Türkiye bitki türü ve aromatik bitkiler bakımından o kadar zengin ki Anadolu birçok kültür bitkisinin gen merkezi. Tohumlu bitki tür sayısı 12 bin. Bu tür zenginlik komşular dahil hiçbir Avrupa ülkesinde bulunmuyor. Bu zengin florada 3 bin 700 civarında endemik tür bulunuyor. Uzmanlar, birçok hastalığı ilk aşamada bitkisel ilaçlarla tedavi etmenin mümkün olduğunu söylüyor. Durum böyle olunca biz de kalp hastalıklarından gribe, kanserden bağışıklık sistemini güçlendirmeye, alzheimer'a, üremeye ve hatta yaşlanmayı geciktiren, şifa veren bitkilerin peşine düştük. Çin, bitkilerle tedavide ilk sırada. Hatta bu bitkilerle yaşam süresini 200 yıla uzattıkları ileri sürülüyor. Peki ülkemizde hangi şifalı bitkilerle hastalıklara meydan okuyabiliriz? Türkiye'nin ilk fitoterapi (bitkilerle tedavi) merkezi özelliğini taşıyan, açılışını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın yaptığı İstanbul'da Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Fitoterapi Merkezi'nin kapılarını araladık. Türkiye'nin ilk Fitoterapi merkezi Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Fitoterapi (Bitkilerle Tedavi) Merkezi'nin yöneticisi, eczacı ve farmakognozi (Doğal ve bitkisel ilaçlar bilimi ) uzmanı Prof. Dr. Murat Kartal'a 'hangi bitkileri, hangi yiyecekleri yersek sağlığımıza sağlık katarız' sorusunu sorduk. İşte ilk reçete: "Ceviz, yaban mersini, sarımsak." CEVİZ YE GENÇ KAL Sabit yağı doymamış yağ asitleri bakımından zengin. İçerdiği yüksek omega-3 ve omega-6 cildin nem ve elastikiyetini korumasını sağlıyor. Yüksek trigliserit ve yüksek LDL dediğimiz kötü huylu kolesterolü düşürmede rol oynuyor. Bununla birlikte taşıdığı antioksidan bileşiklerden dolayı kalp damar sağlığında önemli rol oynuyor. E vitamini bakımından zengin. İltihap oranını düşüren bir etkiye sahip. Güneş yanıklarında ve geniş olmayan yüzeysel yanıklarda tedavi edici. Ayrıca ağız içi yaralar üzerinde ağrı kesici özelliğe sahip. Yaşlanmanın etkilerini geciktiriyor. Zihinsel kavrama yeteneğine destek sağlıyor. NASIL KULLANILIR?: Günde 5-6 adet ceviz yani bir avuç yenilmesi sağlık açısından faydalı. YABAN MERSİNİ KALBİ KORUR A ve C vitaminlerinden dolayı doğal antioksidan. Kan basıncını doğal olarak düşürür ve pıhtılaşmayı önler. Yüksek antioksidan aktivitesinden dolayı kalp hastalıkları ve kansere karşı koruyucu. Yaban mersini, diyabet için destekleyici bir tedavi olarak kullanılabilir. Çünkü meyveler, kandaki şekeri düşürüyor. Ayrıca kolon kanseri hücrelerinin büyümesini önleyici özellikte. Kısa süreli hafızanın kuvvetlenmesinde çok önemli. NASIL KULLANILIR?: Günde 30 gram (dolu dolu 2-3 yemek kaşığı) alınması uygun. SARIMSAK HAFIZAYI DİNÇ TUTAR İçerisinde aliin ve allisin bileşiklerini taşır. Bu bileşiklerden dolayı kan sulandırıcı, tansiyon düşürücü ve antidiyabetik, etkileri var. Yaşa bağlı hafızada yavaşlamayı azalttığı biliniyor. Kanserden korunmada yardımcı. Damar tıkanıklığına karşı koruyucu özelliğinden dolayı besin olarak tüketilmesi çok faydalı. NASIL KULLANILIR?: Günde taze olarak 5 gram, kuru halde 4 gram alınabilir. İSTANBUL KEKİĞİ Gıda, kozmetik ve ilaç sanayiinde çok fazla kullanılan tıbbi nane, adaçayı, melissa, biberiye, lavanta, izmir kekiği, İstanbul kekiği, tıbbi papatya ve sarı kantaron ilk etapta istenen kalite özelliklerinde üretilmek üzere kültür çalışmaları Silivri'deki tıbbi tarlalarda yetiştiriliyor. Ayrıca bitkisel hammadde elde edilebilecek yaklaşık 20 tıbbi ve aromatik bitki üzerinde de deneme çalışmaları Silivri Belediyesi ve Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde devam ediyor. SİLİVRİ'DE TIBBİ TARLALAR Merkezin Silivri'de tıbbi ve aromatik bitkileri yetiştiren bir de tarlası var. Buna "Bitkisel İlaç Tarlası" diyorlar. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Fitoterapi Merkezi (BİTEM) ile Silivri Belediyesi Tarımsal Üretim ve Araştırma Merkezi (TÜRAM) arasında bu kapsamda protokol imzalandı. Amaç istenen kalite kriterlerine sahip tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesi ve bitkisel hammaddelerin üretilmesi. 8 UZMANLA BİTKİLER ANALİZ EDİLİYOR Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Fitoterapi Merkezi'nde eczacılar, kimyagerler, biyologlar, kimya mühendisleri ve teknisyenler ile birlikte 8 uzman görev yapıyor. Prof. Dr. Murat Kartal, "Bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde kullanılan tıbbi bitkilerin ve bitkisel ilaçların doğru kullanımını anlatmak, yanlış kullanımları önlemek istiyoruz. Fitoterapi ürünlerinin kalitesinin tespit edildiği, bu alandaki yatırımcılara bilgi ve teknolojik alanda destek verilen ve işbirliği imkanlarının sağlandığı bir merkeziz" dedi. Fitoterapi merkezi projesi 2014'te İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından kabul edildi. Sabah Gazetesi GÜL KİREKLO yazı dizisi..