssız bir il Giresun. Tur sorumlusundan Giresun’u anlatacak kapsamlı bir matbuat istedik. İl Turizm Müdürlüğü’nden gelen ve elimize tutuşturulan tek şey göstermelik 5-6 sayfalık broşürdü. İl Kültür Turizm Müdürlüğü ve Valiliğin bu kenti tanıtmak için pek de hevesi yok gibi anlaşılan… Espiye’de pideler şahaneydi. Giresun’un tatlarından ne kaldı derseniz, bende o şehre özgü yapılmış tel kadayıfın tadı kaldı.

Internet Haber Mobil Uygulama

Giresun'a birde burdan bakın...