Gıda etiketlerinde bu kelimeler kullanılamayacak
Abone olGIDA, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, tüketicilerin alışverişlerinde yanılmaması için, etiket rehberi hazırladı.
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan
rehberde, gıda ürünlerinin etiketlerinde, dikkat edilmesi gereken
tüm unsurlar, örneklerle anlatıldı.
Rehberde yer alan bilgiler arasında, ”gerçek” veya ”hakiki” ifadelerinin etiketlerde yer almayacağı da yer aldı. Hakiki bal, gerçek meyve/meyveli, hakiki Maraş dondurması gibi tanımlamaların etiketlere yazılamayacağı belirtilen rehbere göre, geleneksel ifadesini kullanmanın da 30 yıl aynı şekilde üretim yapmak gibi şartları var. Hürriyet gazetesinin manşetine taşıdığı habere göre rehberde yer alan açıklamaların bir bölümü şöyle:
MARGARİNE YAYIK YASAK
*Margarin etiketlerinde tereyağını çağrıştıracak görseller (yayık
gibi) kullanılamaz. Üretiminde meyve/sebze yerine tamamen aroma
verici kullanılan bir gıdanın etiketinde, meyve/sebze görseli
kullanılırsa, gıdanın “aromalı” olduğu görselin bulunduğu yerde
vurgulanmalı. Yenilebilir buz karışımlı gıdalarda “süt ve türevi”
hiç kullanılmamışsa, bu gibi gıdaların etiketlerinde inek gibi
görsellere yer verilemez.
EL YAPIMI ŞARTI
* Bir yufkacı yufka yapacağı hamuru elinde yoğurmuyor ancak
yufkaları elinde açıyorsa bu durumda “el yapımı” ifadesi
kullanılabilir. Ancak, yaprak sarmasında bir kısım işlemler elde
yapılmış olmasına rağmen, gıdaya özelliğini kazandıran sarma işlemi
makinede gerçekleştirilmişse, bu durumda el yapımı ifadesinin
kullanılması uygun olmaz.
KÖY YOĞURDU DENİLEMEZ
* “Çiftlik usulü yoğurt”, “köy tipi yoğurt”, “köy yoğurdu”,
“çiftlik yoğurdu” gibi ifadeler kullanılamaz. Ancak, “Meksika usulü
tavuk”, “ Edirne usulü ciğer” gibi gıdanın tat, lezzet, pişirme
tekniği gibi spesifik bir özelliğine atıf yapan ifadeler
kullanılabilir.
GELENEKSEL DEMEK ZOR
* “Geleneksel” teriminin gıdanın adında kullanılabilmesi için,
dikey gıda kodeksinde tanımlanmış olması veya Türk Patent Enstitüsü
tarafından tescillenmiş olması veya geleneksel üretim, işleme
yöntemi, geleneksel bileşim, geleneksel hammadde veya malzeme
açısından en az otuz yıl süreyle kullanıldığının kanıtlanmış olması
gerekir. Endüstriyel ölçekte üretilen gıdalar için “ev yapımı”
ifadesi kullanılamaz. Ancak “ev yapımı tadında”, “anne eli değmiş
gibi” ifadeler, tüketici tercihine bırakıldığından
kullanılabilir.
BİRAYA TAZE DENEBİLİR
* “Taze” terimi sadece anlamının açık olduğu durumlarda
kullanılmalıdır. Örneğin sadece taze meyvelerden üretilen taze
meyve salatası, satış noktasında soğukta muhafaza edilen ve raf
ömrü çok kısa olan taze süt ürünleri (düşük sıcaklıklarda
pastörizasyon işlemi uygulanmış krema, kaymak gibi), piyasadaki
benzerlerine göre raf ömrü daha kısa olan pastörize edilmeyen
birada kullanılabilir. Pastörize edilen içme sütleri için
“pastörize taze içme sütü” ifadesi kullanılabilir. Ancak, UHT ve
sterilize sütler için “taze” terimi kullanılamaz.
‘PASTA’ MI ‘MAKARNA’ MI
* Cappuccino tüketiciler tarafından kolayca algılanabileceğinden
ilave tanımlayıcı bilgilere gerek yoktur. Ördek ciğeri için ”pate”
adı kullanıldıysa, bu ifade ile birlikte, “ördek ciğeri” ifadesi de
kullanılmalıdır. “Quark” için, “taze peynir” ifadesinin de
kullanılması gerekir. İtalya’da makarna “pasta” olarak
isimlendirilmektedir. Bu ürün kapalı bir ambalaj içinde ve ambalaj
üzerinde makarnayı çağrıştıran hiçbir görsel de olmadan İtalya’dan
ithal edildiğinde, iç piyasaya sunulmadan önce ambalaj üzerinde
ürün adı olarak “makarna” yazılmalıdır.
BÜYÜK HARFLERLE YAZILMALI
* Mantının tüketiciler tarafından etli olması beklenir. Ancak et
yerine veya et ile birlikte soya kullanılması durumunda “soya” ürün
adının yanında uygun şekilde belirtilir. Böyle bir durumda geçen
“soya” ifadesi, gıdanın adı olan “mantı” ifadesinin yazıldığı punto
büyüklüğünün en az yüzde 75’i kadar büyük yazılır.
TRANS YAĞ SINIRLARI
* Trans yağla ilgili beslenme bildirimi, diğer mevzuat hükümleri
saklı kalmak kaydıyla, gıdaların yüzde 2’den fazla trans yağ
içermesi halinde zorunludur. Trans yağın yüzde 2’den az olması
durumunda, trans yağ miktarı isteğe bağlı olarak verilebilir.