Firmalar helal sertifika kuyruğunda

2011’de 500’e yakın başvuru aldıklarını belirten Gıda ve İhtiyaç Malzemeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Derneği (GİMDES ) Genel Başkanı Hüseyin Kami Büyüközer, bu rakamın şu an 500-600’ü aştığını, aralık ayının bitiminde 1.000’i bulacağını ifade etti.

Kamu adına gıda ve gıda dışı ürünlerin helal olup olmadığını inceleyen Türk Standartları Enstitüsü (TSE)’nün Genel Sekreter Yardımcısı Coşkun Şentürk ise bu sene müracaatların 2,6 kat artışla 216 olduğunu açıkladı.

Türkiye ve bölge ülkelerde helal ürünler tercih ediliyor. Buna bağlı olarak pek çok marka, gıda ya da gıda dışı mallarının dine uygun ve güvenli olduğunu kanıtlama yoluna gidiyor. Helallik denetimi yapan kurumlara rağbet artarken, başvuruların büyük bölümü gıda firmalarından geliyor. Firmaların talep durumunu Cihan’a değerlendiren sektörün önde gelen oyuncularından GİMDES Genel Başkanı Hüseyin Kami Büyüközer, markaların ürünlerinin helal olduğunu belgelemeye önemle eğildiğini vurguladı. Faaliyetlerinin ilk döneminde 20-30 firmadan müracaat aldıklarını hatırlatan Hüseyin Kami Büyüközer, “Şu an ayda bu kadar müracaat geliyor.” dedi.

Geçen sene kendilerine 400-500 şirketten müracaat geldiğine işaret eden Büyüközer, bu rakamın şu an 500-600’ü aştığını, aralık ayının bitimi ile 1.000’i göreceğini bildirdi. Bunların yüzde 90’ının Türkiye’den geldiğini aktaran Büyüközer, şöyle devam etti:

“Tabii bu, helal sertifikası anlamına gelmiyor. Firma, şartları karşılayamadığı takdirde sertifika alamıyor. Ama şu muhakkak helal ürün için belgelemeye ilgi artıyor, uluslararası arenada da artıyor. GİMDES’e Mallavi ve Güney Kore’den talepler oldu. Diğer yandan Almanya, Rusya, Slovenya, Azerbaycan ve Bulgaristan’dan kapımıza gelenler var. “

Helal Denetim ve Sertifikalandırma Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Selahattin Alıç ise helal belgesi için başvuruların 2012’ye oranla yüzde 50’den fazla arttığına temas etti.

Türkiye’de ürünlerin helal olup olmadığına şirket ve dernekler kadar devlet de duyarlı. Kamu kurumu olarak gıda ve gıda dışı ürünlerin dinen uygunluğunu denetleyen TSE’ye yönelim giderek artıyor. Helal Gıda Uygunluk Belgesi için pek çok şirketten kuruma talep geldiğinden söz eden TSE Genel Sekreter Yardımcısı Coşkun Şentürk, “ 2011 Temmuz ayında müracaat adedi 60 idi, bu sene 216 oldu. Yani 2012 ilk yarıda 2011 ikinci yarıya gore 2,6 kat artış var.” dedi. Coşkun Şentürk, şu an 54 kuruluşa 99 ayrı ürün kategorisinde belge düzenlendiğini de duyurdu.

“TÜRKİYE’DE HELAL GIDADA 70 MİLYAR DOLARLIK POTANSİYEL VAR”

Helal ürün sektörü, tüketici eğilimine bağlı olarak büyüyor. GİMDES Genel Başkanı Büyüközer, dünyanın tamamı temel alındığında gıda ve gıda dışı helal sektörünün 2 trilyon dolara dayandığını dile getirdi. Avrupa’da bu rakamın 70 milyar dolara denk geldiğini anlatan Büyüközer, şunları kaydetti:

“Avrupa Birliği içinde 30 milyon müslüman var, bu 70 milyar dolar rakamı gayet doğal. Yine senelik olarak Fransa için 7 milyar dolar, İngiltere için 8 milyar dolar gibi belirlemeler yapılmış. Buna mukabil Türkiye’nin helal gıda adına 70 milyar dolar gibi bir potansiyeli var. Çünkü ülke, İslam âleminin göz bebeği konumunda. Türkiye, konum olarak önemli bir yerde, dünyaya hitap ediyor. Diğer ülkelere göre daha talihli. Çünkü İslam âlemi bu ülkeden alışveriş yapacak.”

Büyüközer, Türkiye’de gıda ihracatının 14 milyar dolar olduğunu, bunun 4 milyar dolarını GİMDES’in helal belgesi verdiği şirketlerden oluştuğunu aktardı.

Helal Denetim ve Sertifikalandırma Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Alıç, Türkiye’de helal gıdada 70 milyar doları aşan bir potansiyel olduğunu savunarak; “Arap ülkelerinin yanında Orta Asya’dan helal belgeli ürün talepleri var. Geçenlerde Rusya’dan bana teklif geldi. Türkiye’de neyi, nereden alacaklarını sordular. Onlara ‘Size bir marka tavsiye edemiyorum, çünkü pek çok firmaya sertifika veremiyorum’ cevabını yazdım. Yani hakikaten karşımızda çok büyük bir sektör var. Bu itikat ve sıhhat gibi konuları aştı, güvenli gıdaya dayandı.” yorumunu yaptı.

Türkiye’de firmaların helal ürettiği takdirde çok satacağına kanaat getiren Alıç, “Bundan birkaç gün evvel İran’dan teklif geldi. Helal belgeli 300 ton tavuk talep ediyorlar. Geçen ay yine başka bir firmanın talebi oldu. Ben, tavuk firmalarından helal belgesi verdiğimiz firma bulunmadığını belirttim. Çünkü tavukta sıhhate faydalı bir şey görmüyorum. Yani Ramazan Bayram geliyor. Sertifikalı ürün alıp ihraç edenler güzel gelir elde eder.” ifadelerini kullandı.

Helal gıda sektörünün müslüman nüfus ile orantılı olduğunu belirten TSE Genel Sekreteri Şentürk, şu saptamalarda bulundu:

“Sektörel olarak Türkiye Gıda Madde ve Mamulleri ihracat rakamları incelendiğinde 2009 için 10,8 milyar dolar olan toplam rakamının 2010’da 12,1 milyar dolara vardığı görülmektedir. Son 3 sene içinde yaklaşık yüzde 15 büyüyen bu piyasada ülkemiz tarafından gıda ihracatı yapılan ilk 4 ülke (Irak, Suudi Arabistan, Suriye, Endonezya) ve yine İlk 10 ülkeden 7’ si Müslüman ülkelerdir. Bu ülkelerde helal gıda belgeli ürünlere olan talebin oldukça fazla olduğu dikkate alındığında bu konuda yapılacak olan belgelendirmenin önemi ortaya çıkmaktadır.

Giderek büyüyen bu sektörde Türkiye gerek konum olarak gerek beşeri yapısı ile tüm İslam toplumlarına cevap verebilecek bir durumdadır. Türkiye’nin yapacağı helal gıda üretimi tüm dünyada bu toplumlarda piyasa bulacaktır. Ancak piyasa sadece gıdadan meydana gelmeyip kozmetik, ambalaj, hizmet gibi diğer sektörlerde de her geçen gün artmakta ve dünya ticaretinde büyük bir pazarın olduğu görülmekte olup talebe göre çalışmalar yapılacaktır.”

HELAL BELGESİ 1.500-3.000 LİRAYA MAL OLUYOR

Helal sertifikası, belli şartlar gerektiriyor. Gerekli belgelerin sunulması, laboratuvar denetimlerinin yapılmasını mecburi kılıyor. GİMDES’e başvuran firmalar, 1 hafta içinde helal belgesi alabiliyor. Dernek, denetim giderleri için 1.500 ila 3.000 lira arasında maliyet çıkarıyor. Helal Denetim ve Sertifikilandırma Merkezi’nin fiyatları da 2 bin ila 3 bin 500 lira bandında.

TSE, helal belgesi için 2.000 lira maliyet çıkarıyor. Ayrıca senede 1.000 lira civarında belge kullanım ücreti talep ediyor.

HELAL GIDA İÇİN EN FAZLA BAŞVURU ET SEKTÖRÜNDEN

Helal sertifikası talep eden firmaların büyük bölümü et ve et ürünleri sektöründen oluşuyor. Onu tahıl ve et ürünleri ile bitkisel ve hayvansal yağlar izliyor.

TSE’ye Helal Gıda Uygunluk Belgesi konusunda gelen taleplerde öne çıkan sektörlerin dağılımını şöyle:

Sektör Başvuru Oranı

1.Et ve et ürünleri Yüzde 31
2.Tahıl ve et ürünleri Yüzde 16
3.Bitkisel ve Hay. Yağlar Yüzde 14
4.Şeker ve Şekerleme Mam. Yüzde 11
5.Meyve Sebze ve Mamulleri Yüzde 10