Fethullah Gülenin ekonomik tezleri

Fethullah Gülen, Nil Yayınları'ndan çıkan 'Enginliğiyle Bizim Dünyamız' adlı son kitabı, 'İktisadî Mülâhazalar' alt başlığını taşıyor. 1970'li yıllarda yapılan sohbetlerin ve sonraki dönemlerde yazılmış makalelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş kitapta Gülen'in ekonomik hayat görüşleri 'İçtimaî Yapı' ve 'ekonomik Yapı' şeklinde iki ana bölüm halinde yer alıyor.

Kitabın ilk bölümünde toplumsal yapının temel dinamikleri, iyiliği emretmek, hukuk karşısında eşitlik, aile hayatı, insanın değeri, yöneten-yönetilen ilişkileri gibi konular ele alınıyor. İkinci bölümde ise mülkiyet, üretim, tüketim, gelir kaynakları, gelir dağılımı, emek ve sermaye, ücret, ticarî yapı, faiz, beytülmal gibi kavramlar Müslüman’ca bir bakış açısıyla ele alınıyor.

550 sayfalık kitap boyunca 'bizim dünyamızın inşasında ihtiyaç duyulan 'mutlak değerler', ayrıntılı olarak anlatılıyor.

Örneğin 'yöneten-yönetilen ilişkileri' konusunda, 'Nasılsanız öyle yönetilirsiniz.' hadisine getirilen açıklamada ülkemizin bugünlerdeki gündem maddesi 'seçim'ler konusunda ufuk açıcı bilgi ve yorumlara yer veriliyor. Gülen, bu hadisin öncelikle yönetilenlere 'siz önemlisiniz' mesajı verdiğini söylüyor; çünkü başınıza geçecekler, hangi yoldan olursa olsunlar, sizin kapınızı çalmak zorundadır. Yani onlara biçim verenler sizsiniz.

İkinci olarak aynı hadis gösteriyor ki, satırlarda yazılı yasaların çok fazla etkisi de yoktur. Önemli olan, yönetilen insanların ahlakî yapılarıdır. Eğer onlar, kendilerine düşen problemleri çözmemişlerse yönetilenlere çok fazla problem bırakmazlar.

Üçüncü olarak, her insan kusuru kendinde aramalıdır. Suç sürekli dışarıda arandığı sürece, yol kat etmek mümkün değildir. İnsanlar, ister olumlu isterse olumsuz anlamda kendilerini değiştirmedikçe Allah da onları değiştirmez. İçte bir bozulma olursa, bu dışarıya da yansır.

Kitabın içeriğinin Peygamberimiz Hz. Muhammed'in içtimai ve iktisadi sorunları çözüş metotlarına dayandığını belirten yayınevi yetkilileri, Ünlü İngiliz yazarı Bernard Shaw, Üst üste problemlerin çözüm beklediği asrımızda, bütün müşkülleri, kahve içme rahatlığı içinde çözen Hz Muhammed e (sallAllahu aleyhi ve sellem) her devirden daha çok muhtacız" sözüne dikkat çekiyorlar.

Nil Yayınevi Yayınevi yetkilerinin kitabın içeriğiyle ilgili olarak yaptığı basın açıklaması şu şekilde:

"Hz. Muhammed (sallAllahu aleyhi ve sellem) alemlere rahmet olarak gönderilmiş ve gelişi ile birlikte yeryüzü adeta Cennet'e dönmüştür. O, bedevi bir toplumdan, başkalarının hayal bile edemeyeceği kutup yıldızı misal fertlerden oluşmuş bir cemiyet kurmuş ve bunu bütün insanlığa bahşetmiştir.
'Yeryüzü Cennet Projesi' olarak da adlandırabileceğimiz "Enginliğiyle Bizim Dünyamız" için, Peygamber Efendimizin ( sallAllahu aleyhi ve sellem) insanlara sunduğu cennet-misal hayatı sürekli hale getirme ve bütün alemlere rahmet olma fonksiyonunu yeniden ihya etme çabasının bir yansıması diyebiliriz.

Bütün insanlığı tüm farklılıklarına rağmen tek bir aile olarak kabul edip, bir bahçeyi tamamlayan rengârenk çiçekler gibi gören ve gittikçe küçülen bir dünyada çok farklı insanları bir araya getirmeyi başaran M. Fethullah Gülen Hoca efendi, farklı zamanlarda kaleme aldığı makalelerinde, her din, millet ve görüşten insanları bir arada barış ve huzur içinde yaşatmanın ezeli, ebedi, teorik ve pratik prensiplerini, insanlığın görüş ve idraklerine sunuyor.

Birinci bölümde "içtimai" ikinci bölümünde ise "ekonomik yapı"nın değerlendirmeye tâbi tutulduğu eserde; ekonomik refah ve huzuru sağlam temellere oturmuş bir içtimai yapının Allah'tan başka hiçbir şeye kulluk etmeyen şahsiyet sahibi fertlerden oluştuğunun altı çiziliyor. "Enginliğiyle Bizim Dünyamız" Allah katındaki değer ve kıymeti açısından Cennet'i teşkil ve inşa edecek insan unsuruyla başlıyor sözlerine: Kadın ve erkek bir bütünün eşit iki yarısı olarak görülmüş ve bu insanlardan oluşan toplumda tam bir eşitlik, dayanışma ve yardımlaşmanın hüküm sürdüğüne dikkat çekilmiştir.

Bu dünyada yöneticilik sadece bir sorumluluk ve topluma hizmet aracı olarak görülürken, hukuk karşısında hükümdar ile köle bir tutulmuş, üstünlük ise Hakk'a yakınlıkta ölçülmüştür. Bu anlamda eser; dünya ve ahiret ayaklarından oluşan tek bir Cennet'in, ahiret boyutunu da içine almasından dolayı bu dünyadaki ayağı üzerinde yoğunlaşmıştır.

İnsanlar hayatını hem fert hem toplum planında, bahsi geçen temel prensiplere göre düzenlediğinde, iktisat da gerçek tarif ve yerini bu prensipler ışığında bulacaktır. Ekonomik unsurlar ise temelde insanı daha fazla faziletli kılmaya yönelik teşvikler mevkiinde kalmış, hayır yolunda dahi olsa harcamaların bir denge içinde yürütülmesi esas alınmıştır. Toplum yapısı insani değerler üzerinde yükselirken, iktisadi sistemi de bu yapı içinden kendiliğinden ve tabii bir süreç içinde doğmuştur. Ekonomik sistemlerin başarısı, toplumun ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet üretiminin sağlanması ve bu üretimin toplum fertleri arasında adil ve dengeli bir şekilde paylaşımı ile ölçülür.

Beşeri sistemlerden liberal eğilimli olanlar, üretim sorunlarını çözerken gelir dağılımına takılmış; kolektivist eğilime sahip olanlar ise, gelir dağılımını çözerken üretim engelini aşamamışlardır. Herkes için maksimum ekonomik refahın hedeflendiği ""da ise her iki problem de en sağlıklı neticeye kavuşturulmuştur. Bu dünyada; fertlere geniş ekonomik özgürlüklerin tanınması, çalışıp kazanmanın teşvik edilmesi, ekonomik kaynakların âtıl tutulmasını önleyici tedbirlerin getirilmesi milli ve milletler arası ticaretin önündeki bütün engellerin kaldırılması sayesinde üretim problemi; zekât esası üzerine kurulan ve çok çeşitli başka düzenlemelerle beslenen gelir dağılımı sistemiyle de paylaşım problemleri çözülmüştür.

Gerçek kardeşlik duygusunun prova edildiği, zengin-fakir, beyaz- siyah, soylu veya soylu olmayan herkesin bu kardeşliği en iyi şekilde duyup hissettiği, hak düşüncesinin bayraklaştığı ve adalet düşüncesinin zirveye ulaştığı "Enginliğiyle Bizim Dünyamız"ı Nil Yayınları olarak iftiharla Türk okurlarına sunuyoruz"....