Fotokopi kitap korsan sayılacak

Ders kitap ve notlarını fotokopi ile çoğaltanlara karşı mücadele başlatan yayıncılar, YÖK’ten de yardım istedi. Fotokopi ile çoğaltmanın korsan suçu olduğunu savunan yayıncılar, suçun 4 yıla kadar hapis ve 150 bin YTL para cezası gerektirdiği uyarısında bulunuyor.

Yayıncılar, ders kitapları ve ders notlarını fotokopiyle çoğaltarak piyasaya sürenlerin peşine düştü. Fakültelerin çevresine açılan fotokopiciler sebebiyle ders kitabı satamamaktan şikayet eden yayınevleri, çareyi buralara avukatlarıyla baskın yapmakta buluyor. Edebiyat ve İlim Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (EDİSAM), başlattığı hukuki mücadele çerçevesinde YÖK’e de başvuruda bulundu. Üniversitelerin bu konuda uyarılmasını isteyen birlik, kitapların veya ders notlarının fotokopiyle çoğaltılmasının korsan yayıncılığa girdiğini ve suç teşkil ettiğini hatırlattı. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bu tür korsan işi yapanların 4 yıla kadar hapis, 150 bin YTL’ye (150 milyar lira) kadar para cezası alabildiğini vurgulayan EDİSAM Başkanı Metin Zeynioğlu, ders notları çoğaltılan hocaların da telif ücreti isteyebileceğine dikkat çekti.

Üniversite öğrencileri genellikle ders kitaplarının önemli bölümlerini ve hocaların derste anlattığı konuları not tutan öğrencilerin ders notlarını fotokopi çektiriyor. Neredeyse bütün üniversitelerin çevrelerinde, hatta bazı üniversitelerin içinde çok sayıda fotokopici bulunuyor. Fotokopiciler en çok satılan ders kitaplarını önceden kopyalayarak, hazır halde öğrencilerin ‘hizmetine’ sunuyor.

Yapılan işlemin korsan yayıncılığa girdiğine dikkat çeken EDİSAM Başkanı Metin Zeynioğlu, bu konuda mücadele başlattıklarının altını çiziyor. Birliğin bu kapsamda YÖK’e gönderdiği yazıda şöyle deniyor: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nu bilmemekten dolayı özellikle ders kitaplarının tümü ya da bir kısmının üniversite kütüphanelerinde ve kantinlerinde fotokopi yoluyla çoğaltılmasına göz yumulmaktadır. Hatta yer yer bu uygulama özendirilmektedir.” Çok ucuz olduğu gerekçesiyle bilerek ya da bilmeyerek, ders kitapları ve diğer kitapların korsan kopyalarının üniversitelerde satılmasına izin verildiğini vurgulayan Zeynioğlu, yasaya aykırı hallerde 2 yıldan 4 yıla kadar hapis ve 50 milyardan (50 bin YTL) 150 milyar (150 bin YTL) liraya kadar değişen para cezaları verildiğini hatırlatıyor. Zeynioğlu, ‘kanunu bilmemekten dolayı suçlu duruma düşmemeleri’ için üniversite yöneticilerini uyardı. YÖK de EDİSAM’dan gelen yazıyı üniversitelere iletti.

EDİSAM başkanı kitap haline getirilmiş ve parayla satılan öğrenci notlarının fotokopiyle çoğaltılmasının da korsana girdiğini, bunlarda dersi anlatan hocanın telif hakkı olduğunu savunuyor. Hoca ve öğrencilerin bu konularda bilgisiz olduğunu kaydeden Zeynioğlu, fotokopicilerin ders kitabı yazan akademik camiayı olumsuz etkilediğini ifade ediyor. Ders kitaplarının fotokopisini çektiren öğrencinin değil, çeken fotokopicinin suçlu olduğunu kaydeden Zeynioğlu, üniversite dışındaki fotokopiciler hakkında avukatları aracılığıyla savcılığa suç duyurusunda bulunduklarını, emniyetin baskın yaptığı bazı fotokopicilerin de yargılandığını belirtiyor.

Avukat Özel Demirkol ise olayın basit bir fotokopi olayı olmadığını, bu işin profesyonelleştiğini ve bir geçim kaynağı haline geldiğini kaydediyor. Demirkol, bir fotokopi dükkanında 7-8 tane makine olduğunu ve 24 saat fotokopisini bastığını kaydediyor. Demirkol, baskın yapılan bazı fotokopicilerin para cezası aldığını ifade ediyor.

Yayıncılar hırsızlık diyor öğrenciler ise mecburiyet

Yayınlarının yüzde 90’ı ders kitaplarından oluşan Pegem A Yayıncılık yayın yönetmeni Gürsel Avcı, ders kitaplarının fotokopi çekilmesini ‘hırsızlık’ olarak niteliyor. Kitapların pahalı olmadığını, öğrencilerin 5-6 milyonluk kitabı bile fotokopi yaptırdığını anlatan Avcı, “Fotokopi 4 milyona, kitap 6 milyona mal oluyor. Orijinal, bandrollü bir kitap dururken öğrencinin fotokopiyi neden aldığını bizde anlayamıyoruz. Olsa olsa alışkanlık diyoruz.” şeklinde konuşuyor.

Gazi Kitapevi sahibi Mehmet Sarı ise fotokopicilerle bu sene ciddi bir mücadele başlattıklarını belirterek, öğrenci ve üniversite hocalarından da bu konuda hassasiyet bekliyor. Öğrencilerin ders kitaplarının belli bölümlerinin fotokopisini çekerek ucuza getirmeye çalıştığını; ancak bunun kendi zararına olduğunu anlatan Sarı, fotokopicilerin ders kitaplarının fotokopilerini hazır halde sattığına dikkat çekiyor. Sarı, üniversite hocalarının da kitap kendisinin değilse öğrencileri fotokopiye yönlendirdiğini savunuyor. Gazi Üniversitesi öğrencisi Ahmet Koç, daha çok ders notlarıyla idare ettiklerini anlatırken, ders kitabı ihtiyacında ise önemli yerlerinin fotokopisini çektirdiklerine işaret ediyor. Koç, son günlerde fotokopicilerin ‘anlamadığı bir sebepten dolayı’ ders kitaplarını fotokopi çekmek istemediklerini de kaydediyor. Ali Genç isimli öğrenci, takip edemedikleri ders notlarını mecburen arkadaşlarından fotokopi yolu ile aldıklarını kaydediyor. Tıp fakültesi öğrencisi Seher Yeni ise pahalıya satılan kitaplara ancak fotokopi ile sahip olabildiklerini kaydediyor.

Haber: İbrahim Asalıoğlu
Kaynak: www.zaman.com.tr