Gazetecilere ölmek var dönmek yok!

Van’da depremin kalıcı acıları arasına iki meslektaşımızı da ekledik. Doğan Haber Ajansı Van Muhabiri Sebahattin Yılmaz ile DHA Diyarbakır Büro’dan Cem Emir görev başında yakalandıkları 5.6 büyüklüğündeki depremde enkaz altında kaldılar.  

Böylesi felaket anlarında hayatını kaybeden gazetecilerin kadersizlikleri konuşulur. Mesleğe uzak mesafede bulunan yakınları çaresizlik için de “hep onu gönderirler böyle yerlere” diye yakınırlar.

Oysa gerçek bu tespitten çok farklıdır. Gazeteciler sanıldığının aksine zorlukları fazla görevlere yöneticileri tarafından gönderilmezler. Kendileri “balıklama” atlarlar bu işlerin üzerine… Ölüm riski bulunan bir habere, gönderilmeyen gazeteci yöneticisine kırılır. Hatta bazı durumlarda muhabirler arasında kavga bile çıkabilir:

Devlet görevlilerinin tam tersi bir yörüngede yolunu bulur gazetecilik. Devlet memuru için
“sürgün” kabul edilen yöreler muhabirler için “ayrıcılıklı konum” sayılı.

Bazen dedikodusu da yapılır:

Van’da Bayram Otel enkazında kalan Sebahattin Yılmaz oturduğu evde çatlaklar oluştuğu için eşini ve kızını Erzurum’a akrabalarının yanına göndermiş.

Burada dikkat çekici nokta şu: Sebahattin, götürüp bırakmamış, yollamış!

Ya kendisi Erzurum yolundayken Van’da bir şey(!) olursa?

Yaşadığı kentten ayrılamamak değil bu, haber ortamının uzağında kalmak endişesidir!

Nitekim ayrılmadığı Van’da bir deprem daha meydana geldi. Sebahattin Yılmaz da bu depremin tam ortasında yer aldı. Habercilik aşkına olan sadakatinden milim sapmadı.

Cem Emir de mesleki geleceği parlak bir gençti. Metin Gökpete Gazetecilik Ödülleri Jürisi bu yıl (2011) onun Hizbullahçıların Tahliyesi’ni görüntüleyen fotoğrafını “Özel Ödül” ile değerlendirmişti.

Eminim Van’da deprem haberi geldiğinde Doğan Haber Ajansı’nın Diyarbakır’ın Ofis semtindeki bürosunda küçük bir “meydan savaşı” yaşanmıştır.

Cem, depreme giderek bir ödül daha almış gibi hissetmiştir kendisini… 

Cem Emir’i tanıdım. Metin Göktepe Ödülleri töreninde tanışmıştık. Sonra Diyarbakır’a gittiğimde DHA Bürosunda öteki arkadaşlarla hasret giderirken Cem’i de görüp hal hatır sormuştuk karşılıklı olarak…

Gazetecilerin ölümüne bağlı kaldıkları bu mesleğin sihri nedir? Üstelik son 25 yılda ücret merdivenlerinin muhabirler açısından “kölelik” koşullarına denk getirilmesine karşın?

Elbette bu ruhun “sağlıklı” olduğundan söz edemeyiz. Çekilen bunca çileye karşın,  ölümü göze alarak gönüllü bir coşkuyla çalışma arzusu başka türlü açıklanabilir mi?

Bu aşk, gazetecilik mesleğinin bittiği konusundaki karamsar yorumlara karşı esaslı bir karşı çıkış olarak okunmalıdır:

Depremle birlikte büyük bir seferberlik hali oluştu. Yardım, dayanışma, kardeşlik gibi kelimelerinin öyle içleri boşalmış eski zaman kavramları olmadığı görüldü. İçleri dolduruldu.

Oktaycığım ben yazı yerleştirme sayfasına giremedim.

Bu konu ile ilgilenir misin?

 

Herkes Van için bir şeyler yapma gayreti içine girdi.

Fotoğraf sanatçısı Hasan Söylemez de 23 Ekim’deki deprem haberiyle birlikte Van’a gidip, elini enkazın altına sokmak için çaresizlik içinde ulaşım imkânlarını zorlamaya başladı.

Özel havayolu şirketleri, “normal” tarifelerini uyguluyordu. Son anda Van için bilet isteyen yolcularına 200-250-300 liradan koltuk satıyorlardı. Türk Hava Yolları ise ek seferler dahil Van için tüm uçuşlarda tek fiyat uygulaması yapıyordu: 110 TL.

Hasan, uçaklardan umudunu kesince otobüs firmalarının telefonlarına sarıldı. Normalde İstanbul-Van bileti 60 TL idi. Depremle birlikte Van’a çalışan bütün firmalar, rekabeti bir yana bırakarak “ortak bir bilet fiyatı” uygulamasına geçmişlerdi: 100 TL!

 

 

Akademik alanda Türkiye’nin ilk kitle iletişim uzmanı olan Prof. Dr. Haluk Şahin’in son kitabı “Can çekişen bir meslek üzerine… Son notlar” Say Yayınları arasından çıktı. Halen Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesinde ders veren Haluk Hoca’nın 17. Kitabı olarak raflarda yer aldı.

Haluk Şahin ile bundan üç-dört yıl önce uzun bir söyleşi yapmıştım. Şahin o söyleşinin içinde sormadığım bir soruyu da ortaya atıp yanıtlamıştı.

Böylesi bir ihtimal o tarihte söz konusu değildi. Ama Haluk Şahin bütün olasılıkları  dikkate alan bir gazeteci ve akademisyen olduğu için bu durumu da düşünmüştü:

Haluk Şahin’in başına o da geldi. Radikal gazetesi yeniden yapılandırılırken Haluk Şahin’e telefondan iş akdinin feshedildiği bildirildi.

Türkiye basın yayın tarihinde son derece özel bir yere sahip olan Haluk Şahin, kendisine karşı kaba davranıldığını düşünüyordu. Bu yüzden de kırılmıştı. İşin özüne fazla itirazı yoktu, biçimi konusuna ise isyan ediyordu:

Belli dönemlerde güç sahibi olanlar, bu durumun asla değişmeyeceğini sanıyorlar. Oysa sonsuza kadar o mevkilerde bulunmak ham bir hayal… Bırakın yazarlığı, yayın yönetmenliğini, Babıali’nin kralları olan gazete patronlarının bir dünlerine bakın, bir de bugünlerine…

Güç sahiplerinin mevki nöbetleri bir gün bitiyor. Ama sahici gazetecilerin bükülmez bilekleri sayesinde etkileri, ölümlerinden sonra da sürüyor. Aziz Nesin’e, Rıfat Ilgaz’a, Çetin Altan’a yazı yazdırmayan dergi, gazete sahiplerini-yöneticilerini hatırlıyor musunuz?