Gezi Parkı gösterileri 'İngiltere'deki Türk toplumunu bölüyor'

Türkiye'deki hükümet karşıtı protestolar yayılırken, İngiltere'de yaşayan Türkiye kökenliler, geldikleri ülkedeki olaylarla ilgili düşüncelerini aktarıyor.

Gösteriler, 28 Mayıs'ta, küçük bir grubun İstanbul Gezi Parkı'nın yıkılıp yerine alışveriş merkezi yapılmasını protesto etmesiyle başladı.

Ancak, protestoların nihayetinde ülkenin başka kentlerine de yayılmasıyla birlikte, olay Türkiye'nin en büyük kentinde bir yeşil alanı korumadan daha öte bir boyut kazandı.

Protestolar, gittikçe daha otoriter ve muhafazakâr görülmeye başlanan hükümetin tutumuna karşı genel öfkeyi yansıtıyor.

Hükümet geçen hafta alkollü içkilerin satışını sınırlayan bir yasa çıkarmıştı.

Peki, İngiltere'deki Türk toplumu bu olaylara nasıl yaklaşıyor?

35 yaşındaki Mutlu, 2001 yılında Londra'ya İngilizce öğrenmek için gelmiş ve sonrasında yerleşmiş.

Annesi ve kardeşinin yaşadığı İstanbul'daki olayları izlemek için Facebook ve Twitter'ı kullanıyor.

Mutlu, Türkiye'deki tepkilerin nedenini şöyle açıklıyor: "İnsanlar bıktılar. Açık diktatörlükten dolayı bıktılar. Hükümet, insanların günlük yaşamlarını kontrol etmeye; ne yediklerine, ne içtiklerine, ne söylediklerine ve ne izlediklerine karışıyorlar."

Başbakan Erdoğan, Pazar günü yayınlanan bir televizyon mülakatında protestoda yer alanları "çapulcular" olarak niteledi.

Altı farklı tutum

İngiltere'de Türkçe olarak yayınlanan Olay Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni Nesin Fehmi, "Bu bir patlama gibi. Demokraside patlamalar olacaktır, tartışmalar ve çatışmalar olacaktır." diyor.

Türkiye'deki olayların İngiltere'deki Türk halkını böldüğü görüşünde olan Fehmi'ye göre, toplum altıya bölünmüş durumda:

Birinci grup, Başbakan Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'ni destekleyenler. Fehmi'ye göre, "Bu kesimler bir şey söylemiyor, sessizlik AKP'nin yaptıklarını desteklemek anlamına geliyor."

İkinci grupta ise, siyaset ve dinle ilgilenmeyen, "hükümeti ekonomiyi yönlendirmesi nedeniyle destekleyenler" var.

Üçüncü grupta ise muhalifler var. "Onların olayları bağımsız bir şekilde değerlendirdiklerini düşünmüyorum. Erdoğan ne yaparsa yanlış onlar için" diyor.

Fehmi'ye göre dördüncü grup ise Kürt hareketini destekleyen, Türkiye vatandaşı olmakla birlikte, aslen Kürt olanlar. "Onlar AKP'yi kısmen çok güçlü olduğu için ve ayrıca, hükümet ile Kürtler arasında okullarda dil öğretimi de dâhil olmak üzere bazı konularda çatışma olduğu için desteklemiyor."

Tarihsel olarak Kürtler, Türkiye devletinin kendi kimliklerini yok etmek istemesinden ve ekonomik dezavantajlara sahip olup insan hakları ihlallerine uğramaktan şikâyetçi.

Dini bir azınlık olan Aleviler de hükümete karşı.

Son olarak, Fehmi'nin kendisinin de parçası olduğunu söylediği, Türkiye'de ifade özgürlüğü ve diğer hakların AKP tarafından sınırlanmakta olduğunu düşünenler var.

Gazeteci, İngiltere'deki Türk toplumunun üçte birinin AKP'yi desteklediğine inanıyor.

Türkiye'deki olaylar Fehmi'nin 200 bin kişi tarafından okunduğunu söylediği gazetesinin başlıca gündemini oluşturuyor.

"Kahvelerde ve kamusal alanlarda konuşmalarına tanık olduğum insanlar, birbirleriyle kıyasıya bir tartışma içindeler." diyen Fehmi, bundan kaygı duyuyor.

Ancak, Fehmi'ye göre, bunlar Türkiye Cumhuriyeti'nin demokrasi tarihi için oldukça önemli günler.

Siyasi ve etnik çeşitlilik

İngiltere'deki Türk toplumunun yaklaşık 300 bini Kıbrıslı Türk ve 150 bini Türkiye'den. Bunun dışında Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelerden daha küçük gruplar da var.

Türkiye'den ve Kıbrıs'tan gelenler özellikle Londra'da Haringey, Stoke Newington ve Hackney'de yaşıyorlar.

Londra Üniversitesi'ne bağlı Royal Holloway'den İslam ve kültürel çeşitlilik profesörü Humayun Ansari, birçok Türkün İngiltere'ye ekonomik nedenlerle geldiğini ancak Kürtler gibi siyasi nedenlerle, baskıdan kaçarak gelenler de olduğunu söylüyor.

Ansari, İngiltere'deki Türk toplumunun siyasi ve etnik kimlikleri açısından oldukça çeşitli olduğunu söylüyor.

"Otoriterleşme"

Profesör Ansari, "Bu ülkedeki Türk toplumunun protestolara homojen ve tek tip bir tepki verdiğinden söz edemezsiniz. Burada olup bitenlerle ilgili farklı görüşlere sahipler." diyor.

Ancak Ansari'ye göre genel olarak İngiltere'deki Türk toplumu, görece laik bir bakış açısına sahip ve bu da onların Türkiye'deki olaylara bakışlarını belirleyen bir unsur.

"Türkiye'deki hükümet şu sırada, ılımlı bir İslamcı yaklaşıma sahip, bu nedenle de nüfusun önemli bir kısmının, Türkiye'deki gösterilere olumlu baktığını düşünüyorum." diyor Ansari.

Profesöre göre, İngiltere'deki nüfusun çoğunluğunun "otoriterleşmeye" de tepki duyması olası, çünkü önemli bir kesim tam da bu nedenle ülkeyi terk etmiş.

İngiltere'deki Türk toplumunun ülkelerindeki olayları çok yakından izlediğini belirten Ansari'ye göre, İngiltere'de doğan genç nesil ise, ülkeye anne ve babalarından daha uzak hissediyor. Bu gençler İngiliz kültürüne asimile olmuş durumdalar.

"Bu kişilerin, patlama anlarında Türkiye'ye dair ilgileri artabilir ama ülke ile ve orada yaşananlarla bağlantıları oldukça zayıf" Ansari'ye göre.