Gazprom Başkanı'nın küstahlığı

Doğalgazda reform çabaları, Rus şirketi Gazprom'un beklenmeyen çıkışına takıldı. Devletin doğalgaz işlerinden çekilmesi ve böylece doğalgaz fiyatlarının rekabet sayesinde düşmesi amacıyla planlanan reform takvimine göre, Kasım ayından itibaren BOTAŞ'ın gaz kontratlarının ihalelerle özel sektöre devredilmesi gerekiyordu. Ancak Gazprom Başkanı Alexei Miller, "Benim Türkiye ile imzaladığım kontratlar gizli. Özel sektöre devredilemez" mesajı gönderince, Ankara ne yapacağını şaşırdı. Doğalgaz düğümüne yeni bir halka daha eklendi. Mavi Akım ve Turusgaz meseleleri sebebiyle Türkiye-Rusya ilişkilerinde yaşanan ve henüz tam olarak çözümlenemeyen sorunlar yumağı, Gazprom'un yeni icraatı ile farklı bir noktaya ulaştı. Doğalgaz Piyasası Kanunu'na Dünya Bankası'nın da isteğiyle bir madde koyan ve doğalgazda uluslararası anlaşmalardan devletin çekilmesini planlayan Türkiye, bu amaçla bir takvim oluşturmuştu. Bu takvime göre, BOTAŞ'ın imzaladığı kontratlar önce yüzde 10'luk, ardından da yüzde 20'lik dilimler halinde özel sektöre devredilecek, en geç 2009 yılına kadar devirler tamamlanacaktı. Yasaya göre, Kasım ayına kadar kontratların yüzde 10'u satılacaktı. Satış ihale yöntemiyle yapılacak, rekabetçi biçimde alınan teklifler sonunda yabancı devlet ya da şirketlerin muhatabı Botaş değil, özel şirketler olacaktı. GAZPROM ENGELİ Botaş'ın 67.8 milyar metreküplük kontratının 30 milyar metreküplük bölümüne sahip bulunan Rus şirketi Gazprom, Botaş'a bir yazı göndererek kontratların devredilemeyeceğini bildirdi.Ankara'yı şok eden yazıda Gazprom, Türkiye ile imzaladığı doğalgaz anlaşmalarının gizli olduğunu, devletlerarası ilişkilere dayanılarak gizli unsurların anlaşmalara konulduğunu, fiyat ile ilgili bölümlerin de kesinlikle sır olduğunu bildirdi. Kontratların özel sektöre devri durumunda bu anlaşmaların muhatabının şirketler olacağı ve gizli bilgilerin açığa çıkmasının kendileri açısından sıkıntı yaratacağı Gazprom'un yazısında yer aldı. Gazprom gibi İran ve Cezayir'den de reformu engellemeye yönelik yazıların Botaş'a ulaştığı, Botaş'ın da bu yazıları Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'na ulaştırdığı öğrenildi. BOTAŞ kontratları özel sektöre devredecek EPDK Başkanı Yusuf Günay, BOTAŞ'ın kontratlarının devrinin engellenmesi girişimlerine sert tepki gösterdi. "Biz kanunu uygularız" diyen Günay, doğalgaz reformu konusunda şunları söyledi: "Doğalgazda da piyasanın serbestleşmesi noktasında bütün faaliyetler özel sektör tarafından yapılacak. Kanunun ortaya koyduğu nokta bu. Doğalgazın serbestleştirilmesi çalışmalarının en önemli noktası BOTAŞ'ın elindeki mevcut ithalat kontratlarının özel sektöre devredilmesi. Kanun bunun için iki model ortaya koymuş. Birinci yöntem ihale ile kontratların özel sektöre devredilmesi. Yani X kişiye devredilecek. O X kişi, doğalgaz aldığımız ülkelere gidip anlaşmalar yapacak. Artık o ülkenin muhatabı BOTAŞ değil, o şirket olacak. Diyelim ki anlaşma olmadı, yabancı ülke bunu kabul etmedi. O zaman Kanuna göre bu kontrat özel sektör kuruluşuna satılacak. BOTAŞ, Hazine garantisi anlamında muhatap olarak kalacak. Her iki yöntemden hangisi olursa olsun BOTAŞ'ın mevcut ithalat kontratlarının bir an önce özel sektöre devri şarttır." Kaynak: Dünden Bugün'e Tercüman