Gazprom kâr savaşını kaybediyor

İngiliz Finacial Times ve Rus İzvestiya gazetelerinin ortaklaşa çıkardığı Rusya'nın saygın gazetelerinden Financial İzvestiya, Rus doğalgaz şirketi Gazprom'un Türkiye'ye karşı Mavi Akım'daki kar savaşını kaybetmeye başladığını duyurdu. Gazetenin bugünkü sayısında yer alan haberde, Gazprom'un dün Türkiye'ye taviz verdiği savunularak, ''Rus tarafı verilecek gaz miktarının ve ham fiyatının düşürülmesini kabul etti. Temmuz ortalarında yapılması planlanan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanırsa, Gazprom'a maliyeti 3.3 milyar dolara mal olan projenin geleceği tehlikeye girebilir'' denildi. Haberde, Mavi Akım'ın Karadeniz altındaki hattının 3 yılda yapıldığı ve dönemin Türk-Rus yetkililerinin bunu ''yüzyılın projesi'' şeklinde değerlendirdikleri hatırlatılarak, boru hattı tamamlandığında Türk hükümetinin gaz miktarının artırılmasını talep ettiği belirtildi. Türk ve Rus Gazprom yetkilileri arasındaki sorunların bu yılın ilkbaharında ortaya çıktığı belirtilen haberde, şunlar kaydedildi: ''Gazprom Türkiye'ye gaz vermeye başladığında, Türkiye'nin BOTAŞ ile yapılan anlaşmanın şartlarına tam olarak uyacağını bekliyordu. Bu anlaşmaya göre, Türk tüketiciler tüketememeleri halinde bile bu yıl için 0.8 milyar metreküp gazın bedelini ödeyecekti. (Sözleşmeye göre Türkiye'nin bin metreküp gaz için 110 dolar ödemesi gerekiyor). Ancak tüm bunlar gerçekleşmedi. Anlaşma 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe girdi ancak, Türkiye Haziran ayından itibaren anlaşma şartlarını tanımayacağını açıklamaya başladı. Türk tarafı, Haziran ayının sonunda verilecek gaz miktarının önemli oranda indirilmesi ve bin metreküp gaz için de 70 dolar ödemeyi teklif etti. Gazprom yetkilileri de bunu kabul edemeyecekleri ve anlaşma şartlarına uyulması gerektiğini iletti.'' Gazete, Gazprom'un dün fikrini değiştirdiğini ve Türkiye'nin sorumluluklarını önemli oranda azaltan yeni bir öneri paketi sunduğunu bildirerek, Gazprom yetkililerinin bu yeni öneriye gerekçe olarak da Türkiye'nin kendilerinin en önemli gaz müşterisi olmasını gösterdiğini duyurdu. Haberde, Gazprom'un yılda 130 milyar metreküplük gaz ihracatının 10-12 milyar metreküplük bölümünün Türkiye'ye yapıldığı kaydedildi. Gazete, Gazprom Birinci Başkan Yardımcısı Yuri Komarov'un bu dönemde Türk hükümetinin avukatı gibi davrandığı belirtilerek, şu görüşlere yer verdi: ''Türkiye, anlaşmanın şartlarına iki neden yüzünden uymaya hazır değil. Birincisi, Türk hükümetinin ülkenin ekonomik büyümesini ve gaz ihtiyacını yanlış hesaplaması, ikincisi de, Türkiye'deki gaz dağıtım sisteminin yeniden yapılandırılması zorunluluğu. Mevcut gaz dağıtım şebekeleri ek yükleri kaldıramıyor. Komarov, Rus tarafının fiyat ve gaz miktarında indirimi kabul ettiğini açıkladı. Ancak, Gazprom şu ana kadar düşürülen rakamın ne kadar olduğunu açıklamadı. Komarov, Gazprom'un Mavi Akım'daki kazancının bir kısmını Türkiye'deki gaz transferinin altyapısını geliştirilmesine harcamaya hazır olduğunu söylüyor.'' GAZPROM YETKİLİLERİ HALA İYİMSER NIK Petrol'ün analizcilerinden Lev Sinkov'un da Gazprom Mavi Akım'daki gaz miktarı ve fiyatında gerçekten küçük bir indirim yapmaya hazırsa bunun şirketlerinin stratejik planlarına bir zarar vermeyeceğini belirttiği kaydedilen gazetede, Sinkov'un daha fazla ciddi tavizler verilmesi halinde Gazprom'un tüm projedeki karlılık oranını tehlikeye atabileceğini, Türkiye ile ilişkilerin de bu yüzden kötüleşebileceğine dikkat çektiği belirtilerek, şöyle devam edildi: ''Mavi Akım projesinin hayata geçirildiği dönemde hiçbir yatırımcı Gazprom'un yatırım risklerini paylaşmayı kabul etmeye yanaşmadı ve Gazprom da şimdi projeye yatırılan tüm parayı kaybetme tehlikesiyle yüz yüze. Ancak, Gazprom yetkilileri iyimserliklerini henüz kaybetmiş değil. Yuri Komarov, (Hem Türkiye hem de Rusya'da Mavi Akım hattını inşa edilmesi karanının doğruluğuyla ilgili olarak en ufak bir soru işareti bulunmuyor) diyor.''