Faizin beli kırıldı

Türkiye'nin kalkınmasının önündeki en büyük engellerden birisi olan "yüksek faiz" kıskacı, siyasi ve ekonomide sağlanan istikrarla birlikte kırılmaya başladı. Özellikle son iki yılda, enflasyonda sağlanan başarı, faiz oranlarının da aşağıya düşmesine ve borçlanma vadelerinin uzamasını sağladı.

Faiz oranlarının düşmesi, bütçeden faiz ödemelerine ayrılan kaynağın azalmasına bu da, kamu net borç stokunun milli gelire oranının düşmesine yol açtı. İşte son iki yılda yüksek faizle mücadelede elde edilen başarılar:

BORÇLANMA FAİZLERİ VE VADELERİ

Hazine'nin TL cinsinden borçlanma faizleri oranları 2001 yılında ortalama olarak yüzde 62,7 oranındaydı. Borçlanma faiz oranları 2003 yılında ortalama olarak yüzde 46'ya, 2004 yılında ise yüzde 24,7'ye geriledi. Mayıs 2005 tarihi itibariyle faiz oranları yüzde 17'ler seviyesine çekildi.

2002 yılında ortalama 9 ay olan iç borçlanma vadesi, 2003 yılında 11,5 aya, 2004 yılında ise 14,7 aya yükseldi. 2005 yılının ilk üç aylık döneminde de, iç borçlanma vadeleri uzamaya devam ediyor.

BORÇ STOKU VE FAİZ HARCAMALARI

Özellikle uluslararası piyasalarda baz alınan kamu net borç stokunun Gayri Safi Milli Hasılayı (GSMH) oranı, son iki yılda önemli ölçüde düştü. 2001 yılında yüzde 91 olan kamu net borç stokunun GSMH'ye oranı, 2002 yılında yüzde 78,7'ye, 2003 yılında yüzde 70,5'e geriledi. Bu oranın 2004 yılı sonunda ise yüzde 64 seviyesinde olacağı tahmin ediliyor.

2001 yılında yüzde 23,3 olan faiz harcamalarının GSMH'ye oranı, 2002 yılında yüzde 18,9'a, 2003 yılında yüzde 16,4'e, 2004 yılında yüzde 13,3'e düştü. 2001 yılında devletin topladığı tüm vergileri faiz harcamalarına karşılamayı yetmiyordu. 2001 yılında faiz harcamalarının vergi gelirlerine oranı yüzde 103,3 seviyesinde bulunuyordu. Bu oran 2002 yılında yüzde 87'ye, 2003 yılında yüzde 69,5'e, 2004 yılında ise yüzde 55,9'a geriledi. 2005 yılında faiz harcamaların GSMH'ye oranının yüzde 11,7'ye, vergi gelirlerine oranının da yüzde 47,5 seviyesinde olması hedefleniyor.

Haber: Hüseyin Özay
Kaynak: