Genç subayların reklam rahatsızlığı

Oyakbank’ın 2002 yılında ‘emrinizdeyiz’ sloganı ile gazetelerde yayınlanan reklamının subayları rahatsız ettiği ortaya çıktı. O tarihlerde Şırnak’ın Cizre ilçesinde konuşlu bulunan 70. Mekanize Piyade Tugayı 1. Tank Taburu 2. Tank Bölüğü’nde görev yapan Yüzbaşı Murat Papuç, Oyakbank reklamında TSK’nın bir şirket gibi sunulmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, 18 Mart 2002’de Cizre Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Papuç’a göre, suç duyurusundan Ankara Basın Savcılığı’nın reklamın içeriği ile ilgili Oyakbank’ı uyardı. Banka da reklamı yayından kaldırdı. Subayların Oyakbank’ın emirli reklam rahatsızlığı emekli Yüzbaşı Murat Papuç’un kaleme aldığı Boyalı Bank Nöbetini Terk Etmek, isimli kitapla ortaya çıktı. Pabuç, reklam kampanyasının, girişimleri sonucu yayından kaldırıldığını öne sürüyor. Reklamı görünce şok olduğunu belirten emekli yüzbaşı, kendisi gibi dönemin bütün genç subaylarının ‘emrin’ para aracı olarak kullanılmasından rahatsızlık duyduğunu dile getiriyor. Pabuç, reklamda verilen mesaj ile askeri emir-komuta ve hiyerarşi duygusunun ön plana çıkartıldığına vurgu yapıyor. Emir, 211 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’na göre hizmete ait bir talep veya yasağın sözle, yazıyla ve sair suretle ifadesi anlamına geliyor. Emekli yüzbaşı, “Mutlak suretle emrin yerine getirilmesi askerlik mesleğinin vazgeçilmez temeli ve esaslı güç kaynağıdır. Mutlak itaati gerektirir. Emir askerî hizmete ait bir taleptir. Askerî hizmetle ilgili olmayan emir verilmemesi emir ile ilgili en önemli noktadır.” diyor. "EMİR METALAŞTIRILDI" Pabuç suç duyurusunda şu ifadelere yer veriyor: “Oyak’ın ticari hizmet ve faaliyetlerini TSK ile asker edasıyla bütünleştirmeye çalışarak ve personelini asker olarak betimleyerek, ‘ordu’ya ait emir-komuta zinciri ile ticari hizmeti örtüştürmekte ve reklam malzemesi yapmaktadır. Silahlı Kuvvetler, bir ticari şirket gibi gösterilmeye çalışılmaktadır. Tarih boyunca hayatlarını feda edebilmiş olan yüz binlerce vatan evladı şehidimize verilen ölüme atılma emri ile ticari kaygılarla kurulmuş ve gelirini artırma kaygısıyla batık bankaları bünyesine alarak hizmetini emirle yürütme garantisinin görüntüsünü veren reklam ile TSK’nın disiplin anlayışının temeli olan emir metalaştırılmıştır. Dolayısıyla evlatlarını şehit veren analar ve babalar ile hayatını hiçe sayan gazilerimizin maneviyatı bozulmaktadır. Türk halkının maneviyatını sarsan bu reklam kampanyası derhal durdurulmalıdır ve neden olanlar cezalandırılmalıdır.” MEDYADA DA ELEŞTİRİLMİŞTİ Reklam yayınlandıktan sonra da birçok kesimden tepki görmüştü. Medya eleştirmeni Kürşat Bumin, Medya Kronik isimli internet sitesinde, “Bu haksız rekabetten (haksız rekabet, çünkü bir banka diğerlerinden farklı olarak kamuoyu araştırma sonuçlarının işaret ettiği ‘En güvenilir kurum’un imajını çağrışımlarla basbayağı kullanıyor) ne Bankalar Birliği’nin bir şikayeti var, ne de Rekabet Kurulu’nun.” demişti. Hürriyet Gazetesi köşe yazarlarından Ali Atıf Bir, 24 Şubat 2002’de kaleme aldığı yazısında, “Ancak ‘Emredin-Göreve hazırız’ sözü ile askere yönelik güveni çaktırmadan Oyakbank’a taşımanın eğreti bir şekilde işlendiğini düşünüyorum.” derken, Zaman’ın merhum köşe yazarı Uğur Özakıncı da, 16 Mart 2002 tarihli yazısında reklamı şu şekilde eleştirmişti: “Oyakbank reklamı ise içler acısı çaresizlikler içinde. Karanlık bir ekranda davudi bir ses yankılanıyor: “Oyakbank yeni bir döneme damgasını vuruyor!..” Bakalım ne olacak diye beklerken, bir Oyakbank amblemi dooongggg!.. diye vuruyor ve ekranı sarsıyor. Sonra aynı davudi ses devam ediyor: ‘Emrinizdeyiz...’ İnsanın içinden ‘Rahaattt!..’ diye gürlemek geçmiyor değil...” Oyakbank, 2001’de, bünyesinde Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Bank Kapital ve Ulusal Bank’ı barındıran Sümerbank’ı dönemin Oyak Yönetim Kurulu Başkanı emekli Korgeneral Selçuk Saka’nın ifadesiyle 50 milyar TL’ye (36 bin dolar) aldı. OYAK'TAN AÇIKLAMA Koç Holding ile Oyak Grubu arasında başlayan kârlılık tartışması, haksız rekabet suçlamasında bulunan özel bankaların devreye girmesiyle Oyakbank’a sıçradı. Bankacılar, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensuplarının mevduat ve diğer bankacılık işlemlerinin Oyakbank’ta toplanmasını haksız rekabet diye nitelendirirken, Oyakbank genel müdüründen ilginç bir savunma geldi. Genel müdür Hakan Eminsoy dün yaptığı açıklamada, 2001’den bu yana subay ve astsubaylara ait hesapların Oyakbank’ta toplandığını doğruladı. Gerekçeyi ise şu şekilde dile getirdi: Binin üzerinde otomatik para çekme makinesi, 300 şubeyle pek çok bankanın olmadığı yerde biz varız. Otomatik para çekme makinelerimizin donduğu yerler var, çalışmaya devam etsin diye ısıtma sistemleri kuruyoruz.” Oyak Genel Müdürü Coşkun Ulusoy ise kârlılıkla ilgili açıklamasında, Sabancı’da 4, Koç’ta 2, kendilerinde ise 1 dönüm tarla olmasına rağmen daha kârlı olduklarını dile getirmişti. Koç Holding Üst Yöneticisi Bülent Özaydınlı da, Oyak’ın gelir ve kurumlar ve bağış vergilerinden muaf tutulmasına gönderme yaparak, “Elmalarla armutları bir tutmayalım.” diye karşılık vermişti. Kaynak: Zaman Gazetesi/Erkan Acar