Fransa'ya Ermenistan'dan teşekkür, Türkiye'den protesto

Fransa parlamentosu, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında Ermenilerin "soykırıma uğradığını inkâr etmeyi" suç kapsamına alacak yasa teklifini bugün görüşerek kabul etti.

Ajanslar Türkiye'nin ilk tepkisinin Fransa Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu'nu geri çekmek olacağını bildiriyor.

Fransa'da alınan karar Ermenistan'da ise memnuniyet yarattı. Fransız haber ajansı AFP'nin sorularını yanıtlayan Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, "Bir kez daha Fransa'daki en üst düzey yetkililere, meclise ve Fransız halkına minnettarlığımı ifade etmek isterim" dedi.

Fransa parlamentosunda genel kuruldaki oturuma 577 milletvekilinden sadece 70'e yakını katıldı. İki maddeden oluşan teklif, oy çokluğuyla kabul edildi. Teklifin görüşülmesi yaklaşık dört saat sürdü.

7 Aralık'ta Fransa meclisi yasalar komisyonunda kabul edilen teklifin, başkanlık divanında hükümetin de itiraz etmemesi üzerine resmen gündeme alınması kararlaştırılmıştı.

Teklifin mecliste kabul edildikten sonra yasalaşabilmesi için, Senato'dan da onay alması gerekiyor.

İktidardaki Halk Hareketi Birliği'nin (UMP) Marsilya milletvekili Valerie Boyer tarafından sunulan yasa teklifinde, "1915'de bir soykırıma gidildiğinin" ret ya da inkâr edilmesi suç sayılıyor ve bu suçu işleyenlere bir yıl hapis ve 45 bin euro para cezası verilmesi öngörülüyor.

Fransa meclisi, 2001 yılında ''Fransa, 1915 yılındaki Ermeni soykırımını tanır'' ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onaylamıştı.

Teklif oturum öncesinde her iki ülke arasındaki ilişkileri gerilmesine yol açtı. Önceki saatlerde Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe önemli bir müttefik olarak gördüğünü belirttiği Türkiye'nin sert tepkisine yol açan teklifi eleştirmişti.

BBC'nin Paris Muhabiri Hugh Schofield, Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe'nin Türkiye gibi önemli bir ortağı küstürmekten kaygı duyduğunu aktarıyor.

Oturum boyunca parlamento önünde yüzlerce kişi Türkiye'yi destekleyen gösteriler düzenledi.

Teklifin imzacılarından Ermeni kökenli bakan Patrik Devedjian ise, gazetecilere yaptığı açıklamada, "göstericilerin Türkiye hükümetinin ajanı olduğunu" ileri sürdü.

BBC'nin Paris Muhabiri Hugh Schofield, Türkiye'nin, Sarkozy'nin gelecek yılki seçimler öncesinde Fransız Ermenilerinin desteğini almak için yasayı gündeme getirdiğine inandığını aktarıyor.

BBC muhabiri, Fransız akademisyenlerin parlamenterlerin tarihle ilgili karar almalarına karşı olduklarını da bildiriyor.

Erdoğan açıklama yapacak

Türkiye'de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk etapta alınacak önlemleri önümüzdeki saatlerde açıklaması bekleniyor.

Türk Dışişleri, Fransa Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu'nun geri çekileceği yönündeki haberleri henüz doğrulamadı. Yetkililer, Başbakan Erdoğan'ın yapacağı açıklamanın beklendiğini söyledi.

Erdoğan, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin desteğine sahip olan girişim için, "Sarkozy'nin oy hesapları üzerinde akla ziyan bu adımları, Fransa-Türkiye ilişkilerine zarar verecektir'' dedi.

Başbakan, "Temennim odur ki... bu yanlışı Senato bundan önce olduğu gibi düzeltir ve Türkiye-Fransa ilişkileri yine aynı minval üzere devam eder. Aksi takdirde bugün Fransa'da 500 bin Ermeni varsa, 550 bin de bizim Türk vatandaşımız var." diye konuştu.

Girişimi ülkede yaklaşan seçim kampanyasının faydacı bir uzantısı olarak niteleyen Türkiye, daha önce, büyükelçisini geri çekme tehdidinde bulunmuş, Başbakan Erdoğan ise Paris'in önce Cezayir ve Ruanda'daki ihlalleri incelemesi gerektiğini savunmuştu.

Girişime başından bu yana büyük destek veren Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin ise, son günlerde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün telefonlarına yanıt vermediği ortaya çıkmıştı.

Sarkozy de daha önceki açıklamalarında Türkiye'nin tavrını 'kolektif şekilde inkâr' olarak nitelerken bunun kabul edilemez olduğunu söylemiş,"Türkiye tarih ile yüzleşmeli" diye konuşmuştu.

Fransa'nın Türkiye'nin AB sürecine en eleştirel yaklaşan ülkelerin başını çekmesine rağmen, iki ülke arasında yoğun ekonomik ilişkiler mevcut.