Gıda üretim ve tüketimi sil baştan
Abone olGıda üretiminden reklamına kadar her şey yeniden düzenleniyor. Bu konudaki bürokrasi de azaltılıyor.
Gıdaların üretimi, tüketimi ve denetlenmesine ilişkin kanun
hükmünde kararname sil baştan değiştiriliyor. Yeni düzenlemede, AB
kriterleri baz alınırken, gıda üretiminden reklamına kadar her şey
yeniden düzenleniyor. Bu konudaki bürokrasi de azaltılıyor. Geçen
yıl TBMM'ye gelen ve TBMM Tarım ve Köyişleri Komisyonu'nda ele
alındıktan sonra Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna
havale edilen ve burada da alt komisyon çalışlmalarıyla
olgunlaştırılan tasarı bugün Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler
Komisyonu'nda ele alındı. Tarım ve Köyişleri Bakanı Sami Güçlü'nün
de katıldığı toplantıda bazı değişikliklerle '560 Sayılı Gıdaların
Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde
Kararname'nin (KHK) Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun Tasarısı'
görüşülerek bazı değişikliklerle kabul edildi. Bu değişikliklere
göre, Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu'na TSE'den de bir üye
katılacak. Ulusal Gıda Meclisi sivil toplum örgütlerinin de
katılımıyla Tarım Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak. Ayrıca gıda
konusunda insan ile ilgili doğrudan veya dolaylı bir risk
saptanması ve bunun mevcut hükümlerle giderilememesi durumunda
Tarım ve Sağlık Bakanlıkları'nın yanı sıra ilgili tüm kurum ve
kuruluşların katılımıyla kriz yönetim birimi oluşturulacak. Yine
yapılan değişiklik çerçevesinde doğal kaynak, doğal maden, içme,
tıbbi sular ile işlenmiş olan her türlü suyun üretimi,
ambalajlanması ve satış esaslarının belirlenmesinde Sağlık
Bakanlığı tek yetkili kılındı. Tasarının büyük bir bölümünün yaşama
geçirilmesi için çıkartılması gereken yönetmelikler için 1 yıllık
süre sınırlaması getirildi. Dolayısıyla yasa yürürlüğe girdikten 1
yıl sonra ilgili yönetmeliklerin hazırlanması gerekiyor. Önümüzdeki
günlerde TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek yasalaştırılacak
tasarıya göre, Türkiye'deki gıda üretimi, tüketimi ve denetimi
yeniden düzenleniyor. AB normlarına göre yeniden yapılandırılan
sistem içinde gıda üretimi, tüketimi ve denetlenmesi konuları
yeniden tanımlanırken, bu konudaki daha önce 8 olan ve 2'ye
düşürülen yetki sayısı daha da azaltılacak. Yeni yasaya göre, bu
kanunu sadece Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yürütecek. Böylece
bürokrasi azaltılırken, gıda üretim, tüketim ve denetlenmesi tek
elde toplanacak. Yine yeni yasayla gıda tanımı yeniden yapılıyor.
Yeni gıda veya gıda maddesi tanım şöyle: "Tütün ve sadece ilaç
olarak kullanılanlar hariç olmak üzere, içkiler ve sakızlar ile
hazırlama ve işleme gereği kullanılan maddeler dahil, insanlar
tarafından yenilen ve/veya içilen ham, yarı veya mamul her türlü
madde". Gıdalardaki katkı maddeleri de yeniden tanımlandı. Buna
göre 'gıda katkı maddesi' tek başına gıda maddesi olarak
tüketilmeyen, gıda maddesi ve/veya işlem yardımcısı olarak
kullanılmayan, tek başına besleyici edğeri olan veya olmayan,
seçilen teknolmoji gereği, kullanılan işlem sırasında kalıntı veya
türevleri mamül maddelerde blunabilen, gıdaların hazırlanması,
tasnifi, işlenmesi, ambalajlanması, taşınması, depolanması ve
dağıtımı sırasında gıda maddelerinin tat, koku, görünüş, yapı ve
diğer niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen
değişikliklere engel olmak amacıyla kullanımına izin verilen
maddeler' olarak belirlendi. KHK'da 'özel tıbbi amaçlı diyet gıda'
tanımı da şöyle yapıldı: "Belli beslenme uygulamaları için
hastaların diyetlerini düzenlemek amacıyla özel olarak üretilmiş
vea formüle edilmiş ve tıbbi gözetim altında kullanılacak olan
gıdaları ifade eder. Alışılmışg ıda maddelerini veya bu gıda
maddelerinin içinde bulunan belirli besin öğelerini veya
metabolilerini vücuda alma, sindirme, absorbe etme, metabolize etme
veya vücuttan atma kapasitesi sınırlı, zayıflamış veya bozulmuş
olan hastalar ya da diyet yönetimleri yalnızca normal diyetin
modifikasyonu ile veya diğer gıdalarla ya da her ikisinin de
birlikte kullanımı ile sağlanamayan kişiler için hazırlanmış gıda
maddelerini ifade eder". Yeni yasayla gıdaların reklamı, gıda
hijyeni, gıda ile temasta bulunan madde veya malzeme, gıda
güvenliği, sorumlu yönetici, günlük ve/veya servis dozu belirlenmiş
bitki ekstralarından oluşan ürünler de yeniden belirleniyor. Daha
önceki yasada bu hükümler bulunmuyordu. Aynı yasa ile gıda denitimi
tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacak, ancak halk sağlığını
ilgilendiren hususlarda Sağlık Bakanlığının kontrol ve denetimi
saklı tutulacak. Aynı yasa ile artık gıda reklamlarında sahtecilik
yanıltıcılık yapılamayacak. Gıdanın saip olmadığı kmedotlar
reklamda işlenemeycek. Tüketici resim ve şekillerle
yanıltılamayacak. Dolayısıyla tüketici yanlış
bilgilendirilemeyecek. Aynı yasa ile çalışma izni, sicil ve tescil
işleri yaptırmadan üretime geçen ve/veya bu ürünleri mübadele
konusu yapan gerçek veya tüzel kişiler, faaliyetten men edilecek.
Üretilen ürünlere el konulacak. 1 milyar liralık idari para
cezasına çarptırılacak. El konulan ürünlerden gıda kodeksine uygun
olanlar hazineye Maliye Bakanlığı aracılığıyla irat kaydedilecek.
Gıda kodeksine uygun olmayan ürünler ihma edilecek. İzni, sicil ve
tescil işlemini yaptıran ancak asgari teknik ve hijyenik şartlarını
muhafaza etmeden üretim yapan işyerleri durumları düzelinceye kadar
faaliyetten men edilecek. Üretilen ürünlere el konulacak. Yine 1
milyar lira idari para cezasına çarptırılacaklar. bakanlıkça
verilen süre içinde kendisine çeki düzen vermeyenlerin çalışma
izinleri iptal edilecek. Gıda üretiminde gıda üretimine göre
yönetici istihdam etmeyen işyerlerine 1 milyar lira idari para
cezası, 30 gün içinde bu yöneticiyi temin etmeyenlere de
faaliyetten mencezası verilecek. Aynı şekilde yöneticilik görevini
yerine getirmeyenlere 100 milyon lira para cezası verilecek. Bu
hatanın bir yıl içinde tekerrürü halinde idari para cezası iki
katına çıkarılacak. Bir yıl içinde hata üçüncü kez tekrar edilirse
6 ay sorumlu yöneticilikten men cezası geliyor. Gıda kodeksine
uygun faaliyet göstermeyen gerçek ve tüzel kişilere 4 milyar lira
para cezası geliyor. Aykırılık gıda maddelerinin etiketinden
kaynaklanıyorsa gıdaya el konulacak. Bu aykırılığın satış yerinde
tespit edilmesi halinde üreten ve satan işyerlerine yine 4 milyar
lira para cezası uygulanacak. Tasarı kapsamında Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı merkez teşkilatına 100 veteriner hekim ve 100 mühendis
olmak üzere 200, taşra teşkilatına da 2000 adet veteriner hekim ve
2800 adet mühendis istihdamı da öngörülüyor.