Ciner arkasındaki gücü açıkladı

Aylık ekonomi dergisi Turkishtime'a konuşan Turgay Ciner, röportajda arkasındaki kaynağı ilk defa açıkladı."Benim arkamdaki kaynak Türkiye Cumhuriyeti İş Bankası'dır' diyen Ciner, bu bankaya büyük minnet duyduğunu söyledi.

2000 yılına kadar sadece İş Bankası ile çalıştığını belirten Ciner, "Benim projelerime destek olmuştur ve minnet duyguları içinde İş Bankalı gibi hissederim kendimi. İş Bankası destek olmasaydı, projelerime destek vermeseydi… Benden daha akıllı bir sürü insan vardı sokakta, daha zeki insanlar vardı. Ben şanslı olanıydım. Projelerimi iyi takdim ettim. Ben 2000 senesine kadar bir tek İş Bankası’yla çalıştım. Başka bir bankada hesabım yoktu. Başka bir örneği yoktur. Yani ben İş Bankası’na projeyi götürüp parayı aldığım zaman İş Bankalılar bilirdi ki Turgay bu parayı alıp B bankasına olan borcunu kapatmayacak. Çünkü başka bir bankada hesabım yoktu; onlar da biliyorlardı" diye konuştu.

Ciner Grubu 2006’ya yeni yatırımlarla girmeye hazırlanıyor. Özellikle madencilik alanında yeni projeler üreten grup Gaziantep'te kurulacak bir tesiste kömürden petrol üretecek. Siirt’te çıkartılacak maden şimdiden çelik devi Arcelor’a satıldı. Bu madenler Güneydoğu’nun kaderini etkileyecek. Medyada 2006 Kanal 1’in yılı olacak; Dünya Kupası'nı bu kanal yayınlayacak. İşte Ciner Grubu 2006 yılına bu şekilde hazırlanıyor. Turgay Ciner de 2006 yılında medya ve madencilik sektörlerinde büyüyebilecekleri kadar büyüyeceklerini söylüyor.

Sabah ve ATV'yi alarak medya sektörüne hızlı bir giriş yapan Ciner, "Medya mı daha zor madencilik mi?' sorusunu ise şöyle yanıtlıyor: "Ben pozitif olduğum için zor diye bir şey yok. Orta Asya’da zorun kelime karşılığı iyidir. Orta Asya’da maden mi daha zor, medya mı daha zor dediğin zaman medya mı daha iyi, madencilik mi daha iyi demiş oluyorsun. Ben hayata pozitif taraftan bakarım. Yaşadığım için tanrıya şükrederim. Hayat insanlara tanrı tarafından hediye edilmiştir."

Öte yandan Ciner, "Para kazandığım her işi severim" diyerek medya sektörünü de sevdiğini söylüyor. Ciner, "Kanal 1 yılbaşından sonra başlıyor. Ve ikinci ulusal kanalımızı oluşturmak için elimizden gelen mücadeleyi vereceğiz. Hatta Dünya Kupası’nı o kanaldan vereceğiz. Dünya Kupası ile Kanal 1’e vereceğimiz değeri göstermek istiyorum. 2006’da Türkiye’de Kanal 1 konuşulmaya başlanacak. Popüler bir kanal olacak. Çalışan insana saygı duyarım. İşini iyi yapana hayran olurum. Dolayısıyla medya veya maden konusunda çalışan herkese, başarılı olan insana saygı duyarım, koşullara göre davranırım. Bu, Turgay Ciner’in psikolojik oryantasyon kabiliyetinin de yüksek olduğunu gösteriyor" şeklinde konuştu.

Medyada yaptığı için yöneticilik olarak tanımlayan Ciner, haberlere karışmasının mümkün olmadığını söyledi. 'Medyaya hareketi getirdik" diyen Ciner, 5 bin satan haber dergilerini 150 - 200 binlere çektiklerini ve insanların okumaya başladığına dikkat çekti.

Medya karlı bir sektör

Medya sektörünün topluma büyük katkıları olduğunu belirten Ciner, "Diyorlar ki, insanlar medyaya para için değil, güç için giriyorlar. Bugün Türkiye’de iki tane medya grubu var; pazarın yüzde seksenini elinde tutan Doğan Grubu ve biz. Sanayi odası verilerini açtığınızda medya şirketlerini gerek istihdam gerek karlılık açısından inceleyebilirsiniz. Bu karlı bir sektör. Bu işi karsız olarak yapan insanlar arsızdır. Onlar zaten gelip geçicidir, kalamıyorlar. Medyanın katkılarına gelince. Bugün dört buçuk, beş milyon günlük gazete satılıyor. Bu, çok yüksek bir rakamdır. Gayri safi milli hasılası bu oranda olan bir ülkede eğer beş milyona yakın günlük gazete satılıyorsa, bu kifayet edecek rakamın da üzerindedir. Çünkü bir gazeteyi ortalama beş kişinin okuduğunu düşünürseniz Türkiye’de 25 milyon kişi gazete okuyor demektir. Medyanın da bu ülkeye katkıları ortadadır" şeklinde konuştu.

Ciner, medya sektöründe yabancıların etkin konuma gelmesini ise biraz tehlikeli buluyor. Kendilerine yabancı ortaklık teklifi geldiğini belirten Ciner, "Halka açtığınız zaman hisselerinizi alıyorlar. Forbes’ın lisansı da var bizde. Benim söylediğim dominant unsur olmaları; yani karar vermeleri" dedi.

Ciner, medya sektöründe yurtdışı ile ilgili planları olmadığını belirterek, "Türkiye’deki firmalar ne kadar yurtdışına açılacak güç ve kapasiteye sahiplerse, medya da aynı kapasiteye sahiptir. Medyanın yurtdışında faaliyet göstermesi diğer firmaların faaliyet göstermesinden daha zordur üstelik. Ama Aydın Bey bunu yapacak güce eriştiğini hissediyorsa kendinde, yapabilir. Yaparsa da hoşumuza gider" diye konuştu.

Kömürden petrol üretecek

2006 yılında kömürden petrol de üreteceklerini belirten Ciner, Türkiye'ye yeni bir metot getireceklerini söylüyor. Yatırımı bu sepe Silopi'de planladıklarını kaydeden Ciner, "Önümüzdeki yıl ise petrol üretimi yaparız. Gaziantep’te yüksek teknolojiyle petrol üreteceğiz. Bunun yanında Cudi dağının eteklerinde Asfaltit kömürü işliyor. Petrol üreteceğim, kalan kömürü de çimento fabrikaları ve termik santrallerde kullanacağız; yani kömür yok olmayacak" dedi.

Madencilik sektörü ile ilgili sıkıntılar olduğunu dile getien Ciner, "Maden çok iyi gitmiyor. Madencilikte uygulanan politikalar sektörün önünü tıkıyor. Türkiye’de madencilik ekstra vergilere tabidir. Yani herhangi bir alışveriş merkezinin, anonim şirketlerin ödediği vergilerden daha fazla vergi öderler. Herkes pay ister. Maden sahalarının yüzde 95’i devlete aittir ve bu sahaların hiçbirine insanı sokmazlar. Maden ihracatını devlet yapsın diye saçma sapan, romantik bir düşünce var. Türkiye’de madenciliğin önü tıkalıdır. Özal döneminde, 1983 ya da 84 yılında 3883 sayılı bir kanun çıkarılmıştı, madencilik biraz libere edilmişti. Geçen sene maden kanunu değişti. Özal’ın bıraktığı serbestlikleri bile geri aldılar." diye konuştu.

Doğalgaz kömürden 15 kat daha pahalı

Türkiye elektrik üretiminin yüzde 42’sinin doğalgazdan karşılandığını belirten Ciner, "Doğal gaz santrallerinin verimi yüzde 98, kömür santrallerinin verimi yüzde 85’tir. Yeni yapılan teknolojiyle yüzde 95’lere 97’lere çıkmıştır. Dünyada doğalgazdan elektrik üretim kapasitesi yüzde 40 oranında olan ve yüzde 60 - 70 oranında elektrik üreten tek ülke biziz. Böyle bir sarhoşluğa Türkiye’yi itelediler. Türkiye'de her yer kömür dolu. Daha komik bir şey söyleyeyim, biz gazı nereden alıyoruz? Rusya’dan alıyoruz. Rusya’nın elektrik üretiminin yüzde altmışı kömürdendir, nükleerdendir, hidroliktendir. Dördüncü sıradaki doğal gazdır.

Bir doğalgazın kalorisi 8 bin 800 kilo. Doğalgazdan 8 bin 800 kalori üretmenin maliyeti 330 dolar. Bir de kömür var. Türkiye’de kömürün kalorisi düşüktür. 2 bin kilo kaloridir. 2 bin kilo kalori kömürün Türkiye’de maksimum değeri 5 dolardır. 8 bin kaloriye ulaşmak için 4,5 ton kömür yakmanız lazım. 5 dolardan 22,5 dolar yapar. Üstelik 300 dolarlık enerji yerli olsa; yani kömür 300 dolar, doğal gaz 22 dolar olsa yine kömürü tercih ederim. Neticede kendi halkına verdiğin bir para bu, dışarıya gitmiyor. Oysa burada tam tersi" diye konuştu.

CİNER’İN AMİRAL GEMİLERİ

Ciner Grubu'na ait Park Termik 292 trilyon TL üretimden satış rakamı ile en büyük 98. sanayi şirketi. Ciner Grubu'na ait Merkez Gazetecilik ve Park Teknik İstanbul Sanayi Odası’nın en büyük 500 şirket listesine giren diğer şirketler. Park Teknik, madencilik ve taş ocaklçılığı kolunda en büyük üçüncü sirket. Park Teknik, bu faaliyet kolunun en büyük özel şirketi. Şirketin İSO 500 içindeki yeri ise 212'inci sıra. Diğer bir şirket, Merkez Gazetecilik ise, 121. sıradan İSO 500'e girmeyi başardı. Elektrik sektörü Ciner Grubu'nun başı çektiği bir diğer sektör. Park Termik Elektrik sektörün en büyük 4. şirketi olurken; İSO 500'de ise 98. sırada yer aldı.

Tezgahtarlıktan doğan milyar dolarlık imparatorluk

Taksim'de haftada 20 liraya tezgahtarlık yaparak ticarete atılan Turgay Ciner, bugün bir dolar milyarderi. Forbes dergisinin mart ayında açıkladığı “dünya dolar milyarderleri” listesinde adı geçiyor. 3 holding ve 36 grup şirketi var. Yıllık 1.4 milyar dolara ulaşan ciro ve 13 bin 600 çalışanı bulunan Ciner Grubu'nun patronu. 7 Mart 1978'de temellerini attığı grup, bugün enerjiden medyaya turizme kadar pek çok sektörde faaliyet gösteriyor.

1956 Hopa'dan dünyaya gelen Ciner'in ticari yaşamı hızlı gelişmelerle dolu. Ciner, okul yıllarında çay ocaklarında çıraklık yapmış. Üniversite yıllarında oto yedek parçacılığı ticaretine başlamış. Sonra İstanbul Talimhane'de bir dükkan sahibi olarak çıkıyor karşımıza. 1984 yılında Almanya'dan Mercedes ithalatına başlayan Ciner, daha sonra 1988 yılında Anadolu Endüstri Holding'in ortaklarından Osman Yazıcı ile birlikte Yazeks'i kurdu.

Anadolu Endüstri'nin Irak'taki taahhütlük işlerini devraldı ve 1990 yılına kadar bu ülkede anahtar teslim işler yaptı. Körfez Krizi'nin ardından Rus pazarına yöneldi. Özbekistan'da devlet için anahtar teslim entegre tekstil fabrikaları kurmaya başladı. Ciner tekstile 1993'de İş Bankası'ndan satın aldığı Ceyhan'daki Ceytaş İplik fabrikasıyla adım attı. Ardından 1994'de Mensucat Santral'i alıp adını Taç Santral olarak değiştirdi. Penyelüks'ü de gruba kattı. Bir de Özbekistan'da tekstil tesisi kurdu.

1990'larda özelleştirmelerin yaygınlaşmasıyla birlikte grup madencilik, enerji, havacılık, turizm ve medya sektörlerinde yoğunlaştı. Havaş'ın (Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş.) yüzde 60'ını elinde tutan Ciner'in Swissair ile de işletme ortaklığı var. İşletme hakkı devir modeli ile alınan Çayırhan yatırımı ile ise madencilik ve enerji alanındaki ilk adımı. Çayırhan Termik Santarali Türkiye'de özel sektöre devredilen ilk termik santral özelliğini taşıyor. Grubun medya sektörüne girişi ise 2002 yılında gerçekleşiyor.

Kısa sürede pekçok sektörde adını duyuran Ciner'in başı iddialardan hiç kurtulmadı. Adı Susurluk Raporu'nda ünlü uyuşturucu kaçakçısı Oflu Osman’la birlikte geçti. Ciner, siyasi bağlantılarıyla da dikkat çeken isimlerden biri oldu. Eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'dan DYP genel Başkanı Mehmet Ağar'a, Hüsamettin Özkan, Mesut ve Turgut Yılmaz kardeşlere kadar pekçok siyasetçiyle yakın ilişkisi olduğu iddia edildi. Çevik Bir ile olan dostluğu da çok tartışıldı.

GRUP ŞİRKETLERİ

Enerji-Madencilik
Park Termik
Ankara Enerji
Park Teknik
Park Maden
Park Elektrik
Park Enerji
Eti Soda
Ceytaş
Park Demir
Tufanbeyli Elektrik
Park Toptan Elektrik
Silopi Elektrik

Medya
Merkez Gazete Dergi
Merkez İzmir Gazete
Merkez ATV
Merkez Televizyon
Yeni Yayıncılık
Merkez Reklam
Merkez Haber Ajansı
Merkez Dağıtım Merkez Pazarlama

Diğer

Turizm Havacılık
Havaş Turizm
Larespark Hotel
Lares Turizm
Park Denizcilik
Denmar
Park Sigorta
Park Marina
Park İnşaat
Park Havacılık
Ceysan Ceyhan Dokuma
Park İthalat İhracat
Park Makine
Parktıp
Park Olive Oil